Ma’ruza: Elektronika va sxemalar fani, maqsadi va vazifalari Reja: Funktsional elektronika

I₂ tokning berilgan qiymati asosida yuqoridagi ifodadan foydalangan holda R_E rezistorning qarshiligini topish mumkin.

Ushbu sxema soddaligiga qaramasdan, temperatura bo‘yicha barqarorlikni yaxshi ta’minlaydi, chunki RE rezistor orqali manfiy TA ga ega.
Hisoblashlardan temperatura bir gradusga o‘zgarganda tokning nobarqarorligi ∆I₂=2,5 mkA ni tashkil etishi ma’lum.
Bundan tashqari, R_E=1 kOm (statik qarshilik) bo‘lganda BTGning dinamik qarshiligi 1 MOmga yaqin bo‘ladi.

O’zgarmas kuchlanish sathini siljitish qurilmasi

Reja:

1. 
   Muvofiqlashtiruvchi kaskadlar.
   
2. 
   Sodda sath siljituvchi sxema.
   

O’zgarmas kuchlanish sathini siljituvchi sxema, ko‘p kaskadli o‘zgarmas tok kuchaytirgichlarda kaskadlarni kuchlanish bo‘yicha o‘zaro muvofiqlashtirishda keng qo‘llaniladi.

Bunday sxemalar sath translyatorlari deb ham ataladi.
Ular navbatdagi kaskad kirishidagi signalning o‘zgarmas tashkil etuvchisini siljitishi va o‘zgaruvchan tashkil etuvchisini buzmasdan uzatishi kerak.
Eng sodda sath siljituvchi sxema bo‘lib emitter qaytargich xizmat qiladi.
Uning chiqish (emitter) potentsiali sathi baza potentsiali sathidan U* kattalikka past bo‘lib, signal K_U≈1 koeffitsient bilan uzatiladi.
U* kattalik ochiq o‘tish kuchlanishi deb ataladi (xona temperaturasi uchun normal rejimda U*=0,7V, mikrorejimda esa U*=0,5V deb qabul qilingan).

5.1.-rasm. Kuchlanish sathini siljituvchi universal sxema

BTning emitter potentsiali I0·R qiymatga pasayadi. Natijada, A nuqtaning potentsiali qanday bo‘lishidan qat’iy nazar, V nuqtaning potentsiali .

Sxemaning chiqishidagi signal (V) kirishdagi (A) signalni takrorlaydi. Yuqoridagi foda asosida I₀ = const bo‘lgani uchun bo‘ladi.
Baza potentsialining o‘zgarishi U_BE qiymatini o‘zgartira olmaydi, chunki tranzistor emitteri potentsiali amalda shu ondayoq baza potentsiali o‘zgarishiga mos keladi. Natijada, va =0 bo‘ladi.
BTGning dinamik qarshiligi Ri=∞ bo‘lsagina, yuqoridagi ifoda o‘rinli bo‘ladi. Ri ning qiymati odatda 100 kOm÷1 MOm, R esa 1÷2 kOm bo‘ladi. Shuning uchun signal uzatish koeffitsienti birga yaqin bo‘ladi.