Mamlakatimizda istiqlolga erishganimizning dastlabki yillaridanoq puxta o‘ylangan va bosqichma-bosqich amalga oshirib kelinayotgan islohotlar o‘z natijalarini bermoqda
Download 51.33 Kb.
|
mustaqil ish
- Bu sahifa navigatsiya:
- O’zbekiston mashinasozlik sanoati istiqbollari.
JV Man Auto-Uzbekistan — Oʻzbekiston-Olmoniya qoʻshma korxonasi. MAN rusumli yuk mashinalari ishlab chiqaradi. 2009-yilda Oʻzavtosanoat va MAN shirkatlari o'rtasidagi kelishuvga binoan tashkil topgan. Kelishuv Oʻzbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti Islom Karimov va MAN bosh direktori Hokan Samuelsson tomonidan imzolangan. Zavodi Samarqandda joylashgan[1][2][3][4][5]. Korxonaning barqaror faoliyat korsatishi uchun barcha ishi-xizmatchilar nemis tilini oʻrganishgan va nemis mutaxassislari tomonidan oʻqitilganlar. 2009-2012-yillar davomida yuk avtomobillari Samarqand avtomobil zavodida ishlab-chiqarildi[6]. 2012-yilda Jomboy tumanida MAN avtomobil zavodi qurib bitkazildi[7]. Rejaga koʻra, zavod yiliga 500dan 1500 donagacha yuk mashinalari ishlab chiqarishi kerak edi[8][9]. Yuk mashinalari MDH mamlakatlariga ham eksport qilinadi[10].
Avtobus ishlab chiqarish1995- yilda Oʻzbekistonning Autosanoat kompaniyasi va Turkiyaning Kochxolding kompaniyasi bilan hamkorligda Samarqand viloyatida autobuslarni ishlab chiqarish boshlandi . Samkochauto davlat royhatiga olindi va 1999-yilda Otayoʻl rusumli autobuslarni tayyorlash boshlandi, shu yilning oʻziga 163 ta autobus, 302 ta yuk automobili ishlab chqarildi. 2000- yilda esa bu koʻrsatkichlar 483 va 102 tani tashkil etdi.2001 -yilda Oʻzbekistonda automobil sanoatida band bolgan ishchilar soni 14 mingga yetdi. O’zbekiston mashinasozlik sanoati istiqbollari. 3.1 O‘zbekiston mashinasozlik sanoatini rivojlanish istiqbollari va muammolari. Samarqanddagi ―SamAvto zavodida tayyorlanayotgan ―Isuzu rusumli avtobuslar, yuk avtomobillari, ixtisoslashtirilgan transport vositalari avtofurgonlar, suv tashish, sut tashish, chiqindi tashish mashinalari, avtominoralar, evakuatorlar ishonchliligi va foydalanishda qulayligi bilan xaridorlarga manzur bo’lmoqda. ―JV MAN Auto – Uzbekistan qo’shma korxonasida esa zamonaviy yuk tashish avtomobillari ishlab chiqarilmoqda. 2009 yili ―General Motors korporatsiyasi bilan hamkorlikda dvigatellar ishlab chiqaradigan yangi qo’shma korxona tashkil etildi.Dunyoning atigi 18 mamlakatida yengil avtomobillar uchun dvigatellar tayyorlanadi.Toshkent viloyatida barpo etilayotgan ―General Motors Powertrain Uzbekistan deb nomlangan ushbu yangi zavod joriy yilning noyabr oyida ishga tushishi bilan O’zbekiston ham bu davlatlar qatoridan mustahkam o’rin oldi. Shuningdek, Samarqand viloyatining Jomboy tumanida ―O’zavtosanoat aksiyadorlik kompaniyasi va Germaniyaning ―MAN Truck & Bus AG kompaniyasi hamkorligida ―JV MAN Auto – Uzbekistan qo’shma korxonasi uchun og’ir yuk ko’taradigan avtomobillar ishlab chiqaradigan yangi zavod qurilishi davom etmoqda. MAN yuk avtomobillari Samarqandda