Ma’ruza mavzu: tabiiy polimerlar reja

TKning fizik xossalari: TK Selsiya bo‘yicha 10 daraja va undan past xaroratda uzoq muddat saqlaganda kristallanadi. Selsiya bo‘yicha -25 xaroratda maksimal kristallanish jarayoni kuzatiladi. Kristallanish jarayoni tashki kurinishi kauchuk katlamlari shaffofligini yuqotadi va kattik xolatga utadi. TK irish xarorati Selsiya bo‘yicha 40 darajada bo‘ladi.
Zichligi, kg/m³ - 913 Shishalanish xarorati,⁰C -70 - - 72 Issiqlik utkazuvchanligi, Vt/ (m^. K) - 0,14 Yonish issiqligi, MDj/kg - 45,2 Nisbiy issiqlik sig‘imi, kDj/ (kg ^.k) - 1, 88
Kauchuk aromatik uglevodorodlarda, xloroformda, tetraxlormetanda eriydi.
Texnologik xossalari: TK plastikligi yetarli emas Shuning uchun oldindan valslarda mexanik plastikatsiya jarayoni Selsiya bo‘yicha 40-70 daraja xaroratda tayyorlab olinadi. Kauchukning kuesh nuri va yuqori xaroratlarga chidamliligini baholash uchun plastikligini saqlash indeksi taklif qilindi. Bu kursatkich foiz nisbatida aniqlanadi: ya’ni 140 darajada 30 minut kizdirgan xolatda plastikligi borshlangich plastiklikga nisbati. TK asosidagi rezina aralashmalari yuqori yepishqoqlik va yuqori kogezion mustaxkamligi bilan aniqlanadi.
Vulkanlanish: TK uchun asosiy vulkanlanish agenti oltingugurt 3 mass qismigacha hisoblanadi. Tiuram, sulfenamidlar, tiazollar olltingugurt vulkanlanishining tezlashtirgichi sifatida ishlatiladi.
Rezina aralashmasining standart retsepti qo‘yida berilgan:
TK - 100 mass.qismida Oltingugurt - 3,0 -//- merkaptobenztiazol - 0,7 -// - rux oksidi - 5,0 -// -
stearin 0,5 -//-
18 minut davomida aralashtiriladi ingredientlarni kushish tartibi qo‘yidagichi: Kauchuk -0
Stearin -8 min
Merkaptobenztiazol va rux oksidi -12 min. Oltingugurt -15 min.
Vulkanlanish jarayoni Selsiya bo‘yicha 143 xaroratda olib boriladi.
Qo‘llanilishi: TK asosida olingan rezina yuqori elastikligi, sovuqbordoshligi, yuqori dinamik xossalariga, ishkalanishga chidamliligi bilan aniqlanadi. Agressiv muxitiga chidamliligi ham, uglevodorodlarda kuchli bukib boradi va eskirish jarayoni tez utadi. TK asosida yelimlar, ebonitlar, avtomobil shinalari, rezinotexnik (prokladka, uplotnitel), xo‘jjalik (rez. perchatki) , spor va gubka simon mahsulotlar ishlab chiqariladi.
Nаzоrаt sаvоllаri

1. 
   Sеllyulоzа efirlаri sintеzi qаndаy аmаlgа оshаdi?
   
2. 
   Tаbiiy kаuchuk hаqidа nimаlаrni bilаsiz?
   
3. 
   Оlish usullаri, аsоsiy хоssаlаri, ishlаtilish sohaаri sаnаb o‘ting.