Marketing va uning rivojlanishini asosiy bosqichlari

Sotish (tijorat) konsepsiyasi

Marketing konsepsiyasi

3-rasm. Sotish va marketing konsepsiyasi




4-Rasm. Ijtimoiy ahloqiy marketing subyektlari

3- jadval

Marketing evolyusiyasi ilm sifatida

Yillar	Nazariy asoslari	Uslublari	Qо‘llash sohasi
1900-1950 yillar	Tovar haqida о‘rganish, taqsimlashga mо‘ljal olish, sotish va eksport nazariyasi	Kuzatish, xaridni va sotishni tahlil kilish, ehtimollarni hisoblash, iste’mol paneli	Ommaviy tovar ishlab chiqarish, qishloq xо‘jaligi tarmog‘i
1960 yil	Sotish haqida о‘rganish, tovarga, sotish hajmiga mо‘ljal olish, distribyuterlik nazariyasi	Motivlar tahlili, faoliyatni tadqiq qilish, modellashtirish	Iste’mol vositalari iste’molchilari
1970 yil	Qaror qabul qilish va xulq-atvorni ilmiy asoslari	Faktoring, diskriminant tahlil, matematik uslublar, marketing modellari	Ishlab chiqarish vositalari va iste’mol vositalari iste’molchilari
1980-1990 yillar	Holatli tahlil, menejment funksiyasi sifatida marketing haqida о‘rganish, raqobatni tahlil nazariyasi, ekologiya asoslar, strategik marketing	Pozitsiyalashtirish, klaster tahlil, iste’molchilar tipologiyasi, ekspertiza, sabab-oqibat tahlili	Iste’mol vositalari, ishlab chiqarish vositalari, xizmat sohasi, foyda kurmaydigan tashkilotlar iste’molchilari
1990 yildan shu davrgacha	Tadbirkorlik quroli va funksiyasi sifati marketing haqida о‘rganish, bozor tarmoqlari nazariyasi, kommunikatsiya va о‘zaro ta’sir nazariyasi, ijtimoiy va ekologik samaraga mо‘ljal olish	Pozitsiyalashtirish, klaster tahlil, iste’molchilar tipologiyasi, raqobatchilar va iste’molchilarni xulq-atvori modellari, benchmarketing, о‘yin nazariyasi	Ishlab chiqarish vositalari, iste’mol vositalari, xizmat sohasi, foyda kurmaydigan tashqilotlar, davlat tadbirkorligi sohasidagi iste’molchilar