Masala yechish namunalari

Masala yechish namunalari
5.1 Suriluvchi yon tutqich gidrosistemasida bosim
p=10 МПА bo’lganda siqish kuchi F=12 кН. Tutqichning yukni tutgan S yuzi qancha?
Yechilishi. Bosim ta’rifiga ko’ra . Bundan S=F/p, yani S=12* H/10* Па=1,2* .
5.2. GES da tug’ondan oldingi va to’g’ondan keyingi suv balandliklari farqi h. To’g’on qanday p bosimga bardosh beradigan qilib qurilgan?
Yechilishi. To’g’on kamida suv satxlari farqiga to’g’ri kelgan suv ustuni bosimiga bardosh berishi kerak. Shuning uchun p=pgh. Bu yerda p-suvning zichligi, g-erkin tushish tezlanishi.
5.3. Nima uchun neft yoki boshqa suyuqliklar saqlanadigan rezervuarlar devori ostki qismiga tomon qalinlashib boradigan qilib quriladi?
Yechilishi. Zichligi p, balandligi h, bo’lgan suyuqlik ustuni bosimi p=pgh. Shuning uchun suyuqlik ustuni balandligi h ortib borishi bilan bosim ham oshib boradi. Suyuqlikni saqlaydigan idishning devorin ham tobora katta bosimga bardosh berishi kerak.
5.4. Bo’yoqni h=30м balandlikka yetkazib berish uchun ЦНИЛ-3 modelli bo’yoqchilik stantsiyadagi p bosim qanchaga teng bo’lishi kerak? Bo’yoqning zichligini p=1,2* kg/ deb oling ishqalanishni xisobga olmang.
Yechilishi. Stantsiyadagi bosim h balandlikka ega bo’lgan bo’yoq ustuni bosimiga teng bo’ladi:
p=pgh=1,2* kg/ *9,8 м *30м=0.36* Па.
5.5. M-20 markali yumshoq yog’och plitasinig uzunligi a=1,8 m, kengligi b=1,7 m, qalanligi c=8 mm, zichligi p=800 kg/ . Plitaning qancha xajmi suvga botgan xolda suzadi? Suvnig zichligi =1000 kg/ . Plitaning V xajmi qancha?
Yechilishi. Plitaning xajmi V=abc=1,8m*1,7m*0.008m=0,0245 , massasi m=p*v=p*abc, o’g’irligi P=mg=p abc g. Ikkinchi tomondan Arximed qonuniga ko’ra bu og’irlik Arximed kuchiga teng: P= = , buni hisobga olsak, =p abc g ni olamiz.
Bundan 800 kg/ *
*1,8m*1.7m*0,008m/1000 kg/ = 0,0196 .
Mustaqil yechish uchun masalalar
5.1. Suruluvchi yon tutqich gidrosistemasida bosim p=8MПA. Tutqichning yukni tutgan yuzi S=12 bo’lsa, siqish uchun F nimaga teng? [F=p*S=9,6kH.]
5.2. GES tug’oni p bosimga bardosh beradigan qilib qurulgan bo’lsa, tug’onda oldin va tu’gondan keyin suv balandliklari farqi h ko’pi bilan qancha bolishi mumkin? [h=p/pg.]
5.3. CO-115 bo’yoqchilik stantsiyada bosim p=0,4* Па
bo’lsa, ishqalanishini hisobga olmaganda bo’yoq aralashmasi qanday h balandlikka yetkazib berilishi mumkin? Bo’yoq aralashmasi zichligi p=1,2* deb oling. [h=P/34м.]
5.4. G’ishtdan yoki betondan ishlangan devor va shiplardan ariqchalar ochish uchun MO-6П tipidagi pnevmatik bolg’alardan foydalanish mumkin. Siqilgan havoning bosimi p=0,5 МПа bo’lsa bolg’aning har S=1 yuziga qanday F uchun ta’sir qiladi? [F=50 H.]
5.5. Terakdan tayyorlangan qurulish konstrutsiyasining zichligi p=750 bo’lsa, uning qandday n qismi suvga botgan holda suzadi? Suvning zichligi

5.6. Qayindan tayyorlangan qurulish konstruktsiyasining n=3/5 qismi suvga botgan holda suzayapti. Qayin yog’ochining p zichligi aniqlang. Suvning zichligi =1000кг/ . [p= ]
5.7. Tosh, g’ish, beton bo’lagi kabi jismlarni dinamometr yordamida havoda va suvda torting. Olingan natijalar asosida bu jismlarning zichligini hisoblang.