Mamarajapov mehrojning

2.1 Pedagogik texnologiyalar
Hoziigi davr ta’lim taraqqiyoti yangi yo‘nalish - innovatsion pedagogikani maydonga olib chiqdi. «Innovatsion pedagogika» termini va unga xos bo‘lgan tadqiqotlar G‘arbiy yevropa va AQShda 60-yillarda paydo bo‘ldi. Innovatsion faoliyat F.N. Gonobolin, S.M. Godnin, V.I.Zagvyazinskiy, V.AKan-Kalik, N.V.Kuzmina, VA. Slastenin, A I. Shcherbakov ishlarida tadqiq etilgan. Bu tadqiqotlarda innovatsion faoliyat amaliyoti va ilg‘or pedagogik tajribalami keng yoyish nuqtai nazardan yoritilgan. X.Bamet, Dj. Basset, D. Gamilton, N.Gross, R. Karlson, M. Maylz, AXeyvlok, D.Chen, R.Edem ishlarida innovatsion jarayonlami boshqarish, ta’limdagi o‘zgarishlami tashkil etish, innovatsiyaning «hayoti va faoliyati» uchun zarur bo‘lgan shart-sharoitlar masalalari tahlii qilingan. Yangilik kiritishning sotsial-psixologik aspekti amerikalik innovatik E.Rodjers tomonidan ishlab chiqilgan. U yangilik kiritish jarayoni qatnashchilarining toifa(tip)lari tasniflni, uning yangilikka bo‘lgan munosabatini, uni idrok qilishga shayligini tadqiq etadi. Oliy maktab o‘qituvchisining innovatsion faoliyati, oliy maktab pedagogikasining bosh muammolaridan biridir. Shu jihatdan ushbu bobda oliy maktab o‘qituvchisi innovatsion faoliyatining shakllanish konsepsiyasi, innovatsiyaning ijtimoiy-madaniy va hayot-faoliyati aspektlari haqida bahs yuritiladi. 3.1. Innovatsion faoliyatining nazariy omfflari Innovatsiya (inglizcha innovation) - yangilik kiritish, yangilikdir. A.I. Prigojin innovatsiya deganda muayyan ijtimoiy birlikka - tashkilot, aholi, jamiyal, guruhga yangi, nisbatan turgun unsurlami kiritib boruvchi maqsadga muvofiq o'zgarishlami tushunadi. Bu innovator faoliyatidir. Tadqiqotchilar (AI. Prigojin, B.V. Sazonov, V.S. Tolstoy, AG.Kruglikov, A.S.Axiezer, N.P.Stepanov va boshqalar) innovatsion jarayonlar tarkibiy qismlarini o ‘iganishning ikki yondashuvini ajratadilar: yangilikning individual mikrosathi va alohida-alohida kiritilgan yangiliklami o^zflro ta ’siri mikrosathi. Birinchi yondashuvda hayotga joriy etilgan qandaydir yangi g‘oya yoritiladi. Uddnchi yondashuvda alohida-alohida kiritilgan yangiliklaming o‘zaro ta’siri, ulaming biriigi, raqobati va oqibat natijada birining o‘mini ikkinchisi egallashidir. Olimlar innovatsion jarayon mikrotuzilmasini tahlii qilishda hayotning davriyligi konsepsiyasini farqlaydilar. Bu konsepsiya yangilik kiritishga nisbatan o‘lchanadigan jarayon ekanligidan kelib chiqadi. Pedagogikaga oid adabiyotlarda innovatsiya jarayoni sxemasi beriladi. U Ishlash prinsipiga ko’ra EIDlar “yumshoq” va “qattiq” elektron doskalarga ajratiladi:

— “yumshoq” EIDlarda maxsus stilus yoki qo’l barmoqlari yordamida ishlash mumkin;
— “qattiq” EIDlar esa faqatgina elektron stiluslar yordamida ishlaydi.

Ishlab chiqarish (tayyorlanish) texnolgiyalariga ko’ra EIDlar quyidagi turlarga ajratiladi: sensorli, ultratovushli, infraqizil, elektromagnitli, mikronuqtali.