ishlab chiqarilmoqda. U 2009 yil avgustida tashkil etilgan "JV MAN Auto-Uzbekistan" qo'shma korxonasining birinchi mahsulotidir. Qo'shma korxona "O'zavtosanoat" AJ va Gеrmaniyaning MAN Nutzfahrzeuge AG" kontsеrni hamkorligida tashkil etilgan bo'lib, bunda o'zbеk tomoniga 51foizli, nеmislar tomoniga esa 49 foizli ulush to'g'ri kеladi. Mazkur qo'shma korxona "MAN SE" kompaniyalar guruhining MDH dav- latlari hududida tashkil etilgan birinchi zavodidir. 46
uchun muhim ahamiyat kasb etgan.Bizning munosabatlarimiz 18 yildan ziyod vaqtdan bеri davom etib kеlmoqda va u muqim asosga ega", – dеdi "MAN SE" kompaniyalar guruhi boshqaruv raisi Xokan Samuelson. Aytish kеrakki, "MAN Nutzfahrzeuge AG" MAN kompaniyalar guruhining jahon bozorida rеlssiz transport vositalari ishlab chiqaruvchi va transport muammolarini hal etish yo'llarini ishlab chiquvchi еtakchi korxonalardan biri hisoblanadi. U turli maqsadlarga xizmat qiladigan yuk avtomobillari, yo'lovchi va sayyohlarni tashishga mo'ljallangan avtobuslar, shuningdеk, og'irligi 250 tonnagacha bo'lgan maxsus transport vositalarini ishlab chiqaradi. Umuman olganda, "MAN Nutzfahrzeuge AG" ning dunyo bo'ylab 30 ga yaqin asosiy sho'ba korxonalari mavjud. Avstriya, Polsha, Turkiya, Janubiy Afrika, Saudiya Arabistoni kabi davlatlarda "MAN Nutzfahrzeuge AG" kompaniyasining sho'ba korxonalari ishlab turibdi. MDH davlatlarida kompaniya Rossiya, Ukraina, Qozog'iston, Ozarbayjon va Turkmanistonni hamrab olgan kеng distribyutorlik va sеrvis tarmog'iga ega. Kompaniya korxonalarida hammasi bo'lib 36 ming kishi mеhnat qiladi. 2008 xo'jalik yilida kompaniyaning sotuv hajmi 10,6 mlrd. еvroni tashkil qildi. 96,4 mingga yaqin yuk avtomobili va MAN va NEOPLAN markali 7,2 ming avtobus va avtobus shassilari sotildi.(3-rasm). Sohada yuqori malakali muhandis va ishchi-xodimlar tayyorlash masalasiga alohida e‘tibor qaratilmoqda. Prezidentimizning 2009 yil 27 aprelda qabul qilingan qaroriga binoan tashkil etilgan Toshkentdagi Turin politexnika universitetida yoshlar mashinasozlik texnologiyalari, avtomobilsozlik, sanoat va xo‗jalik qurilishi, arxitektura va sanoat dizayni, sanoatda axborot-kommunikatsiya texnologiyalari va avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimi, energetika fakultetlarida tahsil olmoqda. 47
48 Bu haqda VI Xalqaro sanoat yarmarkasi Matbuot anjumanida avtomobilsozlik mamlakatimizning iqtisodiy salohiyatini yuksaltirish, sanoatning yuqori texnologiyali boshqa tarmoqlarini rivojlantirishga ham xizmat qilayotgani ta‘kidlandi.[14] Joriy yilning 24-28 aprel kunlari o'tkazilayotgan «Toshkent Xalqaro Investitsion-Moliya Forumi» doirasida «Mashinasozlik, elektro texnika sanoati, informatsion texnologiyava telekommunikatsiya sohasidagi hamkorlik istiqbollari» mavzusiga bag'ishlangan seksiya majlisi bo'lib o'tdi. Mazkur anjumanda ―O'zavtosanoat‖, «GM Power Train», «JV MAN Auto- Uzbekistan», «UzMinda», «Huawei Technologies», «O‘zeltexsanoat», «UzClaasAgro», «Doychekabel», «Iskratel» hamda nufuzli xorijiy kompaniyalar vakillari ishtirok etdilar. Seksiya majlisida mazkur kompaniyalar faoliyatlariga bag'ishlangan taqdimotlari namoyishi bo'lib o'tdi.Seksiya majlisi «Uzavtosanoat» aksiyadorlik kompaniyasi vakil o'rinbosari Umid Salimovning maruzasi bilan boshlandi.O'zbekistonda ishlab chiqaruvchilarni xususiy tadbirkorlikka hamda kichik va o'rta biznes sub'ektlarini jalb etish avtomobilsozlikni rivojlantirish va ishlab chiqarish salohiyatini oshirishning ustuvor yo'nalishlaridan biridir. Ushbu yo'nalishda ―O'zavtosanoat‖ aksiyadorlik kompaniyasi 3,5 mingdan ortiq ishchi mehnat qilayotgan 200 dan ziyod kichik va o'rta ishlab chiqarish korxonalari bilan kooperatsiya aloqalarini yo'lga qo'ygan. Ta'kidlash joizki, ayni paytda mahsulot yetkazib beruvchi ushbu korxonalar qatoridan joy olishni istovchi, mamlakat ichki bozorida faoliyat ko'rsatayotgan qator korxona, xususiy tadbirkorlar soni tobra ortib bormoqda. Yuqori malakali kadrlar - avtomobilsozlik sohasini rivojlantirishning ustuvor yo'nalishlaridan hisoblanadi. Oliy o'quv yurtlari va bo'lg'usi ish beruvchilar o'rtasidagi hamkorlikda mutaxassislar bugungi kadrlar va kasb-hunar kollejlari bitiruvchilarini ish bilan ta'minlash masalasini hal etishning zarur yo'nalishi deb baholashmoqda. 49
korxonasiga 76 mashinasozlik va sanoat kollejlari, ―Agrotexservis‖ MCHJ ning 155 korxonasiga 245 qishloq xo'jaligiga ixtisoslashgan kollejlar biriktirilgan.Shu asnoda 50 mingdan oshiqroq talaba yoshlar ishlab chiqarish amaliyotini mazkur korxonalarda o'tash imkoniga ega bo'ldilar. Korxonalarga biriktirilgan o'quv yurtlariga ishlab chiqarish uskunalari, maxsus kiyim-boshlar, ehtiyot qismlar, turli adabiyotlar, o'quvchilarni issiq ovqat bilan ta'minlash va boshqa ehtiyojlar uchun zarur mablag' ajratildi. Mazkur forumda «O‘zeltexsanoat» kompaniyasining ham taqdimoti namoyish qilindi. Bugungi kunda mamlakatimiz elektrotexnika sanoati iqtisodiyotning deyarli barcha tarmoqlariga o'z mahsulotlarini yetkazib bermoqda. Yangi yakka tartibdagi modellar ishlab chiqishdan tortib uskunalarni montaj qilish va ularga texnik xizmat ko'rsatishgacha bo'lgan turli xizmatlarni ko'rsatmoqda. Kabel-o'tkazgichli mahsulotlar, past voltli apparatura, shchit qurilmalari, liftlar, transformatorlar, elektrotermik uskunalar, shuningdek, turli elektron texnika buyumlari, asboblar, aloqa jihozlari va maishiy texnika – fan-texnika yutuqlari asosida hammasi bo'lib 2000 dan ortiq nomdagi mahsulot ishlab chiqarilmoqda. ―O'zeltexsanoat‖ uyushmasi tizimida 35 korxona faoliyat yuritmoqda. 2013- yil yakunlariga ko'ra, mazkur korxonalar tomonidan 988,1 milliard so'mlik mahsulot ishlab chiqarildi va xizmatlar ko'rsatildi, 2012-yilga nisbatan o'sish 126 foizni tashkil etdi. 254 milliard so'mlik iste'mol tovarlari ishlab chiqarildi. Uyushmaning marketing, ishlab chiqarish, eksport salohiyatini va axborot- kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish boshqarmasi boshlig'i Xurshid Yusupovning aytishicha, ishlab chiqarish hajmlarining ortishi bilan ichki bozorda import mahsulotlar o'rnini bosish va eksport ko'rsatkichlari ham yaxshilanmoqda. 50
chiqarilayotgan mahsulotlar eksporti hajmi 2012-yilga nisbatan 126 foizni tashkil etdi. Prezident Islom Karimovning 2011 yil 29 iyulda qabul qilingan ―Sanoat kooperatsiyasi asosida tayyor mahsulotlar, butlovchi buyumlar va materiallar ishlab chiqarishni mahalliylashtirishni yanada chuqurlashtirish bo'yicha 2011- 2013-yillarga mo'ljallangan chora-tadbirlar to'g'risida‖gi qaroriga muvofiq uyushmaning deyarli barcha korxonalarida yangi turdagi import o'rnini bosuvchi raqobatbardosh mahsulotlar ishlab chiqarishni o'zlashtirish maqsadida modernizatsiya ishlari davom ettirilmoqda. "O'zavtosanoat" AK VI Xalqaro sanoat yarmarkasi va Kooperatsiya birjasining birinchi bosqichi doirasida berilgan ma'lumotlariga ko'ra, kompaniyaning barcha modellari bo'yicha mahalliylashtirish darajasi 50% dan oshdi. 20 ta qo'shma korxonalar bamperlar, o'rindiqlar, lok- bo'yoq mahsulotlari, yoqilg'i baklari, jgutlar, oynalar va boshqalarni ishlab chiqarishni mahalliylashtirilgan. Asakadagi bosh avtozavodiga 98 ta butlovchi qismlar hamda detallarni yetkazib beruvchidan 76 nafari kichik biznes hamda xususiy tadbirkorlik subyektlaridir.[15] Korxonaning dastlabki quvvati yiliga 2000 ta avtotransport vositalari ishlab chiqarishga imkon bеradi.Avtomobillar dastlabki bosqichda Samarqand avtomobil zavodi hududida yig'iladi. ""MAN Nutzfahrzeuge" kompaniyasi ilg'or Еvropa tеxnologiyalari va tеgishli tеxnik xizmat ko'rsatishni tatbiq etishdan tashqari, "JV MAN Auto- Uzbekistan" mahsulotlarini o'zining distribyutorlik tarmoqlari orqali MDH davlatlariga eksportga chiqarishga ham ko'mak bеradi. O‘zbekiston iqtisodiyoti uchun an‘anaviy ixtisosli soha hisoblangan Qishloq xo‘jaligi mashinasozli: ―TTZ" OAJ 2012 yilda umumiy ishlab chiqarish hajmi 98 mlrd. so'm bo'lgan 15 ta mahalliylashtirish loyihasini amalga oshirildi. 2011 yilga nisbatan kutilayotgan o'sish sur'ati 189%ni tashkil qiladi. 51
zavodi"OAJ boshqarma boshlig'i Marat Jumaev e'lon qildi. Mahalliylashtirish dasturi O'zbekistonning qishloq xo'jaligi mashinasozligi sohasidagi yetakchi korxonasining rivojlanishida muhim o'ringa ega. Zavod TTZ- 80.11, TTZ-80.10 paxtachilikka oid universal chopiq traktorlarini, PTS-4793A- 03A traktor pritseplarini, shuningdek ehtiyot qismilarini hamda ishlab chiqarayotgan texnikasiga xizmat ko'rsatishga ixtisoslashgan. Qishloq xo'jaligi texnikasini ishlab chiqarishda sanoat kooperatsiyasi doirasida mashinasozlik korxonalari tomonidan mahalliy ishlab chiqaruvchilarning mahsulotlari, detallari va butlovchi qismlaridan keng foydalaniladi. Yetakchi hamkorlar – "O'zavtosanoat" AK korxonalari, "Agregat zavodi" OAJ, "Texnolog" OAJ va uning sho''ba korxonalari, "Chirchiqqishmash", elektrotexnika sanoati korxonalari, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik subyektlari. Traktor zavodi po'lat va cho'yan quyma, qoliplaydigan buyumlar, moy, bo'yoq, polietilen va boshqalardan foydalanadi. "O'zavtosanoat" AK korxonalari bilan sohalararo kooperatsiya bo'yicha zavod akkumulyatorlar, oynalar, radiatorlar, elektr uskunalari elemetnlari, sim jgutlari,o'rindiqlar va boshqalrni xarid qiladi. 