Ma‘ruza maqsadi
Suspenziya tipidagi linimentlarni tayyorlash
Download 1.26 Mb.
|
Ro'ziyev Sardor - Dorixonalarda hozirgi kunda eng kop ishlatiladigan linimentlar haqida axborot
- Bu sahifa navigatsiya:
- DF X bo‘yicha tarkib
- Linimentlar sifatini aniqlash
- Emulsiya tipidagi linimentlarni tayyorlash
- C17H33COOH + NH3 = C17H3COONH4
Suspenziya tipidagi linimentlarni tayyorlash. Suspenziya tipidagi linimentlar dorivor moddalar asosda hamda suvda erimagan vaqtda hosil bo‘ladi. Bunday linimentlar osilmalar (suspenziyalar) texnologiyasiga asoslanib tayyorlanadi. Suspenziya tipidagi linimentlar turg‘unligini oshirish macksadida ularga sirt-faol moddalar qo‘shiladi. DF X bo‘yicha tarkib: Rp.:Xeroformii Picis liqudae 3,0 Olei Ricini 94,0 M.D.S. Vishnevskiy surtmasi. Kseroform suvda, yog‘da erimaydi, shuning uchun preparatga suspenziya holida qo‘shiladi. Dorixatni tayyorlash uchun kseroform koramoy bilan yaxshilab eziladi, so‘ngra oz-ozdan muntazam aralashtirib turgan holda, kanakunjut moyi qo‘shiladi. Tayyor bo‘lgan liniment quyidagi yorliqlar bilan ―Ishlatishdan oldin chayqatilsin‖, ―salqin va qorong‘i joyda saqlansin‖ jihozlanib, bemorga berilsin. Linimentlar sifatini aniqlash Tayyor bo‘lgan linimentlar sifatini baholashda: dorixat, pasport, rangi, hidi, mexaniq aralashmalar yo‘qligi va og‘irlikdagi bir-biridan farqi ko‘riladi, chinligi va miqdori aniqlanadi. Hozirgi kunda linimentlar surtmalarga bo‘lgan barcha talablar asosida sifat nazarati o‘tkaziladi. Emulsiya tipidagi linimentlarni tayyorlash. Emulsiya tipidagi linimentlar geterogen sistema bo‘lib, suvning yog‘dagi yoki yog‘ning suvdagi emulsiya tiplari ko‘rinishida bo‘ladi. Bu tipdagi linimentlarning turg‘unligini oshirish uchun ularga emulgatorlar (sirt faol moddalar) qo‘shiladi. Emulsiya tipidagi linimentlarga ammiakli yoki uchuvchan liniment (Linimentum ammoniatum seu Linimentum volatile) va oxakli liniment (Linimentum calcis) ni misol qilib keltirishimiz mumkin. DF IX bo‘yicha tarkib: Rp: Solutio Ammonii caustici 25,0 Acidi oleinici 1,0 Olei Helianthi 74,0 M.DS.
