Маркетингнинг ижтимоий-иқтисодий асослари Phd. Хакимов Зиёдулла Ахмадович

Бизнес оламида энг катта муаммо нимада, деб сўрасангиз, маҳсулот ишлаб чиқариш эмас, балки уни сотиш, сотиш, яна бир бор сотиш, харидор топиш, деб айтган бўлардим
Бозорга йўналтирилган хақиқий маркетинг тамойили, истемолчилар фаолиятини илмий асосини яратиш. Истеьмолчи хатти-харакати, типологияси, бозорни сегментлаш ва истиқболини аниқлаш назариялари.
Истеъмолчи сизга эмас – сиз истеъмолчига мослашасиз. Dell ўзининг мақсадли бозори учун мукаммал компютер тайёрламайди. Aксинча, у истеъмолчи хохлаётган хусусиятларга мослашган платформаларини тақдим этади.
Маркетинг концепцияси корхонанинг мақсадга эришишнинг асосий калити бозорда юқори даражадаги истеъмол қийматини яратиш, етказиб беришни рақобатчиларга қараганда самаралироқ бўлишини назарда тутади. Гарвардлик Теодор Левитт сотиш ва маркетинг тушунчалари ўртасида аниқ фарқни кўрсатди:
Соф маркетинг концепцияси
Концепция шиори - «Истеъмолчига нима керак бўлса ўшани ишлаб чиқар»
1960-1980
Ҳозиргача
Бу концепция корхонанинг вазифаси якка шахсларнинг талабини ўрганиш, таҳлил қилиш ва бу талабларни самарали қондиришдан, айни пайтда умуман жамият бутунлигини сақлаш ва мустаҳкамлашдан иборат деб қарайди.
Ижтимоий йўналтирилган маркетинг консепсияси бошқаришнинг бозор консепсиясига нисбатан кучайиб бораётган экологик муаммолар, табиий ресурсларнинг етишмаслиги, умумжаҳон инфлясияси, ижтимоий хизмат соҳаларининг оғир ҳолати туфайли бу дастур бизнинг замонамизга тўғри келишига билдирилган шубҳалар авж олиб турган паллада майдонга келди.
Рақобатчилар ва истеъмолчилар хатти- харакати модели, маркетингни квалиментрик тавсифи, тижорат, нотижорат ва давлат хизматлари сохаларида маркетинг усулларидан фойдаланиш
Ижтимоий йўналтирилган маркетинг концепцияси
Концепция шиори - «Жамият талабларини ҳисобга олган ҳолда истеъмолчига керак бўлган товарларни ишлаб чиқариш»
1980-1995
Ҳозиргача
Бу концепция корхонанинг вазифаси истеъмолчилар ва рақобачиларни ўзининг хамкори деб билиш, улар билан доимий алоқада туришни назарда тутувчи концепция.
Ўзаро муносабатлар маркетинги - бу мижозлар ва компаниянинг бошқа шериклари билан кучли, тўлақонли муносабатларни яратиш, сақлаш ва кенгайтириш жараёнидир.
Унинг мақсади истеъмолчиларни узоқ муддатли ишончини таъминлашдир ва асосий ғояси узоқ муддатли истиқболда истеъмолчиларнинг юқори қониқиш даражасини ушлаб туришдир. У кўплаб даражаларда - иқтисодий, ижтимоий, техникавий, ҳуқуқий муносабатларни ўрнатишни қамраб олади.
Ўзаро муносабатларган асосланган (ўзаро алоқавий) маркетинг концепцияси
Концепция шиори - «харидорни доимий мижозга айлантириш»
1995
Ҳозиргача
Маркетингини бошқариш фалсафасини акс эттирувчи барча воситаларнинг комбинациялашувиди. У бизнесни ва унинг барча қисмларини ягона бирлик сифатида қарайди ва ушбу бизнес билан боғлиқ ҳар бир фаолият ягона мақсадга йўналтирилиши керак деган мулоҳазани беради.
Бизнес, инсон танаси сингари турли қисмларга эга, аммо фақат ўша қисмлар битта мақсадга йўналтирилган ҳолда ишлаганда, у самарали ишлаши мумкин. Холистик (ялпи, эгилувчан) маркетинг концепцияси ушбу ўзаро боғлиқликни таъминлайди ва энг яхши натижаларга эришиш учун кенг ва интеграциялашган фалсафани ўз ичига олади.
Халистик маркетинг концепцияси
Концепция шиори - «барча мақсадлар фақат мижоз учун ва бу мижоз менга доим керак»
1995
Ҳозиргача
Халистик маркетинг концепцияси
Holistic
marketing
Ички маркетинг
Маркетинг бўлими
Бошқарув бўлимлари
Бошқа бўлимлар
Ташқи маркетинг
Коммуникация
Махсуло ва хизмат
Каналлар
Муносабатлар маркетинги
Истеъмолчилар
Хамкорлар
Каналлар
Рақобатчилар
Самаради маркетинг
Фойда ва зарарлар
Бренд
Этика
Атроф муҳит
Қонунчилик
Жамият
Амалий машғулотлар учун топшириқ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Бахолаш меъзонлари:
2 бетдан ортиқ конспект учун 0,5 балл
Тушунчаларини эркин ифодалаб бериш учун – 0,5 балл
Ўзининг муносбатини билдириши учун – 1 балл
Тегишли муаммо бўйича илмий мақола шархи учун – 2 балл