Машиналық графика. Autocad компьютерлік графика жҥйесіне кіріспе оқу құралы

 
8.17. Түйіндестіруді орындау 
FILLET (СОПРЯЖЕНИЕ) командасы объектлерді тҥйіндес-
тіру ҥшін қолдандылады. Бҧл команда меню Modify (Редакт) 
FILLET (СОПРЯЖЕНИЕ) қҧлайтын менюінен немесе қҧралдар 
панелінде Modify (Редактирование) FILLET (СОПРЯЖЕНИЕ) 
пиктограммасын мышьпен шерту арқылы іске қосылады. 
Тҥйіндестіру болып екі объектні радиусы берілген доғаның 
кӛмегімен бір қалыпты қосылуы есептеледі. AutoCAD сыртқы және 
ішкі тҥйіндестіруді бӛліп ажыратпайды. Егер екі тҥйіндестірілетін 
объект бір қабатта жатса, онда тҥйіндестіру сызығы да сол қабатта 
орналасады. Басқа жағдайларда ол ағымдағы қабатта орналасады. Бҧл 
шарт сызықтардың типтеріне және тҥстеріне де қатысты. Тҥйін-
дестіруді қос кесіндіге, полисызықтардың сызықтық (доғалық емес) 
сегменттеріне, тҥзулерге, сәулелерге, шеңберлерге, доғаларға және 
нақты (тек кӛпбҧрышты емес) эллипстерге жҥргізуге болады. 
Тҥйіндестіруді ӛзара параллель объектлер кесінділеріне, тҥзулерге 
және сәулелерге жҥргізуге болады. Полисызықтар тӛбелеріндегі 
тҥйіндестірулер бірінен соң бірі орындалады. Кесінді мен шеңберді, 

---

115 
кесінді мен доғаны немесе шеңбер мен доғаны тҥйіндестіруге 
болады. Бҧл жағдайлардағы тҥйіндестіру тәртібі кесінділерді 
тҥйіндестіру тәртібімен бірдей. Бірақ доғалар мен шеңберлерді 
тҥйіндестіру кезінде бірнеше тҥйіндестіру доғалары пайда болуы 
мҥмкін. AutoCAD олардың ішінен шеткі нҥктелері объектідегі 
таңдалған нҥктелерге ең жақын орналасқан тҥйіндестіру орын-
далады.
Шеңберлер ешқашан кесілмейді де, тҥйіндестіру доғасы шеңбер-
мен бірқалыпты қосылады. 
FILLET (СОПРЯЖЕНИЕ) командасының кілттері: 
а) Polyline (Полилиния) – бҥкіл полисызыққа орындалатынын 
білдіреді; 
б) Radius (Радиус) – дӛңгелету радиусын орнату мҥмкіндігін 
береді. 
43-мысал. Полисызықтармен орындалған бӛлшектің сызба-
сында (89-сурет) ҥзілме сызықтармен кӛрсетілген контурды 8 мм 
радиусымен дӛңгелетіңіз. 
Ҥлкен тӛртбҧрышта тҥйіндестіруді полисызықтар режимінде, 
ал кішісінде бҧл режимді қолданбай орындаймыз. 
FILLET (СОПРЯЖЕНИЕ) командасын 4 рет іске қосып, келесі 
сауалдарға жауап береміз: 
Command:_fillet 
Current settings: Mode = TRIM, 
Radius = 0.0000 Select first object or 
[Polyline/Radius/Trim]: - дөңгелету радиу-
сын орнату режиміне көшу үшін r 
пернесін басыңыз. 
Specify fillet radius <10.0000>: - 
дөңгелету радиусы мәнін 8-ді енгізіңіз. 
Command:_fillet 
Current settings: Mode = TRIM, 
Radius = 8.0000 Select first object or 
[Polyline/Radius/Trim]: - полисызықтар 
түйіндестіру режиміне көшу үшін p 
пернесін басыңыз. 
Select 2D polyline: - 1-нүктені көрсе-
тіңіз. 
90-сурет. 

---

116 
4 lines were filleted [4 
линии были сопряжены] 
Command:_fillet 
Current settings: Mode = TRIM, Radius = 8.0000 Select first 
object or [Polyline 
/Radius/Trim]: - 2-нүктені көрсетіңіз. 
Select second object: 

3-нүктені көрсетіңіз. 
Command:_fillet 
Current settings: Mode = TRIM, Radius=8.000 Select first 
object or [Polyline 
/Radius/Trim]: 

 4-нүктені көрсетіңіз.  
Select second object: 

 5-нүктені көрсетіңіз.