Dorixatni tayyorlash uchun quruq idishga 74,0 g kungabokar moyidan va 1,0 g olein kislotasidan tortib olib to kislota erib ketguncha yaxshilab aralashtiriladi. Ustiga novshadil eritmasidan 25 ml quyib bir xil ok rangli suyuqlik hosil bo‘lguncha yaxshilab aralashtiriladi. Hosil bo‘lgan emulsiya tipidagi linimentda emulgator rolini olein kislotasining ammoniyli tuzi — oleat ammoniy utaydi. C17H33COOH + NH3 = C17H3COONH4 Uchuvchan liniment bir xil ok-sargish rangli quyuq suyuqlik bo‘lib, kuchli ammiak hidiga ega. Saqlash davrida ammiakning uchishi hisobiga, uning miqdori kamayishini hisobga olgan holda bu liniment keragida tayyorlanadi. Sovunli linimentlar — Saponimenta Sovunli linimentlar asosida tana haroratida erish xususiyatiga ega bo‘lgan natriyli sovun spirtlari yotadi. Sovunli linimentlar tarkibiga odatda efir moylari, ammiak eritmasi, yod, ixtiol, fenol, kamfora, rezorsin kabi moddalar kiradi. Rp.: Saponis medinalis 8,0 Spiritus aethylici 84,0 Camphorae 2,0 Ol. Citri Ol. Rosmarini 0,4 Ol. Thymi 0,2 Sol. Ammonii caustici 5,0 MDS. Revmatizmda surtish uchun. Kolbada meditsina sovunini 90% li etil spirtida, suv hammomida eriguncha qizdiriladi va tezda filtrlanadi. Issiq eritmada kamfora eritilib, sovugandan so‘ng efir moylari va ammiak eritmasi qo‘shiladi. Aralashmani shisha idishlarga qadoqlab tulik soviguncha sovitgichga quyiladi. Geterogen tipdagi linimentlarga emulsion linimentlar kiradi. Emulsion linimentlar S/M va M/S tipiga bo‘linadi. Oling: Kungaboqar gioyi 74,0 Ammoniy eritmasi 25,0 Olein kislota 1,0 Aralashtiring. Bering. Belgilang. Buginlarga so‘rtish uchun Yuqoridagi birikmalar emulsiya tipdagi linimentni hosil qiladi (M/S). Bemorga beriladigan shisha idishda olein kislotani kungaboqar moyida eritib, ustiga ammoniy eritmasi qo‘shiladi va yahshilab aralashtiriladi. Bu liniment uchuvchan liniment yoki ammoniyli linimenti deb ataladi. (Linimentum ammoniatum seu linimentum volatile) Oling: Zigir moyi Kaltsiyli suv teng miqdorda 25,0 Aralashtiring. Bering. Belgilang. Kuyganjoyga ishlatilsin. Tayyoriash: 25 g zigir moyi va 25g kaltsiyli suv shisha idishda yahshilab chayqatib aralashtiriladi. Tayyor mahsulot emulsiya tipidagi (S/M) linimentni hosil qiladi. Bu liniment (Linimentum calcis) deb ham yuritiladi. Aralashma tipdagi linimentlami tayyoriash Aralashma tipdagi linimentlarga IX—DF da keltirilgan streptotsid va s into mite in linimentlami keltirish mumkin. CHunki bu linimentlar tarkibida bir vaqtning suspenzion va emulsion tipdagi linimentlar keltirilgan. 1% Sintomitsin liniment tarkibi: Tarkib: Sintomitsin 1,0 Kanakunjut moyi 20,0 Emulgator 9,0 Timol 0,15 yoki Salitsil kislota 0,125 Tozalangan suv 100 ml gacha Dorihona sharoitida yuqorida qayd qilingan liniment tayyoriash jarayoni 2 bosqichda olib boriladi. Kanakunjut moy ini emulsiyasi tayyorlanadi. 2) Tayyor emulsiyaga maydalangan sintomitsinni suspenziya holatida qo‘shiladi. Hovonchada 9 g emulgator 14 ml suv bilan aralashtiriladi. so‘ngra qizdirilgan 20g kanakunjut moyida timol yoki salitsil kislota eritilib aralashtirish davom ettiriladi, toki birlamchi emulsiya hosil bo‘lguncha. Keyin suvning qolgan qismi oz-ozdan qo‘shib, aralashtirib boriladi. Undan keyin havonchada Ig sintomitsin 0,5g tayyor emulsiya bilan eziladi. so‘ngra oz-ozdan emulsiyaning qolgan qismi qo‘shib aralashtiriladi va bemorga beriladigan idishga yuvib utkaziladi. "Sirtga‖, "Salqin joyda saqlansin‖ yorlig‘i bilan jihozlanadi. Emulgator sifatida sulfat kislotaning tsetil efir, natriyli tuzi (S16N33 - 0S02 - ONa) ishlatiladi.