Ma’ruza №5 Mavzu: Frezerlash dasgoxning elektr yuritmalariga qoʻyiladigan talablar va quvvat xisobi

5.3-rasm. Frezalash ishlarini bajarishda foydalaniladigan asosiy 
a - frezalanadigan detallarni mahkamlashda ishlatiladigan qamragich va 
ostquymalar; 
b -zagotovkani stanok stoliga o‘rnatishda pona ishlatish; 
v -zagotovkani stolga prizmalar yord
Frezalash stanoklarining konstruksiyasiga ko‘ra konsolli, bo‘ylama, 
karusel va maxsus xillarga, shpindelning holatiga ko‘ra gorizontal, vertikal, 
shuningdek, oddiy va universal xillarga ajratiladi.
Universal frezalash stanogi gorizontal f
farqlanadiki, ko‘ndalang salazka va stanok stolining orasida burila oladigan 
qismi bo‘lib, u stolning gorizontal tekislikda
Natijada bu stanokda vintli tishli g‘ildiraklarni kesish mumkin bo‘la
Turli modeldagi vertikal va gorizontal frezerlash stanoklarining elektr 
yuritmalari o‘xshash boshqarish sxemalariga ega. Stanoklarning boshqarish 
sxemalarini ishlash prinsipini tushunish uchun vertikal frezerlash stanoklarining
modelini ko‘rib chiqamiz. 
O‘rnatma frezalar shpindel opravkasiga mahkamlansa, kuyruqli frezalar 
shpindelga bevosita mahkamlanadi. Toretsli frezalar shpindel toretsiga boltlar 
bilan mahkamlanadi. Frezalarning asosiy turlari va ular bilan bajariladigan 
ishlar, frezalashda foydalaniladigan ba`zi moslamalar keltirilgan.
rasm. Frezalash ishlarini bajarishda foydalaniladigan asosiy 
moslamalar: 
frezalanadigan detallarni mahkamlashda ishlatiladigan qamragich va 
zagotovkani stanok stoliga o‘rnatishda pona ishlatish;
zagotovkani stolga prizmalar yordamida mahkamlash 
Frezalash stanoklarining konstruksiyasiga ko‘ra konsolli, bo‘ylama, 
karusel va maxsus xillarga, shpindelning holatiga ko‘ra gorizontal, vertikal, 
shuningdek, oddiy va universal xillarga ajratiladi. 
Universal frezalash stanogi gorizontal frezalash stanogidan shu bilan 
farqlanadiki, ko‘ndalang salazka va stanok stolining orasida burila oladigan 
qismi bo‘lib, u stolning gorizontal tekislikda ±45° ga burilishini ta
Natijada bu stanokda vintli tishli g‘ildiraklarni kesish mumkin bo‘la
Turli modeldagi vertikal va gorizontal frezerlash stanoklarining elektr 
yuritmalari o‘xshash boshqarish sxemalariga ega. Stanoklarning boshqarish 
sxemalarini ishlash prinsipini tushunish uchun vertikal frezerlash stanoklarining
modelini ko‘rib chiqamiz.
hkamlansa, kuyruqli frezalar 
shpindelga bevosita mahkamlanadi. Toretsli frezalar shpindel toretsiga boltlar 
bilan mahkamlanadi. Frezalarning asosiy turlari va ular bilan bajariladigan 
ishlar, frezalashda foydalaniladigan ba`zi moslamalar keltirilgan.