"Ma’naviy-axloqiy tarbiyaning maqsadi jamiyat"

Mavzu: Ma'naviy-axloqiy tarbiyaning maqsad vazifalari
Отгадайте, что прближено на фото
20/7 guruh talabasi
Sodiqova Gulzoda
Ma’naviy-axloqiy tarbiyaning maqsadi jamiyat talablariga bog‘liq bo‘lib, bu talablar o‘z navbatida ishlab chiqaruvchi kuchlaraing rivojlanish darajasi va jamiyatda yoshlarni o‘qitish va tarbiyalash ishlarining hammasi yosh avlodda ma‘naviy axloq va e‘tiqodni shakllantirishga, ularni Vatanga cheksiz sadoqat ruhida tarbiyalashga xizmat qilishi lozim.
Ma‘naviy –axlokiy tarbiyaning tub moxiyati xozirgi ijtimoiy shart-sharoitda mamlakatimiz istikboli va istikloli tugrisida gamgurlik kilish,uzligini anglash,Vatani va xalkining nimaga kodirligini ,uz kadr kimmatini bilishbu yulda fidoyi bulishdan iboratdir,

• Yurtboshimizning ―Yuksak ma‘naviyat - Yengilmas kuch asarining xar bir satrlari aynana ma‘naviy axlokiy tarbiyaning butun mazmun va moxiyatini ifoda etgan desak ayni xakikatdir

