Машиналық графика. Autocad компьютерлік графика жҥйесіне кіріспе оқу құралы

КРУГ командасын қосып, сҧрауларға жауап 
беріңіз: 
Command: _circle Specify center point for circle 
or [3P/2P/Ttr (tan tan radius)]: -шеңберді екі нҥктесі 
бойынша тҧрғызу режиміне кӛшу ҥшін, 2p-ны 
енгізіңіз.  
Specify first end point of circle's diameter: - Конточка объек-
тілік байланыстыруды пайдаланып, 1 нүктесін көрсетіңіз (Объек-
тілік байланыстыру құралдар тақтасында Конточка кнопкасын 
басқаннан кейін _endp of сұранысы пайда болады. Оған жауап 
беру үшін курсорды соңғы 1 нүктесіне әкеліп, ол жанған сәтте 
«мышты» басу қажет.)  
35-сурет. 
36-сурет. 

---

54 
Specify second end point of circle's diameter: - Конточка 
объектілік байланыстыруды пайдаланып, 2 нүктесін көрсетіңіз.  
15-мысал. Центрі және радиусы бойынша 
пунктир сызықпен кескінделген концентрлі шең-
берді тҧрғызыңыз (37-сурет). Центрді кӛрсеткенде 
объектілік байланыстыруды пайдаланыңыз. 
Command: _circle Specify center point for 
circle or [3P/2P/Ttr (tan tanradius)]: - доғаның цен-
тріне байланыстырылған шеңбердің центрін көрсе-
тіңіз (Объектная привязка құралдар тақтасын-
дағы Центр кнопкасын басқаннан кейін _cen of 
сұранысы пайда болады. Оған жауап беру үшін 1 нүктесінің 
шамасында курсорды доға контурына жақындатып, ол жанған 
кезде «мышты» басса жеткілікті.)
5.4.2. Доға 
 
ARC (ДУГА) командасы – доғаны қҧру. Ҥнсіздік бойынша 
тҧрғызу ҥш нҥктесі бойынша орындалады: бастапқы, ортаң-
ғы және соңғы. 
Кілтері: 
а) Center (Центр) – доға центрінің нҥктесі;
б) End (Конец) – доғаның соңғы нҥктесі;
в) Angle (Угол) – бҧрыштың шамасы; 
г) chord Length (Длина хорды) – хорданың ҧзындығы; 
д) Direction (Направление) – жанаманың бағыты; 
е) Radius (Радиус) – доғаның радиусы. 
Доғаны тҧрғызудың варианттары:
а) 3Point (3точки) - доғада жатқан ҥш нҥктесі бойынша; 
б) St,C,End (Н, Ц, К)  - бастапқы нҥктесі, центрі және соңғы 
нҥктесі бойынша. Доға сағатт тіліне қарсы тҧрғызылады; 
в)St,C,Ang (Н,Ц,Угол) -  бастапқы нҥктесі, центрі және соңғы 
нҥктесі бойынша. Әлбетте доға бастапқы нҥктесінен бастап сағат 
тіліне қарсы тҧрғызылады, бірақ егер теріс бҧрыш берілсе, онда 
доға сағат тілі бағытында тҧрғызылады; 
г)St,C,Len (Н,Ц,Длин) – бастапқы нҥктесі, центрі және хорда-
ның ҧзындығы бойынша. Доға алғашқы нҥктесінен бастап, сағат 
тіліне қарсы тҧрғызылады. Ҥнсіздік бойынша мҥмкін болатын екі 
37-сурет.

---

55 
доғаның кішісі тҧрғызылады (180°-тан кішісі). Егерде хорда 
ҧзындығының теріс мәні енгізілсе, онда ҥлкен доға тҧрғызылады; 
д)St,E,Ang (Н,К,Угол) – бастапқы, соңғы нҥктелері және бҧры-
шы бойынша. Доға ҥнсіздік бойынша бастапқы нҥктесінен сағат 
тіліне қарсы тҧрғызылады. Егер центрлік бҧрыштың мәні теріс 
болса, онда доға сағат тілі бағытымен тҧрғызылады;
е)St,E,Dir (Н,К,Напр) – бастапқы, соңғы нҥктелері және бағыты 
бойынша (бастапқы нҥктеден жҥргізілген жанаманың кӛлбеу 
бҧрышы); 
ж)St,E,Rad (Н,К,Рад) - бастапқы, соңғы нҥктелері және радиу-
сы бойынша. AutoCAD әрқашанда сағат тіліне қарсы кіші доғаны 
тҧрғызады; 
з) Ce,S,End (Ц,Н,К)  - центрі, бастапқы және соңғы нҥктелері 
бойынша; 
и)Ce,S,Ang (Ц,Н,Угол)  - центрі, бастапқы нҥктесі және бҧры-
шы бойынша; 
к)Ce,S,Len (Ц,Н,Длин)  - центрі, бастапқы нҥктесі және хорда-
ның ҧзындығы бойынша; 
л) ArcCont (ПродДуг)  - алдыңғы сызықтың немесе доғаның 
жалғасы ретінде. Мҧндай қимылдар егер бірінші сҧранысқа