2013 yilda 2010 yil mart oyida "TTZ" OAJ tarkibida tashkil qilingan "Uz Slaas Agro" O'zbekiston-Germaniya qo'shma korxonasi qishloq xo'jaligi texnikasini mahalliylashtirish darajasini 50% gacha yetkazishni rejalashtirmoqda. U g'allani o'rib-yig'ib oladigan kombayn, press-saralovchilar, pichan yig'uvchi texnika va 150 dan ortiq ot kuchiga ega traktortorlarni ishlab chiqarishga ixtisoslashgan.Taqdim qilingan axborotga ko'ra, O'zbekiston dalalarida bugungi kunda 1000 dan ortiq Dominator-130 g'allani o'rib-yig'ib oladigan kombaynlar ishlamoqda, ularning 600 tasi "Uz Slaas Agro" QK tomonidan 2010 dan 2012 yilga qadar ishlab chiqarilgan. Bundan tashqari, O'zbekistonda O'zbekiston-Germaniya qo'shma korxonasi tomonidan ishlab chiqarilgan qariyb 200 ta toyli press- saralovchilar ishga tushirilgan. 52
bunkeri, listlangan prokatdan qoplama va panelli detallarni ishalb qiarishni mahalliylashtirishnirejalashtirmoqda."Uz Slaas Agro" QK da amalga oshirilayotgan modernizatsiya va texnik qayta jihozlash ishlari doirasida yangi bichuv-tayyorlash, payvandlash uskunasi va zarur asboblar xarid qilinmoqda. Uning montaji joriy yilning III choragida amalga oshiriladi, oktabr-noyabr oylarida esa 2014 yilda ishlab chiqarish dasturi doirasida butlovchi qismlar va detallarni ishlab chiqarish rejalashtirilmoqda. Ikkinchi bosqichda yanada murakkab bog'lamalrni mahalliylashtirish ko'zda tutilgan. Qishloq xo'jaligi mashinasozligi sohasidagi yetakchi korxona – "TTZ" OAJda mahalliylashtirish chuqurlashtirilmoqda. Bugungi kunga kelib, O'zbekistonda ishlab chiqarilayotgan MAN avtomobillari uchun yarim pritsepli texnikani, yengil avtomobillarni tashish uchun avtotashuvchilar va konteynerlarni tashish uchun yarim pritseplarni tayyorlash o'zlashtirildi. Ilgari "Toshkent traktor zavodi" OAJ va "O'zavtosanoat" AK 2012-2014 yillarda sinov tartibida "Toshkent traktor zavodi" OAJ mahsulotlarini "Avtosanoat Agromashsavdo" MCHJ rasmiy distribyutor bilan bitimi imzolash orqali savdoni tashkil qilish to'g'risida qaror qabul qilganlar. Distribyutorga "Toshkent traktor zavodi" OAJ tomonidan ishlab chiqarilgan qishloq xo'jaligi texnikasi savdosini tashkil qilish huquqi berilgan. U, shuningdek mintaqalarda faoliyat ko'rsatayotgan "Agrotexservis" korxonalari negizida qishloq xo'jaligi texnikasini ularning foydalanish tavsiflarini namoyish qilgan va mexanizatorlarni o'qitgan holda sotish, servis xizmati ko'rsatish va ta'mirlash, ehtiyot qismlar bilan ta'minlashga doir kompleks xizmatlar ko'rsatish bo'yicha "Toshkent traktor zavodi" ochiq aksiyadorlik jamiyati talablariga muvofiq zarur texnik va texnologik asbob- uskunalar bilan jihozlangan tegishli infratuzilmani tashkil etadi. Qishloq xo'jaligi texnikasi ishlab chiqaruvchisining rasmiy distribyutori tomonidan avans tarzida moliyalashtirish (qiymatining kamida 70 foizi hajmida) ko'zda tutilgan. Shu bilan birga, ritmik ishlab chiqarish va respublikada ishlab 53
