Ma’ruza 11 har ХIL usulda portlatishda хavfsizlik qoidalari

MA’RUZA 11
HAR ХIL USULDA PORTLATISHDA ХAVFSIZLIK QOIDALARI.
Olovli va elektrolovli portlatish.
§ 121. Olovli trubkalarni yonib turgan pilig, olovli shnurnig bo'lagi yoki maxsus moslamalar bilan yoqishga ruxsat beriladi (birnechtasini birdaniga yoqish uchun patronlar va boshqalar) . Faqat bitta zaryad portlatilganda trubkani gugurt bilan yoqishga yuborishga ruxsat beriladi.
§ 122. Bir nechta yoqish naychalari ketma-ket yoqilganda, ulardagi shnur uzunligini shunday hisoblash kerakki, birinchi naycha yoqilgandan keyin qolgan barcha naychalarni yoqish va zaryadlardan uzoqlashib xavfsiz masofaga o'tish uchun etarli vaqt bo'lsin.
Yonish patronlari yordamida zaboylarni yoqish jarayonida zaryadlarning portlashi ketma-ketligini yaratish uchun shnurlarni talabga ko’ra qirqish kerak.
Barcha holatlarda (§ 537, 574, 616-bandlarda nazarda tutilganlardan tashqari) har bir yoqish naychasining uzunligi kamida 1 m bo'lishi kerak va olovli shnur quduqdan kamida 25 sm chiqib turishi kerak.
§ 123. Agar bir nechta yondiruvchi quvurlari bir vaqtning o'zida bir nechta portlatuvchi tomonidan yoqilsa, katta portlatuvchi tayinlanishi kerak. Nazorat naychasini (nazorat bo’lagi) yoqish, naychalarni yoqish boshlanishini tartibga solish, barcha portlatuvchilarni o'z vaqtida xavfsiz masofaga yoki boshpana joyiga yuborish va portlatuvchilarning boshpanadan chiqib ketish vaqtini belgilash uning vazifasidir. Katta portlatuvchi o'z buyruqlarini portlatuvchiga oldindan ma'lum bo'lgan ovoz yoki signal orqali beradi.
§ 124. Kunduz kuni portlatish ishlarini olib borishda, beshta yoki undan ortiq yoqish naychalari yoqilganda, yonish uchun sarf qilingan vaqtni boshqarish uchun qog'oz gilzali kapsyul-detonatordan qilingan nazorat trubkasidan foydalanish kerak. Nazorat naychasi oldin yoqiladi va u ishlatilgan yoqish naychalari shnuridan kamida 60 sm qisqa, lekin 40 sm dan kam bo'lmagan bo'lishi kerak.
Er osti ishlarida, xuddi shu maqsadda, kapsyul-detonator bo'lmagan olovli shnurining nazorat qismini ishlatish kerak, bu odatda yoqish naychalarini alangalantirish uchun ishlatiladi.
Nazorat bo’lagi o’chib qolgan taqdirda, portlatuvchi shnurlarning keyingi tutashishini to'xtatishi va xavfsiz joyga chiqib ketishi kerak.
§ 125. Yondiruvchi naychalarni yoqish tugagandan so'ng yoki nazorat trubkasi portlagandan so'ng (shnurning nazorat uchastkasining yonishi tugashi bilan) barcha portlatuvchilar zaryadlardan zudlik bilan xavfsiz masofaga o'tishlari yoki boshpanaga borishi kerak.
§ 126. Erning yuza qismidagi dagi nazorat trubkasi birinchi bo'lib yoqiladigan zaryaddan kamida 5 m masofada joylashtirilishi kerak, lekin portlatuvchining xavfsiz joyga chekinadigan o’tish yo'lida emas.