Prezidentimiz mustakillikning dastlabki iyllaridayok ma‘naviy-axlokiy tarbiyaning tub ildizlari va mazmuni xakida ―Ma‘naviyat tarbiyaning eng ta‘sirchan kuroli ekan,undan okilona foydalanish,bolalarimizni vatanparvarlik,rostguylik,xaksevarlikka urgatish kerak buladi.
Aslini olganda,axlok - ma‘naviyatning uzagi.Inson axloki shunchaki salom-alik,xushmuomaladangina iborat emas.
Axlok-bu avvalo insof va adolat tuygusi ,iymon,xalollik degani‖ purma‘no fikrlari bilan barcha madaniyatli va ma‘rifatli insonlarga kelajak vazifalarnining tub moxiyatini kursatib utgan edilar.
Tarbiya – ma‘naviy manbalar va hozirgi zamon talablari va ehtiyojlarini nazarda tutgan holda o‘qituvchining o‘quvchi bilan aniq bir maqsatga qaratilgan o‘zaro ommaviy va nazariy muloqotidir.
Tarbiya jarayoni – tarbiya jarayonining mohiyati va jamiyat taraqqiyotidagi roli nihoyatda beqiyosdir. Insonni tarbiyalash, uni bilim olishga, mehnat qilishga undash va xatti – xarakatni asta – sekin ko‘nikmaga aylantirib borish lozim.
Tarbiya – keng ma‘noda u yoki bu sifatlarning yoki ijtimoiy guruhlarning maqsadlariga muvofiq odamlarning yangi avlodlariga aval avlodlarning ijtimoiy – tarixiy tajribasini uzatish vositasi bilan jamiyatning rivojlanishini ta‘minlovchi vazifasi.
Tarbiya usuli - tarbiyachi va tarbiyalanuvchilarning hamkorlikdagi faoliyat va o‘zaro ta‘sir ko‘rsatish usullaridir.
Tarbiya maqsadi – talaba – yoshlarda milliy g‘oya va milliy mafkurani shakllantirishda ilmiy pedagogik tadqiqot metodlari qo‘llaniladi.
Ma’naviyat – kishining ichki, ruhiy, ahloqiy qiyofa tushunchasi bo‘lib ma‘lum bir axloq me‘yorlari, maromlari asosida yashash tarzi umumam hayotdir.
Ahloq – inson hayotida o‘z – o‘zini idora qilish me‘yorlarini, boshqalar bilan munosabatda bo‘lish ma‘daniyatini, halol ishlab, to‘g‘ri xayot kechirish me‘zonlarini o‘rgatadi.
Ma’naviyat – ( arabcha – ma‘nolar majmui ) kishilarning falsafiy, huquqiy, ilmiy, badiiy, ahloqiy, diniy tasavvurlari va tushunchalari majmui.
Ma’naviy ahloqiy tarbiya – ma‘naviy ongni bir maqsadni ko‘zlab tarkib toptirish, axloqiy tuyg‘ularni rivojlantirish hamda xulq – atvor ko‘nikmalari va odatlarini xosil qilishdan iborat.
Tarbiyaning zamonaviy tamoyillari - tarbiyachi va tarbiyalanuvchi o‘rtasida subyekt-subyekt munosabatlarinmg o‘rnatilishi, dialog nuqtai nazariga muvofiq tarzda shunday xulosaga kelindiki, individual-shaxsiyga organik va mustahkam aylanadigan pedagogik shart-sharoitlami yaratish zarur.
Ma’naviy-axloqiy tarbiya metodlari. Ma’naviy-axloqiy tarbiyada turli metod va usullardan foydalanish muhim ahamiyatga ega. Ma’naviyaxloqiy tarbiya metodlari deganda,shaxsning axloqiy histuyg‘ulari va sifatlarini tarbiyalashga qaratilgan faoliyat usullari yig'indisidir.
Ma’naviy-axloqiy ongni shakllantirish metodlari: hikoya, tushuntirish, etik suhbat, izohlash, nasihat, o‘git, ko‘rsatma, namuna va boshqalar. Ma’naviy-axloqiy xulq-atvomi shakllantirish metodlari: mashq, o‘rgatish, pedagogik talab, tarbiyalovchi vaziyat, topshiriq va hakozolar. Ma’naviy-axloqiy motivasiyani hosil qilishga doir metodlar: rag‘batlantirish, musobaqa, tanbeh berish kabilar.
O‘quvchilami axloqiy tarbiyalashning asosiy vazifalariga quyidagilar kiradi:
1) o‘quvchilarda axloqiy his-tuyg‘ular va xatti-harakatlami tarbiyalash;
2) xulq madaniyati va ijobiy his-tuyg‘ulami tarbiyalash;
3) axloqiy xulq-atvor.ko‘mkmalarini shakllantirish.
Yoshlarni ma’naviyaxloqiy tarbiyalash tuzimini takomillashtirishda boshlang‘ich maktab muhim o‘rin egallaydi. Insonning jamiyatga bo‘lgan munosabatini shakllantirish, salbiy illatlarga qarshi nafrat uyg‘otish, ongli intizomni tarbiyalash, komil insonni voyaga yetkazish kabilar axloqiy tarbiyaning vazifalaridir
Iymon va insof, so‘z va ish birligi, insonparvarlik yangi qurilayotgan jamiyatning asosiy xususiyatlari bo‘lib qoladi. Shunday ekan, jamiyat va xalq manfaati, uning baxt-saodati uchun kurashish mas’uliyatini har bir fuqaro teran his etishi va unga amal qilishi lozim.
Yoshlarni tarbiyalashda sharqona va milliy axloq-odob normalari asosida ish yuritish bilan birga jamiyatga hurmat, mustaqillikni mustahkamlash, insonlarga insoniy munosabatda bo‘lish kabi fazilatlarni singdirish taqozo etiladi
O‘zbekiston mustaqilligi, yurtimiz ravnaqi yoshlarni o‘qish, izlanish va mehnatdan qochmaydigan, har qanday qiyinchiliklardan hayiqmaydigan, salbiy illatlarga nafrat bilan qarash ruhida tarbiyalashni talab qiladi.
Shunga ko‘ra bugungi jamiyatimizda yashayotgan har bir yosh kelgusida shu o‘lkaning haqiqiy egasi bo‘lib yetishishi, uning gullab-yashnashi haqida qayg‘urishi, erishgan yutuqlarini mustahkamlashi lozim
Ma’naviy-axloqiy tarbiya — ma’naviy ongni bir maqsadni ko‘zlab tarkib toptirish, axloqiy tuyg‘ularni rivojlantirish hamda xulq-atvor ko‘nikmalari va odatlarini hosil qilishdan iborat
Maktab o‘quvchilari dars va darsdan tashqari jarayonlarda do‘stlik, hamjihatlik, birovning dardiga darmon bo‘lish kabi siyosiy taraqqiyotning negizi ekanligini o‘z o‘quvchilariga tushuntirishlari darkor.
Turon zaminimiz xalqlari axloqiy tarbiya sohasida boy an’analarga ega. Axloq-odob insonning jamiyatga bo‘lgan munosabatining negizini tashkil etadi
E'tiboringiz uchun rahmat