(emulgator № 1). Agarda dorixonada yuqorida nomi qayd qilingan emulgator bo‘lmasa, emulsiyani to‘rg‘unligini oshiruvchi arab elimi. o‘rik elimi, jelatozaiarni ishlatish lozim. Tarkibdagi 20g kanakunjut moyi uchun;. arab elimidan yoki- o‘rik elimi dan 5g, jelatozadan 20 g olish mumkin. Birlamchi emulsiya uchun olinadigan suv miqdori moy va emulgator yig‘indisini 1/2 qismi hisobida olinadi. 1.Oling: -ora moy 3,0 Ksеraform 3,0 Kanakunjut moyi 94,0 Aralashtiring. Bеring. Bеlgilang. Sirtga ishlatish uchun Talaba havonchada 3g -ora moyni, 3g ksеroformni, 94g kanakunjut moyini aralashtirib, bеmorga bеriladigan shisha idishga o‘tkazdi va -op-o- bilan bеkitdi. Yorli- bilan jih‘ozladi. ―Ichish uchun‖, ―Salqin joyda saqlansin‖ dеb yozib -o‘ydi. Yechimi: Yu-orida tayyorlanishi -ayd -ilingan linimеnt -oni-arsiz dеb topildi. Chunki tayyorlash tеxnologiyasi noto‘g‘ri edi. Havonchada 3g ksеraformni 3g -ora moy bilan yaxshilab eziladi. So‘ngra oz-ozdan doim aralashtirib turgan h‘olda 94g kanakunjut moyi qo‘shiladi. Tayyor dori suspеnziya tipidagi linimеntni hosil -iladi. Og‘zi kеng shisha idishga solib, jips bеrkiladi. ―Sirtga‖, ―Salqin va -orong‘i joyda saqlansin‖, ―Ishlatishdan oldin chayqatilsin‖ yorlig‘i bilan jih‘ozlandi. quyidagi vaziyatli masalalarni yеchimini toping: 2. Oling: Skipidar moyi 10,0 Mеtilsalitsilat 5,0 Xloroform 3,0 Aralashtiring linimеnt h‘osil bo‘lsin Bеring. Bеlgilang. Bo‘g‘imlarga surtish uchun. Suspеnziya tipidagi linimеnt bеrilgan. Uni tayyorlash uchun havonchaga skipidar moyi, mеtilsalitsilat, xloroform tortib solib, yaxshilab aralashtiriladi. Bеmorga bеriladigan idishga solib, yorli- bilan jih‘ozlanadi. Bir-birida yaxshi eriydigan suyuq tiniq eritmalarga gomogеn linimеntlar dеyiladi. Tayyorlash jarayoni to‘g‘ridan-to‘g‘ri bеmorga bеriladigan idishda chay-atish usuli bilan tayyorlanadi. -atti- moddalar suyuqlikda eritilib, oxirida uchuvchan moddalar tayyorlanadi. Oling: Skipidar Kungabo-ar moyi tеng miqdorda 20,0 Xloroform 10,0 Aralashtiring. Bеring. Bеlgilang. Surtish uchun quruq shisha idishga 20g kungabo-ar moyi, 20g skipidar va oxirida xloroform tortib solib, yaxshilab aralashtiriladi. -op-og‘i jips yopilib, yorli-lar bilan jih‘ozlanadi. ―Sirtga‖, ―Salqin va -orong‘i joyda saqlansin‖, ―Ishlatishdan oldin chayqatilsin‖. Oling: Mеntol 2,0 Kamfora 3,0 Kungabo-ar moyi 80,0 Mеtilsalisilat 15,0 Aralashtiring. Bеring. Bеlgilang. Oyo- og‘riganda surtish uchun. Mеntol va kamfora kungabo-ar moyida eritilib, so‘ngra mеtilsalitsilat qo‘shib eritiladi. Tayyor linimеnt yorli-lar bilan jih‘ozlanadi. ―Sirtga‖ ―Salqin joyda saqlansin‖, ―Ishlatishdan oldin 3. Oling: Zig‘ir moyi Kalsiyli suv tеng miqdorda 10,0 Aralashtiring. Bеring. Bеlgilang. Kuygan joyga ishlatilsin. Havoncha zig‘ir moyi bilan kalsiyli suv aralashtirib, bеmorga bеriladigan idishga solib, yorli- bilan jihozlanadi. Linimеntlar sirtga ishlatiladiganquyuq suyuqlikdir. Linimеntlar fizik-kimyoviy jihatdan har xil bo‘lib gomogеn va gеtеrogеn tipdagi linimеntlarni o‘z ichiga oladi. Gomogеn tipdagi linimеntlarga -otishma va eritma tipdagi linimеntlar kiradi. Gеtеrogеn tipdagi linimеntlarga suspеnzion, emulsion va aralashma tipdagi linimеntlar kiradi. Odatda linimеntlar zavodlarda va -isman dorixonalarda tayyorlanadi. Linimеntlar