Маърузалар матни


Легирловчи элементлар-Мо, V, Cr, W, Ti, Ni, Co


Download 0.97 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/47
Sana21.01.2023
Hajmi0.97 Mb.
#1106722
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   47
Bog'liq
materiallarni kesib ishlash stanoklar va kesuvchi asboblar

Легирловчи элементлар-Мо, V, Cr, W, Ti, Ni, Co ва бошкалар 
пулатнинг кесиб ишланувчанлигига катта таъсир этади; бу элементлар 
процент микдорининг ортиши билан пулатнинг пухталиги ва ковушоклиги 
ортиб, иссиклик утказувчанлиги пасаяди, бу эса пулатнинг кесиб 
ишланувчанлигини ѐмонлаштиради. Легирланган пулатлар ичида кесиб 
ишланувчанлиги энг пасти аустенит синфига оид зангламас ва иссикбардош 
пулатлардир. Пулатнинг кесиб ишланувчанлиги шу пулат таркибига кирган 
асосий кушимчаларгагина боглик булиб колмай балки пулатнинг 
структурасига хам богликдир. Бизга маълумки, пулатнинг структура 
компонентларининг каттиклиги турлича булади, масалан ферритнинг 
каттиклиги НВ =60-70, перлитники-НВ= 160-180, сорбитники-НВ=270-320, 
трооститники-НВ=380-450. 
Пулат структура компонентлари каттиклигининг ортиб бориши билан 
кесувчи асбобонинг ейилиш интенсивлиги ортади.
Пулат таркибида эркин феррит микдорининг ортиб бориши йунилган 
юзанинг тозалигини пасайтиради. Пулат таркибида терлит микдори ортган 
сари йунилган юзанинг тозалиги ошиб боради. Пулат таркибида сорбит ва 
троостид структуралар булиши хам йунилган юзанинг тозалигини оширади.
Чуяннинг кесиб ишланувчанлиги егирланмаган пулатникидан пастрок 
булади. Бунинг сабаби шуки чуяннинг иссиклик утказувчанлиги етарли 
даражада булмаслиги билан бирга унда цементит, карбидлар ва хумдан иборат 
каттик кушилмалар булади. Бу кушилмалар борлиги чуяннинг кесиб 
ишланувчанлигини пасайтиради ва кесувчи асбобнинг ейилишини тезлатади. 
Чуянда графит булиши унинг кесиб ишланувчанлигини яхшилайди, аммо 
йунилган юзанинг гадир-будурлиги дагалрок булиб чикади, графит 
кушилмалар йирик булганда йунилган юза гадир-будурлигининг дагаллиги 
айникса кучли булади.


38 
Чуянда 2,75 % гача кремний булса, унинг кесиб ишланувчанлиги 
яхшиланади, аммо кремний микдори 3 % дан ортса феррит пухталанади, 
бунинг натижасида чуянни кесиб ишлаш кийинлашади. Чуян таркибида 1,5 % 
дан ортик марганец булса, чуяннинг кесиб ишланувчанлиги ѐмонлашади. 
Хром микдори 1% дан ошмаса, у чуянни пухталайди, аммо унинг кесиб 
ишланувчанлигига таъсир этмайди, хромнинг микдори 1% дан ортган сари 
хром карбидлари хосил булиб, бунда чуяннинг кесиб ишланувчанлиги 
ѐмонлашади. Ванадий чуяннинг кесиб ишланувчанлигига худди хром каби 
таъсир этади. Молибден чуянни пухталайди, агар унинг микдори 0,5% дан 
ошмаса, у чуяннинг кесиб ишланувчанлигига таъсир этмайди. Чуянда никель 
2% гача булса, чуяннинг кесиб ишланувчанлиги яхшиланади. Чуяннинг кесиб 
ишланувчанлигига сиртидаги каттик кобик окарик (куп микдор циментит) ва 
наклеб (барабанда тозалангандан кейин хосил булади) жуда ѐмон таъсир 
этади. Таркибидаги графит шар шаклида буладиган жуда пухта чуян (айникса 
термик ишлагандан кейин) пластинка нусха графитли каттиклиги худди 
шундай кулранг чуянга карагнда яхши кесиб ишланади.

Download 0.97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   47




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling