Maqola mavzusi: Yapon oshhonasi

Modari-xon maqbarasi
Mashhur o‘zbek shoirasi Nodira bilan bog‘liq. Qo‘qon xonlari onasi va turmush o‘rtog‘i Nodira, uning turmush o‘rtog‘i vafotidan so‘ng ham saroy hayotida katta ahamiyatga ega bo‘lgan. Uning she’rlari o‘zbek she’riyatining oltin xazinasidan joy olgan bo‘lib, uning farmoyishi bilan qurilgan yodgorliklar hali hanuz Qo‘qonning diqqatga sazovor joylar qatoriga kiradi
Norbut-Biya madrasasi
XVIII asrda bizgacha saqlanib qolgan sanoqli madrasalardan biri. Bu davrda Qoʻqonda 40 ga yaqin madrasa boʻlgan boʻlsada, u meʼmorchiligi va bezaklari jihatidan bir-biridan ancha farq qilgan. Madrasa Chorsu maydonida qurilgan boʻlib, oʻlchami 52x72 metr boʻlgan bir qavatli binoni ifodalaydi. Madrasa 2 asr davomida Qoʻqondagi eng yirik oʻquv yurti boʻlgan – eng koʻp yashash xonalari (xuzr) boʻlgan. Aytganimizdek, Norbut-Biy madrasasi boshqalardan farq qiladi. Birinchidan, hech qanday dekoratsiyaning umuman yo'qligi o'sha paytlar uchun hayratlanarli qaror. Ikkinchidan, qurilishni rejalashtirishda buxorolik motivlar yaqqol ko'zga tashlanadi. Bu madrasa qurilishi davrida Qo'qonning Buxoro ustidan bir qancha g'alabalarga erishganligi va bir necha yuzlab buxoriylarni qo'lga kiritganligi, ular orasida mohir me'morlar ham borligidan kelib chiqadi. Madrasa qurishda, rejalashtirishga o'zgartirishlar kiritishda ham qatnashdilar. Sovet hokimiyati davrida madrasa yopilgan edi, lekin Oʻzbekiston mustaqillikka erishgach, yana eshiklari ochildi. Bugun madrasaning bir qismida Jomiy masjidi joylashgan bo'lsa, boshqa qismida 80 dan ortiq talaba ta'lim olmoqda.
Dahmai-Shaxon
Norbo`tabiydan keyin hukmronlik qilgan Qo`qon xonlarining maqbarasi bo`lib hisoblanadi. Norbo`tabiyga qadar hukmronlik qilgan xonlar boshqa joyga dafn qilingan. Norbo`tabiyning vafotidan so`ng uning o`g`li Umarxon 1822 yili otasi uchun maqbara qurishga buyruq beradi, ammo o`zi me`morlar maqbara fundamenti yakunlaganidan so`ng olamdan o`tadi. Umarxonning ishi uning rafiqasi, mashhur shoira Nodirabegim va o`g`li Madalixon tomonidan davom ettiriladi. Qurilish ishlari 1824 yili yakunlanadi. Maqbarada Norbo`tabiy, Olimxon, Umarxon va Madalixonlarning sag`anasi joylashgan. Rossiya imperiyasi istilosidan keyin ular qadimiy Qo`qon xonlarining maqbarasi o`rniga yangi shahar qurish ishlarini boshlab yuborishadi. Shuning uchun ularning sag`analari Dahmai Shaxonga ko`chirib o`tkaziladi.