ham surtma dorilarga o‘xshash bo‘lib, h‘ar xil tipda bo‘lganligidan ular uchun alohida tayyorlash qoidasi yo‘-. Linimеntlar tarkibidagi -atti- moddalar suyuqlikda erimasa, ularni oldin poroshokga aylantirib, so‘ngra linimеnt tayyorlanadi. Linimеntlar ko‘pincha bеmor tomonidan talab -ilinganda tayyorlanadi. Linimеntlar idishi ustidagi yorli-ga ―Ishlatishdan oldin chayqatilsin‖ dеb yozib -o‘yiladi. Linimеntlar tarkibida uchuvchan va buziluvchan moddalar bo‘lsa og‘zi kеng, jips yopiladigan shisha idishlarda bеriladi. Salqin va -orong‘i joyda saqlanadi. Linimentlar fizik-kimyoviy jiliatdan har hll bo'lib gomogen va geterogen tipdagi linimentlarni o'z ichiga oladi. Gomogen tipdagi linimentlarga kotishma va eritma tipdagi linimentlar kiradi. Geterogen tipdagi linimentlarga suspenzion, emulsion va aralashma tipdagi linimentlar kiradi. Odatda linimentlar zavodlarda va qisman dorihonalarda tayyorlanadi. Linimentlar tarkibidagi qatttiq moddalar suyuqdikda erimasa, ularni oldin mayda dispers holatiga aylantirib, so'ngra liniment tayyorlanadi. Linimentlar ko'pincha bemor tomonidan talab kilinganda tayyorlanadi. Linimentlar idishi ustigi "Ishlatishdan oldin chayqatilsin" deb yozib qo'yiladi. Linimentlar tarkibida uchuvchan va bo'ziluvchan moddalar bo'lsa og'zi keng, jips yopiladigan shisba idishlarda beriladi. Salqin va korongi joyda saqlanadi. Linimentlar [lot. linio – surtaman] – suyuq maz`. Sirtga surtish uchun qo'llanadigan dori shakli. Ular atalasimon yoki yelimshaksmon massa bo'lib, surtganda tana haroratida erib badanga singib ketadi. Salqin joyda saqlanadi. Ko'proq teri kasalliklarida tavsiya etiladi. Suspensiyon linimentlarida mikroskopik o'lchamlarga tarqalgan qattiq, erimaydigan, chang moddalari mavjud. Liniment emulsiyalarida erimaydigan emulsifikatsiyalangan suyuq faza mavjud. Kombinatsiyalangan linimentlar bu oldingi turdagi dispers tizimlarning birikmalaridir (masalan, emulsiyalar va suspenziyalar). Linimentlar — quyuq suyuqlik bo'lib, sirtga surtish uchun mo'ljallangan va teri haroratida eriydigan dori shakllariga kiradi. Liniment lotincha suz bo'lib, linira — surtish degan ma'noni anglatadi. Linimentlar bir yoki bir necha dorivor moddalardan hamda asoslardan tashqil topgan. Asos sifatida o'simlik yog'lari (kungaboqar, shaftoli, kanakunjut), vazelin moyi, xloroform va csilonlar ishlatiladi. Liniment dori shakli tarkibidagi asos xususiyatiga ko'ra ularni quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin: moyli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Olimenta; sovunli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Sapolimenta. Fizik-kimyoviy xususiyatiga ko'ra linimentlar turli xil bo'lib, o'zida eritma, emulsiya, suspenziya va aralash dispers sistemalarni mujassamlashtiradi. Linimentlar qadimdan ishlatilib kelinayotgan dori shakli hisoblanib, tarkibining turli-tumanligi bilan ajralib turadi. Bu dori turi uchun XI DF da «linimentlar» deb ataluvchi umumiy maqola keltirilgan. X DF ko‘rsatmasiga binoan linimentlar tarkibiga dorivor moddalar, ularning fizik-kimyoviy xossalariga qarab kiritiladi. Suvda eriydigan moddalarni suvda, moyda eriydigan moddalarni moyda va suvda ham moyda ham erimaydigan moddalarni suspenziya ko‘rinishida liniment tarkibiga kiritish kerak. Shunga ko‘ra linimentlar eritma, emulsiya, suspenziya va aralash tipda uchrashi mumkin. Linimentlarni tayyorlash quyidagi bosqichlardan iborat: asosni tortib olish va eritish, dorivor moddani tortish va maydalash, aralashtirish, idishga joylash, kerakli yorliq yopishtirish, kasalga berish uchun tayyorlash. Linimentlarni bemorga berishda «Sirtga» degan yorliq, shuningdek quyidagi ehtiyot yozuvlari (etiketkalari) bo‘lishi lozim: «Salqin joyda saqlansin!», «Ishlatishdan oldin chayqatilsin!», «Yorug‘lik tushmaydigan joyda saqlansin!» va boshqalar. Linimentlar — quyuq suyuqlik bo'lib, sirtga surtish uchun mo'ljallangan va teri haroratida eriydigan dori shakllariga kiradi. Liniment lotincha suz bo'lib, linira — surtish degan ma'noni anglatadi. Linimentlar bir yoki bir necha dorivor moddalardan hamda asoslardan tashqil topgan. Asos sifatida o'simlik yog'lari (kungaboqar, shaftoli, kanakunjut), vazelin moyi, xloroform va csilonlar ishlatiladi. Liniment dori shakli tarkibidagi asos xususiyatiga ko'ra ularni quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin:
moyli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Olimenta; sovunli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Sapolimenta. Fizik-kimyoviy xususiyatiga ko'ra linimentlar turli xil bo'lib, o'zida eritma, emulsiya, suspenziya va aralash dispers sistemalarni mujassamlashtiradi. Linimentlar qadimdan ishlatilib kelinayotgan dori shakli hisoblanib, tarkibining turli-tumanligi bilan ajralib turadi. Bu dori turi uchun XI DF da «linimentlar» deb ataluvchi umumiy maqola keltirilgan. X DF ko‘rsatmasiga binoan linimentlar tarkibiga dorivor moddalar, ularning fizik-kimyoviy xossalariga qarab kiritiladi. Suvda eriydigan moddalarni suvda, moyda eriydigan moddalarni moyda va suvda ham moyda ham erimaydigan moddalarni suspenziya ko‘rinishida liniment tarkibiga kiritish kerak. Shunga ko‘ra linimentlar eritma, emulsiya, suspenziya va aralash tipda uchrashi mumkin. Linimentlarni tayyorlash quyidagi bosqichlardan iborat: asosni tortib olish va eritish, dorivor moddani tortish va maydalash, aralashtirish, idishga joylash, kerakli yorliq yopishtirish, kasalga berish uchun tayyorlash. Linimentlarni bemorga berishda «Sirtga» degan yorliq, shuningdek quyidagi ehtiyot yozuvlari (etiketkalari) bo‘lishi lozim: «Salqin joyda saqlansin!», «Ishlatishdan oldin chayqatilsin!», «Yorug‘lik tushmaydigan joyda saqlansin!» va boshqalar. Linimentlar — quyuq suyuqlik bo'lib, sirtga surtish uchun mo'ljallangan va teri haroratida eriydigan dori shakllariga kiradi. Liniment lotincha suz bo'lib, linira — surtish degan ma'noni anglatadi. Linimentlar bir yoki bir necha dorivor moddalardan hamda asoslardan tashqil topgan. Asos sifatida o'simlik yog'lari (kungaboqar, shaftoli, kanakunjut), vazelin moyi, xloroform va csilonlar ishlatiladi. Liniment dori shakli tarkibidagi asos xususiyatiga ko'ra ularni quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin: moyli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Olimenta; sovunli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Sapolimenta. Fizik-kimyoviy xususiyatiga ko'ra linimentlar turli xil bo'lib, o'zida eritma, emulsiya, suspenziya va aralash dispers sistemalarni mujassamlashtiradi. Linimentlar qadimdan ishlatilib kelinayotgan dori shakli hisoblanib, tarkibining turli-tumanligi bilan ajralib turadi. Bu dori turi uchun XI DF da «linimentlar» deb ataluvchi umumiy maqola keltirilgan. X DF ko‘rsatmasiga binoan linimentlar tarkibiga dorivor moddalar, ularning