Ma’ruza-15 Don va don mahsulotlarini jo‘natish va miqdor sifati bo‘yicha hisobga olish

Ma’ruza-15
Don va don mahsulotlarini jo‘natish va miqdor
sifati bo‘yicha hisobga olish.

Reja:
1.Jo‘natishning tashkiliy va texnologik tadbirlari.

2.Saqlashda don mahsulotlarining tabiiy kamayishi miqdori.

Don mahsulotlarini jo‘natish ular bilan bajariladigan barcha ishlarning oxirgi eta’i, hisoblanib, tashkiliy va texnologik chora-tadbirlarni o‘z ichiga oladi.

Tashkiliy chora-tadbirlar don mahsulotlarini barcha qoidalarga amal qilgan holda korxonadan yuklash va jo‘natish ishlarini ratsional o‘tkazishdan iborat.
Shuningdek jo‘natilayotgan don mahsulotlarga tegishli hujjatlar rasmiylashtiriladi.
har bir don ‘artiyasining halq xo‘jaligida to‘gri qo‘llanilishi katta ahamiyatga ega, buni amalga oshirish uchun ko‘‘incha jo‘natishni texnologik chora-tadbirlardan, shuningdek alohida don ‘artiyalari tuzilishi va qayta ishlanishidan boshlash lozim. Bu esa mahsulot sifatini talab etilgan konditsiyaga mos holda yetkazib berishni ta’minlaydi.
Don va don mahsulotlarini miqdor va sifati bo‘yicha aniq va yaxshi hisobga olish har bir korxona uchun muhim ahamiyatga egadir.Lekin bunday hisobga olish birmuncha murakkab hisoblanadi, chunki saqlash davrida mahsulot miqdori bilan bir qatorda uning sifati ham o‘zgaradi.
Masalan namlikning o‘zgarishi bilan saqlanadigan don massasining miqdori ham o‘zgaradi. Bunga bog‘liq holda don mahsulotlari qabul qilish korxonalarida don mahsulotlarini maxsus instruksiya yordamida hisobga oladigan tizim ishga tushadi.
Don mahsulotlarining miqdorini aniqlash uchun, ya’ni ortiqcha yoki yetishmovchiliklarni belgilashda korxonalarda inventarizatsiya o‘tkaziladi. Bunda albatta mahsulot qoldigi o‘lchab ko‘riladi.
Ma’lumki don mahsulotlarini saqlashda ulardagi quruk modda miqdori kamayib boradi. Bunga bog‘liq holda saqlanadigan mahsulotlarda maxsus tabiiy kamayish joriy qilingan.
Saqlanadigan mahsulotlarning tabiiy kamayishi (12,1-jadval) Maxsus tarzda ishlab chiqilgan bo‘lib, laboratoriya sharoiti uchun ham,ishlab chiqarish sharoitlari uchun ham bir xildir. Mazkur meyorlar don korxonalarida mahsulot miqdorini aniqlashda nazorat sifatida qo‘llaniladi. Shuni alohida ta’kidlash lozimki, mahsulotlarning tabiiiy kamayishi bilan ularning sifati saqlanib qolaveradi.
Mahsulotlar omborxonalarda uch oygacha bo‘lgan muddat ichida saqlansa tabiiy kamayish miqdori.