Mantiqiy funksiyalar va mantiqiy elementlar

MANTIQIY FUNKSIYALAR VA MANTIQIY ELEMENTLAR

Akmal Davletyarov Og’abek Erdoshev

MANTIQIY ELEMENTLAR

Mantiqiy element - Diskret qayta ishlovchi qurilma ikkilik signallarni qaytaishlaganidan keyin biror mantiqiy amalning qiymatini chiqarsa, u mantiqiy element deb ataladi. Mantiqiy elementlar kompyuterning tarkibiy qismi bo‘lib, ikkilik o‘zgaruvchilar ustida muayyan mantiqiy amallarni bajarish uchun mo‘ljallangan elementlar hisoblanadi.

Zamonaviy raqamli texnologiyalarning barcha hisoblash qurilmalari (kompyuter, mobil qurilmalar) mantiqiy elementlarga asoslangan. Kompyutеrning har qanday mantiqiy amali asosiy mantiqiy elеmеntlar yordamida bajariladi. Har bir mantiqiy element bir yoki bir necha mantiqiy amalning bajarilishini ta’minlaydi.
Quyida eng sodda va keng tarqalgan mantiqiy
elementlar bilan tanishamiz

• “VA(&)” va “YOKI” mantiqiy funksiyalarining bajarilishi uchun kiruvchi signallar soni kamida ikkita bo‘lishi zarur.

 

• Ayrim hollarda esa kiruvchi signallar soni ikkitadan ko‘p bo‘lishi ham mumkin.

• Elеmеntlarning o‘zi oddiy elеktr sxеmalardan tuziladi.
• Bunda sxеmaning kirish qismiga kеlgan
• signallarga argumеnt dеyilsa, chiqishdagi signallar esa argumеntning funksiyasi bo‘ladi.
• Sxеmaning ma’lum qismida signalning mavjud
• bo‘lishi bir (1)ni, mavjud emasligi esa nol (0)ni ifodalaydi.

MANTIQIY FUNKSIYALAR

"Raqamli qurilmalarni loyihalash" fanidan foydalanishda mantiqiy funksiyalar, mantiqiy elementlar va ularga oid qonunlar juda muhimdir. Raqamli qurilmalarni loyihalashda mantiqiy funksiyalar ko'p qo'llaniladi. Bu funksiyalar umumiy ravishda ikki argumentni qabul qiladi va ularni loyiha jadvallariga o'girishda yordam beradi.
Misol uchun, "AND" funksiyasi ikki kiruvchi uchun faqat "TRUE" bo'lganda "TRUE" qiymatni qaytaradi. "OR" funksiyasi esa ikki kiruvchidan biri ham "TRUE" bo'lsa, "TRUE" qaytaradi. "NOT" funksiyasi esa faqat bitta argument qabul qiladi va uning qiymatini o'zgartiradi (masalan, "TRUE" bo'lsa "FALSE"ga aylanadi va aksincha).
Bu funksiyalar ko'p yondashuvlarda va logikaviy amallarda foydalaniladi. Raqamli qurilmalarni loyihalashda, bu funksiyalar yordamida ma'lumotlar tahlili, shartli amallar va boshqa mantiqiy operatsiyalarni bajarish mumkin. Bu operatsiyalar, masalan, ma'lumotlarni filtrlash, shartli belgilangan ma'lumotlarni aniqlash va qo'shimchalardan foydalanib loyiha jadvallarini tuzish kabi vazifalarni o'z ichiga oladi.
ITIBORINGIZ UCHUN RAHMAT