fizik-kimyoviy xossalariga qarab kiritiladi. Suvda eriydigan moddalarni suvda, moyda eriydigan moddalarni moyda va suvda ham moyda ham erimaydigan moddalarni suspenziya ko‘rinishida liniment tarkibiga kiritish kerak. Shunga ko‘ra linimentlar eritma, emulsiya, suspenziya va aralash tipda uchrashi mumkin. Linimentlarni tayyorlash quyidagi bosqichlardan iborat: asosni tortib olish va eritish, dorivor moddani tortish va maydalash, aralashtirish, idishga joylash, kerakli yorliq yopishtirish, kasalga berish uchun tayyorlash. Linimentlarni bemorga berishda «Sirtga» degan yorliq, shuningdek quyidagi ehtiyot yozuvlari (etiketkalari) bo‘lishi lozim: «Salqin joyda saqlansin!», «Ishlatishdan oldin chayqatilsin!», «Yorug‘lik tushmaydigan joyda saqlansin!» va boshqalar. Linimentlar — quyuq suyuqlik bo'lib, sirtga surtish uchun mo'ljallangan va teri haroratida eriydigan dori shakllariga kiradi. Liniment lotincha suz bo'lib, linira — surtish degan ma'noni anglatadi. Linimentlar bir yoki bir necha dorivor moddalardan hamda asoslardan tashqil topgan. Asos sifatida o'simlik yog'lari (kungaboqar, shaftoli, kanakunjut), vazelin moyi, xloroform va csilonlar ishlatiladi. Liniment dori shakli tarkibidagi asos xususiyatiga ko'ra ularni quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin: moyli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Olimenta; sovunli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Sapolimenta. Fizik-kimyoviy xususiyatiga ko'ra linimentlar turli xil bo'lib, o'zida eritma, emulsiya, suspenziya va aralash dispers sistemalarni mujassamlashtiradi. Linimentlar qadimdan ishlatilib kelinayotgan dori shakli hisoblanib, tarkibining turli-tumanligi bilan ajralib turadi. Bu dori turi uchun XI DF da «linimentlar» deb ataluvchi umumiy maqola keltirilgan. X DF ko‘rsatmasiga binoan linimentlar tarkibiga dorivor moddalar, ularning fizik-kimyoviy xossalariga qarab kiritiladi. Suvda eriydigan moddalarni suvda, moyda eriydigan moddalarni moyda va suvda ham moyda ham erimaydigan moddalarni suspenziya ko‘rinishida liniment tarkibiga kiritish kerak. Shunga ko‘ra linimentlar eritma, emulsiya, suspenziya va aralash tipda uchrashi mumkin. Linimentlarni tayyorlash quyidagi bosqichlardan iborat: asosni tortib olish va eritish, dorivor moddani tortish va maydalash, aralashtirish, idishga joylash, kerakli yorliq yopishtirish, kasalga berish uchun tayyorlash. Linimentlarni bemorga berishda «Sirtga» degan yorliq, shuningdek quyidagi ehtiyot yozuvlari (etiketkalari) bo‘lishi lozim: «Salqin joyda saqlansin!», «Ishlatishdan oldin chayqatilsin!», «Yorug‘lik tushmaydigan joyda saqlansin!» va boshqalar. Linimentlar — quyuq suyuqlik bo'lib, sirtga surtish uchun mo'ljallangan va teri haroratida eriydigan dori shakllariga kiradi. Liniment lotincha suz bo'lib, linira — surtish degan ma'noni anglatadi. Linimentlar bir yoki bir necha dorivor moddalardan hamda asoslardan tashqil topgan. Asos sifatida o'simlik yog'lari (kungaboqar, shaftoli, kanakunjut), vazelin moyi, xloroform va csilonlar ishlatiladi. Liniment dori shakli tarkibidagi asos xususiyatiga ko'ra ularni quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin: moyli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Olimenta; sovunli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Sapolimenta. Fizik-kimyoviy xususiyatiga ko'ra linimentlar turli xil bo'lib, o'zida