Ma‘lumotlar, Kanada ommaviy axborot vositalarida ingliz va fransuz tillaridagi

---

286 
o‘tkaziladi. Korpusga izoh berishning misoli- so‘z turkumlariga tenglashdir. Unda 
har bir so‘z turkumi va so‘z turkumiga tegishli bo‘lgan kategoriyalari (ot, son, 
olmosh va boshqalri) haqidagi ma‘lumotlar yorliqlar ko‘rinishida qo‘shiladi. Agar 
korpusning tili uni ishlatadigan tadqiqotchilar ishlaydigan til bo‘lmasa , izohni ikki 
tilli qilish uchun chiziqlararo nashrlar qo‘llaniladi.Parallel matn korpusi- lingvistik 
manbalarning nisbatan yangi turi. Birinchi parallel korpus matnlar- Shveytsariyada 
nemis, fransuz va italyan tillarida to‘plangan qor ko‘chkisi haqida to‘plangan 
ma‘lumotlar , Kanada ommaviy axborot vositalarida ingliz va fransuz tillaridagi 
ob-havo ma‘lumoti va asosiy maqsad mashina tarjima tizimini yaratishga 
qaratilgan bo‘lgan. Bu turdagi birinchi manbalar 1980- yillarning oxiri 1990- 
yilllarning boshlarida paydo bo‘lgan. Shu paytgacha bo‘lgan muddatda parallel 
matn korpuslari bilan bog‘liq bir qancha ishlar amalga oshirildi. Aytishimiz 
mumkin-ki,Yevropa ittifoqining telekommunikatsiya bo‘yicha rasmiy hujjatlari 
CRATER (Xalqaro Telekommunikaksiyalar Ittifoqi) uch tili fransuz-ispan-ingliz 
PKM hajmi 1million jumlalar darajasida biriktirilgan so‘zlardan iborat bo‘lgan.
Xulosa qiladigan bo‘lsak, ilmiy va parallel matn mazmuni hodisasining har 
tomonlama, shu jumladan albatta, tahlil qilinish jarayoni faqat nazariy ahamiyatga 
ega bo‘lmasdan ,balki lisoniy faoliyat amaliyoti uchun ham muhimdir. 
Foydalanilgan adabiyotlar 
1 .Qilichev.E. Matnning lingvistik tahlili.Buxoro universiteti 2000 
2.V.V.Vinokurov. Ilmiy matnning xususiyatlari.Terminning umumiy qoidalari, 
matnlarning parallel korpuslarini tuzish 
3.Muhabbat Qurbonova, Ma‘rufjon Yo‘ldoshev. Matn tilshunosligi 
4. Hakimov M. O‘zbek ilmiy matnining sintagmatik va pragmatik 
xususiyatlari.Filol.fan.nomz..dis.-Toshkent, 1993 
5.Novoe v zarubejnov lingvistike.Vip.8.Lingvistika teksta.-M.: Progress,1978