Maruza rejasi: Komplekt elektryuritmalar to’g’risida umumiy tushunchalar

2. Elektr yuritmaning texnik ma’lumotlari
Komplektlangan tiristorli elektr yuritmalarning asosiy texnik ma’lumotlari naminal to’k
va kuchlanish xisoblanadi. Elektr yuritmaning nominal to’ki TP to’ki bo’yicha tanlanadi. Va motorning nominal to’kidan yuqori bo;lishi mumukin.
EP ni tanlashda motorning maksimal to’ki EPmaksimal ruxsat etilgan to’kidan ortib ketmasligini tekshirish kerak. Odatda, juda ma’sul mexanizmlar uchun EP tanlovi elektr motor elektr motor yuklanishining real jadvallarini xisobga olgan xolda amalga oshiriladi. Ko’p motorli EP uchun EP nominal to’ki uchun motorning yig’indi to’ki qabul qilinadi.
Elektr yuritmaning nominal kuchlanishi elektr motor nominal kuchlanishi orqali aniqlanadi. U TP nominal kuchlanishidan 5 10%kamroq, bu esa tezlikni rostlash va istemol tarmog’I kuchlanishini pasaytirishda xavfsiz invertirlash uchun kerakli zaxirani taminlaydi. TP ni reactor orqali 380 V tarmoqdan istemolini taminlashda reversiv elektr yuritmalarda motor kuchlanishi 400V dan oshmasligi taminlaydi, bu bu esa undan oxirigacha foydalana olmaslikka olib keladi.
KTEU, EKT, KTE seriyali elektr yuritmalar va TPP seriyali tiristor o’zgartirgichli agregat dinamik rejimlarda quyidagi ortiqcha yuklanishni ko’taradi:

Ortiqcha yuklanish, %	Ortiqcha yuklanish davriyligi, c	Ortiqcha yuklanish sinfi
75	60	7
100	15	8
125	10	9

Bunda to’k ortacha kvadrat qiymati nominal o’rtalik vaqtdan 10 min. ortib ortib ketmasligi kerak. Majburiy tabiiysovitishga ega elektr yuritmalar u yo’qolganda 3-5 minut davomida ishlaydi.
Elektr yuritma foydali ish koeffisienti motordagi isroflarni xisobga olmaganda quvvatga nisbatan 0,9-0,97 ni (katta qiymatlar katta quvvatga tegishli) tashkil etadi, bunda nomning 500A va undan yuqori, =440v va undan yuqori bo’lganda 0,95 dan kam bo’lmagan ko’rsatgichni tashkil qiladi. Quvvat koeffisienti 0,82-0,85 ni tashkil qiladi.
KTEU, EKT, KTE seriyali komlektlangan elektr yuritma lar tiristor uyg’otgichlar (TPV) bilan taminlangan. Elektr yuritmalarni ekspluatatsiya qilish shartlari quyidagicha.
Elektryuritmalar mo’tadil va sovuq iqlimli (bajarilishi UXLCH) tumanlarda 1 dan 40 C gacha temperaturada, nisbiy namlik 80% dan yuqori bo’lmaganda 20C temperaturada ekspluatatsiya qilishga moljallangan. Dengiz satzudan balandligi 1000 m dan oshmasligi kereak. Umumiy iqlim uchun bajarilgan 04 elektr yuritmalar 1 dan 45 C gacha temperaturada ishlash uchun mo’ljallangan.
Elektr yuritmalar yopiq statsionar binolarda bevosita quyosh radiatsiyasining tasiri bo’lmagan; atrof-muxitda portlash xafli, agressiv gaz va bug’lar bo’lmagan, to’kni olib beruvchi chang va suv bug’lari mavjud bo’lmaganda ishlashga mo’ljallangan.
Elektr yuritmalar quyidagi ximoya turlariga ega:

• 
  tashqi va ichki qisqa tutashuvlarda tiristorlarni ishlamaydigan guruxda ochishda, invertorni irg’itishda tiristorlarning ishdan chiqishidan ;
  
• 
  tiristorlardagi ortiqcha kuchlanishdan ;
  
• 
  tiristorlarning avariyaviy ortiqcha yuklanishidan;
  
• 
  kuchlanish yo’qolganida avariya jarayonlarining kelib chiqishidan;
  
• 
  majburiy shamollatish yo’qolganida ishni davom etirish bo’lmaganida;
  
• 
  motor uyg’otish to’kining ruxsat etilganidan pasayib ketganida;
  
• 
  uyg’otish to’kining ruxsat etilganidan ortib ketganida;
  
• 
  mator yakorida ortiqcha kuchlanishdan;
  
• 
  motor tezliging ortib ketishida;
  
• 
  motorning malum bir vaqt (20 C gacha) davomida berilgan yoki ortacha kvadrat to’k ximoyasidan ortib ketgan ortiqcha kuchlanishdan;
  
• 
  moy to’ldirilgan transfarmatorning avariyarejimlaridan (agar u qo’llanilsa).
  
• 
  TP ni aylanayotgan motorga ulanganda yoki TP choqishda kuchlanish nolga teng bol’maganda;
  
• 
  Kuchlanish zanjiri izolyatsiya bo’lganda.
  

Elektr yuritmalar ekspluatatsiya qilinishi va nososligini qidirishni yengillashtirish uchun avariyaviy va ogoxlantiruvchi signalizatsiya bilan jixozlangan.
Elektryuritma chiqaradigan shovqin darajasi uning tashqi konturidan 1 mot masofada 85db dan oshmasligi kerak.