Ma’ruza №5 portlatish ishlarida va portlovchi moddalarni saqlashda хavfsizlik masofasi

MA’RUZA № 5
PORTLATISH ISHLARIDA VA PORTLOVCHI MODDALARNI SAQLASHDA ХAVFSIZLIK MASOFASI.
§ 51. Bino va inshootlarni portlatish ishlari paytida seysmik ta'sirlardan himoya qilish uchun portlovchi zaryadlarning miqdori er tebranishlari halokatli ta'sir ko'rsatmaydigan masofalar bilan cheklanishi kerak. Ushbu masofalarni aniqlash "Portlash va portlash materiallarini saqlash paytida xavfsiz masofalarni aniqlash bo'yicha yo'riqnomaga" muvofiq amalga oshiriladi (9-ilova).
§ 52. Portlash materiallari bo'lgan alohida omborlar yuzasida yoki portlash materiallari omborlari yoki saqlash joylari o'rtasida ochiq joylashtirilgan alohida joylar bo'lgan joyda, portlashni bitta ombor zaryadidan detonatsiya o'tkazib bo'lmaydigan darajada masofani saqlash kerak. Omborning qo'shni omborlari yoki ochiq joylashtirilgan portlovchi moddalar bo'lgan alohida joylar orasidagi xavfsiz masofa hisoblangan portlashning eng katta miqdori sifatida qabul qilinishi kerak, ammo yong'in qoidalari bilan belgilangan bo'shliqdan kam bo'lmasligi kerak.
§ 53. Odamlarni, binolarni, inshootlarni havo to'lqinining zararli va halokatli ta'siridan himoya qilish uchun uning xavfsizligini ta'minlash uchun portlash joyi va qo'riqlanadigan ob'ekt o'rtasidagi masofani saqlash kerak.
§ 54. Portlovchi materiallarning portlashi natijasida hosil qilingan parchalar va qoldiqlarning zararli ta'siri nuqtai nazaridan odamlar uchun xavfsiz masofa loyiha yoki pasport bilan belgilanishi va odamlar bilan baxtsiz hodisalarni istisno etishi kerak.
Ochiq joylarda xavfsiz masofa jadvalda ko'rsatilganidan kam bo'lmasligi kerak. 1-jadval.
Odamlar uchun xavfsiz masofa qilib har xil sharoitlar uchun hisoblangan eng kattasi (havo to'lqini, parchalarning tarqalishi) olinadi.
1-Jadval

Portlash ishlari turi va usullari	Havfli hudud radiusining minimal o’lchami, m
1.Tuproq va qoyali jinslarda ochiq-kon ishlarida portlatish
1) tashqi zaryad jumladan kumuliyativ zaryadlar	300
2)shpurli zaryadlar	200
3)qozonsimon zaryadlar	200
4)kichkina kamerali zaryadlar	200
5)skvajinali zaryadlar
6)qozonsimon skvajinali zaryadlar	300
7)kamerali zaryadlar	300
II.Ko’milgan zaryadlar bilan yirik tog’ jinsni bo’laklarini portlatish	400
III.To’nkalarni maydalash	200
IV.O’rmon yong’inlari bilan kurashda himoya hududlarini hosil qilish	50