qo'llagan holda sotishni tashkil qilish, sifatli xizmat ko'rsatish uchun qo'shimcha sharoitlar yaratilmoqda.Hukumatning 2 maydagi "Qishloq xo'jaligi texnikasi yetkazib berish va respublika mintaqalarida ularga servis xizmati ko'rsatish samaradorligini oshirishga doir qo'shimcha chora-tadbirlar to'g'risida"gi Qarorida qayd qilinishicha, qo'llanilayotgan chora-tadbirlar mahalliy qishloq xo'jaligi mashinasozligi korxonalarining moliyaviy ahvolini barqarorlashtirishga yo'naltirilgan. Hozirda MDH mamlakatlarida O'zbekiston avtomobil sanoatining 250 dan ortiq dilerlari faoliyat ko'rsatmoqda hamda yuk avtomobillari va maxsus mashinalar ishlab chiqarayotgan ―JV MAN Auto – Uzbekistan‖ qo'shma korxonasi Rossiya, Ozarbayjon, Turkmaniston, Qozog'iston, Afg'oniston kabi mamlakatlarda o'z mahsulotlari sotuvi yo'lga qo'yilgan. Avtomobillar uchun zarur ko'plab detallarni ishlab chiqarishni o'zlashtirish ustida mashinasozlarimiz muntazam ish olib bormoqda. Avtomobil oynalari va o'rindiqlari, bamperlar ,avtomobil salonining ichki qoplash qismlari, lak-bo'yoq materiallari, tutunchiqargichlar va zarbaga qarshi balkalar, yonilg'i baklari, tashqi yoritish vositalari, jgutlar, avtomobil elektr o'tkazgichlari, akkumulyatorlar, g'ildirak disklari va shassi uzellari, yonilg'i nasoslari, generatorlar, kompressorlar ishlab chiqaruvchi va boshqa o'nlab korxonalar faoliyat ko'rsatmoqda. ―O'zavtosanoat‖ aksiyadorlik kompaniyasi tizimidagi korxonalar mamlaka- timizdagi ikki yuzdan ziyod korxona bilan kooperatsiya aloqalarini yo'lga qo'ygan. Avtomobilsozligimiz rivojida yangi davrni mashinalar uchun kuch agregatlari ishlab chiqarayotgan ―General Motors Powertrain Uzbekistan‖ korxonasining tashkil qilinishi boshlab berdi. Bunday noyob ishlab chiqarish korxonalari dunyoning sanoqli mamlakatidagina mavjud bo'lib, zavodda 1,5 litr va 1,2 litr sig'imdagi yangi avlod dvigatellari ishlab chiqarilmoqda. ―GM O'zbekiston‖ mahsulotlariga ushbu korxonada tayyorlangan dvigatellar o'rnatilishi 54
yetgan. 2012 yil davomida Andijon shahridagi ―O‘zavtoaustyom‖ ―O‘zxanvu‖ Farg‘ona shahridagi ―Uzsangvuinjeniring‖, Namangan shahrida ―O‘zavtosanoatplast‖ Toshkent shahridagi ―Banner print‖, ―Agregatavto komplekt‖ korxonalarda 100 turga yaqin turdagi butlovchi qismlar ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yildi ―Uzavtosanoat‖ aksiyadorlik kompaniyasi, GMPT Uzbekiston avtomobillar ishlab chiqarish 200 korxonalaridan hisoblanadi. O‘zbekistonda GMUzbekistan (shevrolet turkumi), MAN Uzbekistan ( yuk avtomobillari ishlab chiqarish ), San Avto ( ―Isuzu‖ ) korxonalar muvaffaqiyatli faoliyat olib borilmoqda. Bu holat avtotransport vositalariga bilanshaxsiy tijoriy talabning ortib boryotganinidan dalolatdir. Mamlakatimiz iqtisodiyotidayuz berayotgan jiddiy sifat o‘zgarishlari alohida e‘tiborga sazovordir. Yurtimizda qabul qilingan 2011-2015 yillarda sanoatni ustuvor darajada rivojlantirish dasturi va ishlab chiqarishni modernizatsiya qolish, texnik va texnologik yangilashga doir tarmoq dasturlarining izchil amalga oshirilishi natijasida sanoat tarkibida yuqori qo‘shimcha qiymatga ega bo‘lgan, raqobatdosh mahsulotlar ishlab chiqarishi tobora ortib bormoqda. 