Ma’ruza: Multimedia tushunchasi, maqsadi va asosiy talablari

1.5. Tor tarmoqli ISDN-da video telefoniya tizimlari arxitekturasi

1990 yilda Xalqaro elektraloqa ittifoqi N.320 tavsiyanomasini ishlab chiqdi, u keyinchalik barcha yetakchi uskuna ishlab chiqaruvchilari tomonidan tor tarmoqli ISDN-larda videokonferensaloqa tizimini joriy etish standarti sifatida qabul qilindi.

N.320 videokonferensaloqa tizimi ikkita asosiy tarkibiy guruhni o‘z ichiga oladi - terminallar va MCU. Terminal - bu oxirgi foydalanuvchi uskunasi, konferensiyani boshqarish moslamasi esa bir nechta foydalanuvchilar bilan videokonferensiyalarni tashkil qilish imkonini beradigan tarmoq uskunasidir. Bitta konferensiyada bir-biriga bir nechta MCU qurilmasini kaskad ulash mumkin. 1.5-rasmda tor tarmoqli ISDN-da ishlaydigan videokonferensaloqa tizimining arxitekturasi ko‘rsatilgan.



1.5-rasm. Tor tarmoqli ISDN-da videokonferensaloqa tizimi

N.320 terminali quyidagi funksional modullardan iborat.

Videotexnika blokiga videokamera, monitor va video ma’lumotlarini qayta ishlash birligi kiradi, bu esa monitordagi tasvirni bir necha qismga bo‘lish kabi funksiyani amalga oshirish uchun zarurdir.
Ovoz uskunasi blokida mikrofon, gapiruvchi va ovozni qayta ishlash moslamasi aks-sadoni bekor qilish funksiyalarini bajaradi.
Video kodeklari video ma’lumotlarini siqadi va teskari konversiyani amalga oshiradi. Tavsiya N.320 N.261 video-kodekini majburiy deb belgilaydi; N.263 kodekidan ham foydalanish mumkin.
1.6. IP tarmoqlarida multimedia aloqasi

Xalqaro elektraloqa ittifoqining N.323 tavsiyasi xizmatning kafolatlangan sifatini ta’minlamaydigan paketli kommutatsiya tarmoqlarda foydalanish uchun multimedia aloqa tizimlari uchun birinchi soyabon spesifikatsiyasidir. N.323 turkumining tavsiyalari ikki yoki undan ko‘p foydalanuvchi o‘rtasida multimedia aloqasi uchun zarur bo‘lgan protokollar, usullar va tarmoq elementlarini belgilaydi.

N.323 tavsiyasida ko‘rsatilgan xizmatlarning eng ommabopi, turli xil holatlar tufayli IP paketli marshrutizatsiyasi bilan tarmoqlarda ovozli ma’lumotlarni uzatish xizmati edi. Bugungi kunda IP-telefoniya tarmoqlarini yaratishda eng keng tarqalgan yondashuv - bu N.323 Tavsiyasida ITU-T tomonidan taklif qilingan yondashuv.
N.323 protokollar asosida qurilgan tarmoqlar telefon tarmoqlari bilan birlashishga yo‘naltirilgan va ma’lumotlarni uzatish tarmoqlarida joylashgan ISDN tarmoqlari sifatida ko‘rib chiqilishi mumkin. Xususan, bunday IP-telefoniya tarmoqlarida ulanish tartibi ITU-T Q.931 tavsiyalariga asoslangan va ISDN tarmoqlarida xuddi shunday protsedura bilan deyarli bir xil.
IP-telefoniya tarmoqlarini qurish uchun ushbu parametr, shaharlararo va xalqaro aloqa xizmatlarini ko‘rsatish uchun IP - marshrutizatsiyalangan tarmoqlardan foydalanishni istagan mahalliy telefon operatorlariga (yoki transport tarmoqlariga ega kompaniyalarga) qaratilgan. N.323 protokoli oilasining bir qismi bo‘lgan RAS protokoli operatorlarga tarmoq manbalaridan foydalanish ustidan yuqori darajadagi nazoratni ta’minlaydi va foydalanuvchi autentifikatsiyasini qo‘llab-quvvatlaydi va taqdim etilgan xizmatlar uchun haq to‘lashni ta’minlaydi.
1.6-rasm N.323 tavsiyalari asosida qurilgan tarmoqning arxitekturasini ko‘rsatadi.
Tarmoqning asosiy qurilmalari: terminal, shlyuz, darvozabon va konferensiyani boshqarish moslamasi.

1.6-rasm. N.323 tarmoq arxitekturasi