eritma, emulsiya, suspenziya va aralash dispers sistemalarni mujassamlashtiradi. Linimentlar qadimdan ishlatilib kelinayotgan dori shakli hisoblanib, tarkibining turli-tumanligi bilan ajralib turadi. Bu dori turi uchun XI DF da «linimentlar» deb ataluvchi umumiy maqola keltirilgan. X DF ko‘rsatmasiga binoan linimentlar tarkibiga dorivor moddalar, ularning fizik-kimyoviy xossalariga qarab kiritiladi. Suvda eriydigan moddalarni suvda, moyda eriydigan moddalarni moyda va suvda ham moyda ham erimaydigan moddalarni suspenziya ko‘rinishida liniment tarkibiga kiritish kerak. Shunga ko‘ra linimentlar eritma, emulsiya, suspenziya va aralash tipda uchrashi mumkin. Linimentlarni tayyorlash quyidagi bosqichlardan iborat: asosni tortib olish va eritish, dorivor moddani tortish va maydalash, aralashtirish, idishga joylash, kerakli yorliq yopishtirish, kasalga berish uchun tayyorlash. Linimentlarni bemorga berishda «Sirtga» degan yorliq, shuningdek quyidagi ehtiyot yozuvlari (etiketkalari) bo‘lishi lozim: «Salqin joyda saqlansin!», «Ishlatishdan oldin chayqatilsin!», «Yorug‘lik tushmaydigan joyda saqlansin!» va boshqalar. Linimentlar — quyuq suyuqlik bo'lib, sirtga surtish uchun mo'ljallangan va teri haroratida eriydigan dori shakllariga kiradi. Liniment lotincha suz bo'lib, linira — surtish degan ma'noni anglatadi. Linimentlar bir yoki bir necha dorivor moddalardan hamda asoslardan tashqil topgan. Asos sifatida o'simlik yog'lari (kungaboqar, shaftoli, kanakunjut), vazelin moyi, xloroform va csilonlar ishlatiladi. Liniment dori shakli tarkibidagi asos xususiyatiga ko'ra ularni quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin:
moyli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Olimenta; sovunli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Sapolimenta. Fizik-kimyoviy xususiyatiga ko'ra linimentlar turli xil bo'lib, o'zida eritma, emulsiya, suspenziya va aralash dispers sistemalarni mujassamlashtiradi. Linimentlar qadimdan ishlatilib kelinayotgan dori shakli hisoblanib, tarkibining turli-tumanligi bilan ajralib turadi. Bu dori turi uchun XI DF da «linimentlar» deb ataluvchi umumiy maqola keltirilgan. X DF ko‘rsatmasiga binoan linimentlar tarkibiga dorivor moddalar, ularning fizik-kimyoviy xossalariga qarab kiritiladi. Suvda eriydigan moddalarni suvda, moyda eriydigan moddalarni moyda va suvda ham moyda ham erimaydigan moddalarni suspenziya ko‘rinishida liniment tarkibiga kiritish kerak. Shunga ko‘ra linimentlar eritma, emulsiya, suspenziya va aralash tipda uchrashi mumkin. Linimentlarni tayyorlash quyidagi bosqichlardan iborat: asosni tortib olish va eritish, dorivor moddani tortish va maydalash, aralashtirish, idishga joylash, kerakli yorliq yopishtirish, kasalga berish uchun tayyorlash. Linimentlarni bemorga berishda «Sirtga» degan yorliq, shuningdek quyidagi ehtiyot yozuvlari (etiketkalari) bo‘lishi lozim: «Salqin joyda saqlansin!», «Ishlatishdan oldin chayqatilsin!», «Yorug‘lik tushmaydigan joyda saqlansin!» va boshqalar. Linimentlar — quyuq suyuqlik bo'lib, sirtga surtish uchun mo'ljallangan va teri haroratida eriydigan dori shakllariga kiradi. Liniment lotincha suz bo'lib, linira — surtish degan ma'noni anglatadi. Linimentlar bir yoki bir necha dorivor moddalardan hamda asoslardan tashqil topgan. Asos sifatida o'simlik yog'lari (kungaboqar, shaftoli, kanakunjut), vazelin moyi, xloroform va csilonlar ishlatiladi. Liniment dori shakli tarkibidagi asos xususiyatiga ko'ra ularni quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin:
