Marketing

MARKETING

MATYOQUBOVA SABINA

MARKETING HAQDA MA’LUMOT

Marketing (inglizcha: market — „bozor“, „bozordagi harakat“, „faoliyat“) — korxonaning tovarlar ishlab chiqarish va sotishini tashkil etish hamda boshqarish shakli. „marketing“ atamasi isteʼmolga 19-asrning 60-yillarida Makkovern tomonidan kiritilgan. Marketing nazariy konsepsiya va tijorat faoliyatining oʻziga xos hodisasi tarzida 20-asr boshlarida AQShda ilk bor qoʻllanildi. Ishlab chiqarish va kapitalning yuksak darajada toʻplanishi, iqtisodiyot tarmoqlarida monopoliyalar qukmronligining, xalqaro bozorda keskin raqobatning vujudga kelishi mahsulot sotish muammosini obyektiv tarzda birinchi oʻringa chiqardi

MARKETING

1908-yilda AQShda marketing muammolarini oʻrganadigan birinchi ixtisoslashgan firma paydo boʻldi. 1911-yilda esa oʻsha davrdagi bir qator yirik kompaniyalar tijorat tadqiqotlari bilan shugʻullanadigan dastlabki boʻlimlarni ochdi. Kompaniyalar huzurida bozorni oʻrganish, reklama, haridorlarga xizmat koʻrsatish va boshqarishning boshqa vazifalari bilan shugʻullanadigan "marketing`` boʻlimlari taʼsis etila boshlandi

Air Arabia o'zining "Aqlli bo'ling, kamroq to'lang, ko'proq uching" yorlig'i bilan bozorda eng past narxlarni taklif qilish strategiyasini birinchi o'ringa Air Arabia qo'yadi.

Air Arabia

Narxlash: Iqtisodiyot qanday bo'lishidan qat'i nazar, kompaniyalar narxni emas, balki qiymatni sotishi kerak

• NARX NIMA?
• Narx - bu mahsulot yoki xizmat uchun olinadigan pul miqdori. Bu mahsulot yoki xizmatdan olinadigan afzallik uchun iste'molchilar voz kechadigan qiymat yig'indisidir
• Narx - marketing aralashmasida daromad keltiradigan yagona element; boshqa barcha elementlar xarajatlarni ko'rsatadi.

• Doimiy xarajatlar ishlab chiqarish yoki sotish darajasiga qarab farq qilmaydigan xarajatlardir (ijara, issiqlik, foizlar, rahbarlarning ish haqi) • O'zgaruvchan xarajatlar ishlab chiqarish darajasiga bevosita qarab o'zgaradi (xom ashyo, qadoqlash) • Umumiy xarajatlar - har qanday ma'lum darajadagi doimiy va o'zgaruvchan xarajatlar yig'indisi ishlab chiqarish.

• Xarajatlar turlari

• Xarajat-plyus (belgilash) bahosi mahsulot narxiga standart ustama qo'shadi Masalan: Kompyuter kompaniyasi yuqori sifatli noutbuklar ishlab chiqaradi. Misol uchun, mahsulot tannarxi bir birlik uchun 1000 dollar. Faraz qilaylik, kompyuter kompaniyasi daromad olish uchun xarajat-plyus narxlash usulidan foydalanadi. Agar kompaniya sotish bo'yicha 67% ustama qo’ysa, yakuniy sotuv narxi quyidagicha belgilangan bo'ladi: 67% x 1000$ + 1000$ = 1670$

• Xarajatga asoslangan narxlash

• Yaxshi qiymatli narxlash
• Bu adolatli narxda yaxshi sifat va yaxshi xizmatni taklif qiladigan qiymatga asoslangan narxlash shaklidir. Ushbu narx strategiyasi cheklangan byudjetga ega bo'lgan va faqat pastroq narxni to'lashga tayyor bo'lgan mijozlarga murojaat qiladi; bu mijozlar odatdagi narxdagi mahsulotlarga nisbatan bir xil qiymatga ega bo'lmaydilar, aksincha ular to'lagan miqdorga mos keladigan mahsulot uchun to'laydilar. Misol uchun, budjet (low-cost) aviakompaniyalari.

Kabriolet: Kabriolet obro'li, hashamatli avtomobil sifatida qabul qilinadi, u odatda an'anaviy avtomobillar kabi e'tiborni tortadi. Hashamatli avtomobil ishlab chiqaruvchisi o'z mahsuloti qanchalik eksklyuziv ekanligini ko'rsatish uchun narxni oshirish orqali o'z brendining obro'sini ta'kidlashga harakat qilishi mumkin.

• Qo'shilgan qiymatni belgilash nima?

Mahsulot qatori narxi iste'molchilar ongida turli xil qabul qilinadigan sifat darajalarini yaratish uchun tovarlar va xizmatlarni narxlar toifalariga ajratishni o'z ichiga oladi. Mahsulotlar qatori narxini belgilashning maqsadi - yangi mahsulotlarni eng ko'p xususiyatlar yoki zamonaviy individual xususiyatlarga ega bo'lgan eng yuqori narx nuqtasida joylashtirish orqali foydani ko'paytirishdir. Shu bilan birga, siz asosiy mahsulotni (ya'ni, unumdorligi pastroq yoki eski xususiyatlarga ega) arzonroq alternativ sifatida sotuvda saqlaysiz.

• Mahsulot qatori narxi

UCHUN RAHMAT

• ETIBORINGIZ