2013 yilda yuqori texnologiyalarga asoslangan mashinasozlik sanoati 121 % ga o‘sgani misolida buni yaqqol ko‘rish mumkin. Telekommunikatsiya uskunalari, kompyuter texnikasi va mobil‘ telefonlar, keng turdagi mishiy elektronika mahsulotlari ishlab chiqaradigan yangi zamonaviy korxonalar tashkil etilmoqda. Iqtisodiyotimizning deyarli barcha tarmoqlari modernizatsiya qilinib, amalda texnologik jihatdan yangilanmoqda. Ana shunday o‘zgarishlar natijasida yalpi ichki mahsulot tarkibida sanoatning ulushi hozirgi vaqtda 24,2 foizdan ziyodni tashkil etmoqda. Holbukiy bu ko‘rsatkich 2000 yilda 55
tayor mahsulotlar, butlovchi buyumlar va materialar ishlab chiqarishni mahalliylashtirish ko‘lamini kengaytirish bo‘yicha bajargan ishlarimiz muhim rol‘ o‘ynaydi. So‘ngi 3 yilda mamlakatimizda mahalliylashtirilgan mahsulotlar ishlab chiqarish hajmi qariyb ikki barobar oshdi. Faqat o‘tgan yilning o‘zida 450 ta korxonada mahalliylashtirish dasturi asosida 1 ming 140 ta loyiha amalga oshirildi. Buning natijasida ishlab chiqarish hajmi 1,2 barobar ko‘paydi va import o‘rnini bosish bo‘yicha yakuniy samara 5 milliard 300 million AQSH dollarini tashkil etdi. Bugungi kunda ―Jizax‖ maxsus industrial zonasi hududida transport, ishlab chiqarish va muhandislik-komunikatsiya infratuzilmasini jadal rivojlantirish bo‘yicha faolishlar olib borilmoqda. O‘tgan yilning o‘zida mazkur zona hududida Xitoy kompaniyalari ishtirokida 100 ming dona mobil‘ telefon ishlab chiqarildi Yurtimizdagi oilalarni uzoq muddat foydalanishga mo‘ljallangan tovarlar bilan ta‘minlash borasidagi ahvol ham tubdan o‘zgardi. Xonadonlarni xolodil‘nik, konditsioner, televizor, mobil telefon va boshqa zamonaviy maishiy texnika vositalari bilan ta‘minlash darajasi oshmoqda. Ayniqsa, so‘ngi yillarda aholining o‘zimizda ishlab chiqarilgan yengil avtomobillar bilan ta‘minlanish darajasi o‘sgani e‘tibolidir. Agar 2000 yilda har yuzta oilaga o‘rtacha 20 ta yengil avtomobil to‘gri kelgan bo‘lsa, bugungi kunda bu raqam 41,4 tag yetdi. Korxonalarda modernizatsiya va ishlab chiqarish faoliyatini tiklash jarayonlarini amalga oshirish uchun 316 milliard so‘m hajmidagi investitsiya kiritildi va buning natijasida 9 mingdan ziyod yangi ish o‘rni yaratildi. Shu bilan birga, bugungi kunda 140 dan ortiq korxona zarar ko‘rib ishlamoqda. Ularning 67 tasi yirik korxonalar bo‘lib, 10 tasi sanoat sohasiga, jumladan , Qishloq xo‘jaligi mashinasozligi va elektr texnika sanoatitarmoqlariga tegishli. Masalan: Toshkent traktor zavodi, ―Agregat zavodi‖, ―Chirchiqqishloqmash‖, ―O‘zpaxmash‖ ochiq aksiyadorlik jamiyatlari og‘ir 56