moyli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Olimenta; sovunli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Sapolimenta. Fizik-kimyoviy xususiyatiga ko'ra linimentlar turli xil bo'lib, o'zida eritma, emulsiya, suspenziya va aralash dispers sistemalarni mujassamlashtiradi. Linimentlar qadimdan ishlatilib kelinayotgan dori shakli hisoblanib, tarkibining turli-tumanligi bilan ajralib turadi. Bu dori turi uchun XI DF da «linimentlar» deb ataluvchi umumiy maqola keltirilgan. X DF ko‘rsatmasiga binoan linimentlar tarkibiga dorivor moddalar, ularning fizik-kimyoviy xossalariga qarab kiritiladi. Suvda eriydigan moddalarni suvda, moyda eriydigan moddalarni moyda va suvda ham moyda ham erimaydigan moddalarni suspenziya ko‘rinishida liniment tarkibiga kiritish kerak. Shunga ko‘ra linimentlar eritma, emulsiya, suspenziya va aralash tipda uchrashi mumkin. Linimentlarni tayyorlash quyidagi bosqichlardan iborat: asosni tortib olish va eritish, dorivor moddani tortish va maydalash, aralashtirish, idishga joylash, kerakli yorliq yopishtirish, kasalga berish uchun tayyorlash. Linimentlarni bemorga berishda «Sirtga» degan yorliq, shuningdek quyidagi ehtiyot yozuvlari (etiketkalari) bo‘lishi lozim: «Salqin joyda saqlansin!», «Ishlatishdan oldin chayqatilsin!», «Yorug‘lik tushmaydigan joyda saqlansin!» va boshqalar. Linimentlar — quyuq suyuqlik bo'lib, sirtga surtish uchun mo'ljallangan va teri haroratida eriydigan dori shakllariga kiradi. Liniment lotincha suz bo'lib, linira — surtish degan ma'noni anglatadi. Linimentlar bir yoki bir necha dorivor moddalardan hamda asoslardan tashqil topgan. Asos sifatida o'simlik yog'lari (kungaboqar, shaftoli, kanakunjut), vazelin moyi, xloroform va csilonlar ishlatiladi. Liniment dori shakli tarkibidagi asos xususiyatiga ko'ra ularni quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin:
moyli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Olimenta; sovunli asoslardan tashqil topgan linimentlar—Sapolimenta. Fizik-kimyoviy xususiyatiga ko'ra linimentlar turli xil bo'lib, o'zida eritma, emulsiya, suspenziya va aralash dispers sistemalarni mujassamlashtiradi. Linimentlar qadimdan ishlatilib kelinayotgan dori shakli hisoblanib, tarkibining turli-tumanligi bilan ajralib turadi. Bu dori turi uchun XI DF da «linimentlar» deb ataluvchi umumiy maqola keltirilgan. X DF ko‘rsatmasiga binoan linimentlar tarkibiga dorivor moddalar, ularning fizik-kimyoviy xossalariga qarab kiritiladi. Suvda eriydigan moddalarni suvda, moyda eriydigan moddalarni moyda va suvda ham moyda ham erimaydigan moddalarni suspenziya ko‘rinishida liniment tarkibiga kiritish kerak. Shunga ko‘ra linimentlar eritma, emulsiya, suspenziya va aralash tipda uchrashi mumkin. Linimentlarni tayyorlash quyidagi bosqichlardan iborat: asosni tortib olish va eritish, dorivor moddani tortish va maydalash, aralashtirish, idishga joylash, kerakli yorliq yopishtirish, kasalga berish uchun tayyorlash. Linimentlarni bemorga berishda «Sirtga» degan yorliq, shuningdek quyidagi ehtiyot yozuvlari (etiketkalari) bo‘lishi lozim: «Salqin joyda saqlansin!», «Ishlatishdan oldin chayqatilsin!», «Yorug‘lik tushmaydigan joyda saqlansin!» va boshqalar. Download 1.26 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling