Ma’ruza-4 Zamonaviy kompyuter tarmog’ining umumlashgan strukturasi va uning xususiyatlari. Tarmoqning xillari. Korporativ tarmoq. Aloqa operator tarmoqlari. Internet tarmog’i

Seans pag’onasi

Foydalanuvchilarning uzoqlashgan jarayonlari o'rtasida aloqa seansini ochish uchun mo'ljallangan. U shartli adreslarni, ya'ni axborotni kiritish/chiqarish nuqtalari raqami yoki oxirgi tizimlarni o'zaro bog'langan portlarini aniqlash bilan shug'ullanadi.

Seans pog'onasi xar xil kompyuterlardagi ikki qo'llanish dasturlari orasida seans deb ataluvchi bog'lanishni o'rnatish, foydalanish va yakunlash imkonini beradi. Ushbu pog'onada tarmoqdagi ikki qo'llanish dasturlar aloqasi uchun zarur bo'lgan nomlarni tanib olish va himoya vazifalari bajariladi, o'zaro bog'lanish jarayonlar o'rtasida dialogni boshqarishni ta'minlaydi, ya'ni tomonlardan qaysi biri qachon va qancha vaqt uzatish bajarishini boshqaradi.

Taqdimot pog'onasi

Oltinchi pog'ona-taqdimot pog'onasi, ettinchi pog'onadan kelgan ma'lumotlar mazkur tarmoqda har qanday ma'lumot taqdim etiladigan ko'rinishga aylantiriladi.

Bu orqali tarmoq oxirgi tizimlari sifatida kompyuterning har xil turlarini qo'llashni cheklamaydi.

Bu erda ma'lumotlarni siqish, ularni shifrlash kabi vazifalar amalga oshiriladi.

Amaliy pag’ona

Ettinchi pog'ona bo'lib, unda foydalanuvchilar terminal tizimlarida va ular o'zaro hamkorlik qiladigan tarmoqning oxirgi tizimlarida bajariladigan qo'llanish jarayonlari o'zaro hamkorligi boshqaruvi amalga oshiriladi.

Shunga muvofiq ettinchi pog'ona ob'ektlarning o'zaro hamkorlik protokoli qo'llanish pag’onasi deyiladi.

Amaliy pag’ona protokollari

• SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) – elektron;
• FTP (File Transfer Protocol) – fayllar uzatish uchun;
• Telnet – Internet global tarmoq protokoli, u uzoqdagi xostlarni qayd qilish va ularda axborotga ishlov berish vazifasini bajaradi;
• FTAM (File Transfer Access and Management) – fayllarga bog‘lanish OSI protokoli;

FTP

FTP – protokoli (File Transfer Protocol) HTTP protokoli- dan farqli fayllar bilan ishlaydi. Bu protokol amaliy bosqichda ishlaydi va transport protokoli sifatida TCP – protokolini ish- latadi. Uning asosiy vazifasi fayllarni FTP – serverga uzatish hamda undan olishdir. FTP – protokoli buyruqlar to‘plamidan iborat bo‘lib, axborotlarni uzatish va ulash tartiblarini bayon qiladi. Bu holda buyruqlar va axborotlar turli portlardan foy- dalanib uzatiladi. Standart portlar sifatida 21 va 20 – port- lar ishlatiladi: birinchisi – axborotlarni uzatadi, ikkinchisi – buyruqlarni uzatadi. Undan tashqari portlar dinamik bo‘lishi mumkin.