Ma’ruza-7 Diskret ma’lumotlarni uzatish tarmoqlari Reja

To‘liq aloqali topologiyada «xar biri xar biri bilan» tamoyiliga asoslanib, punktlar o‘rtasida fizikaviy va mantiqiy ulanish ta’minlanadi (13.8-rasm). n cho‘qqilarga ega to‘liq aloqali graf R=(n-1)/2 qirralardan tashkil topgan, bu esa tarmoqning narxini oshiradi. Xar bir juft punktlar o‘rtasidagi mustaqil yo‘llar soni h=n-1 ga teng, shuning uchun mantiqiy qatlamda aylanma yo‘llarning ko‘proq soni mavjud, bu esa aloqani, ayniqsa, aylanma yo‘nalishlarda signallar tarqalishining alternativ muxitlarini ishlatishda (masalan, optik tola, radiorele liniyalarda) aloqaning maksimal ishonchliligini beradi. Bu topologiya xududli tarmoqlar segmentlari uchun xosdir.
Uyali topologiya (13.9-rasm.). Unda xar bir punkt eng yaqin punktlarning kichik soni bilan bevosita aloqaga ega. CHo‘qqilarning soni ko‘p bo‘lganda qirralar soni R≈ r n/2 ga teng, bu erda r xar bir cho‘qqiga mos qirralar soni. Uyali segmentlar to‘liq aloqali segmentga nisbatan qirralarning soni kam bo‘lganda xam yuqori ishonchlilikka ega.

13.9-rasm. Uyali topologiya

Nazorat savollari:

1. Ma’lumotlar qayta ishlashning taqsimlangan tizimi qanday tashkil etilgan?
2. Ochiq tizimlarining tavsiflari va vositalarini aniqlaydigan konseptual asosi nima?
3. Ochiq tizimlar o‘zaro bog‘lanish modeli pog‘onalarida ma’lumotlarni qayta ishlash jarayonlari qanday amalga oshiriladi?
4. OSI modeli axamiyati nimadan iborat?
5. Ochiq tizimlar o‘zaro bog‘lanish modeli pog‘onalari asosiy vazifalarini sanab bering.
6. Protokol (bayonnoma) va interfeys deb nimaga aytiladi.

1 Principles of Electronic Communication Systems. Louis E. Frenzel Jr. Published by McGraw-Hill Education, 2 Penn Plaza, New York, NY 10121

2 Signaling in Telecommunication Networks. Second Edition. John G. van Bosse, Fabrizio U. Devetak 2007 USA.