borib, eksport qilayotgan davlatlar soni ortib bormoqda. Prezidentimiz Islom Karimov tomonidan mamlakatimizda Sog‘lom bola yili, deb e’lon qilingan joriy yilda “GM Uzbekistan” kompaniyasi yana bir yangi avtomobil – “Chevrolet Orlando” oilaviy minevenini ishlab chiqarishni yo‘lga qo‘ydi. “O‘zavtosanoat” aksiyadorlik kompaniyasi mutaxassislarining ta’kidlashicha, bu mamlakatimiz avtomobilsozlik sanoati jadal rivojlanib borayotganidan dalolat beradi(4-rasm). O‘rta o‘lchamdagi yetti o‘rinli yangi avtomobil “Chevrolet Cruze” rusumidagi sedan platformasi asosida yaratildi. “General Motors Korea” jamoasi tomonidan ishlab chiqilgan ushbu ixcham avtomobil o‘ziga xos ajoyib dizayni bilan ajralib turadi.Xorazm viloyatida ishlab chiqarilayotgan ushbu avtomobil 141 ot kuchiga ega, 100 kilometrga o‘rtacha 7,9 litr yonilg‘i sarflaydigan tejamkor dvigatel va olti pog‘onali avtomatik transmissiya bilan jihozlangan.“Chevrolet Orlando” shinamligi, salonining kengligi va yuk tashish imkoni mavjudligi bilan ham e’tiborlidir. Buyumlarni qo‘yishga mo‘ljallangan maxsus joylarning ko‘pligi haydovchi va yo‘lovchilar uchun qo‘shimcha qulaylik yaratadi. Priborlar paneli esa ko‘plab vazifalarni bajara oladi. Avtomobil old va yon tomondan xavfsizlik yostiqchalari, boshqaruv rulining past-balandligiga qarab tormozning o‘z-o‘zidan blokirovkaga tushib qolishiga qarshi tizim, orqa tomonni ko‘rish uchun yon ko‘zgular, old o‘rindiqlarni to‘rt tomonga ham moslaydigan funksiyalar bilan ta’minlangan. Shuningdek, yomg‘ir datchigi, harorat, tezlikni haydovchi ishtirokisiz nazorat qilish qurilmalari va boshqa qulayliklarga ega.“General Motors”ning eng so‘nggi yutuqlarini o‘zida mujassam etgan zamonaviy “Chevrolet Orlando” o‘zining ajoyib dizayni va 57
xaridorlarga ham manzur bo‘ladi. 58
mutaxasislar tayorlash zaruratini tug’dirdi.Bu holat Asakada avtomobilsozlik kolleji tashkil etilishi, Andijon muhandislik iqtisodiyot institutining mashinasozlik institutiga aylantirilganligi sabab bo’ldi. SAMARQAND "SINO" AKSIYADORLIK JAMIYATI — mashinasozlik sanoati korxonasi. Maishiy sovitkichlar va muzlatkichlar, konditsionerlar va boshqa mahsulotlar ishlab chiqaradi. Dastlab korxona "Samarqand sovitkichlar zavodi" nomi bilan 1973-yil dekabrda ishga tushirilgan. 1974-yildan KSH180 tipidagi "Samarqand" roʻzgʻor sovitkichlari ishlab chiqara boshladi. 1985-yildan "Snejinka", 1991-yildan "Sino" rusumli sovitkichlarni i.ch. oʻzlashtirildi. 1994-yildan hozirgi nomda. 2002-yildan "Parvina" kompaniyasi bilan hamkorlikda korxonani qayta qurish ishlari amalga oshirildi, korxonada 18 turdagi sovitkichlarni ishlab chiqarish yoʻlga qoʻyildi. Korxona Italiyadagi "Konnoy", "Galileo" kompaniyalarining eng zamonaviy texnologiyalari bilan jihozlangan. Korxonada yillik kuvvati 250 ming dona sovitkich, shuningdek, konditsionerlar ham ishlab chiqariladi. Mahsulotlari chet elga eksport qilinadi. Download 51.33 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|