«Машинасозлик технологияси» кафедраси «Машинасозлик технологияси»

3. Ишни бажариш тартиби
Ишни бажаришдан олдин техника ҳавфсизлиги ва мавзу бўйича назарий материалларнинг назорат саволларига жавоб бериш керак. Ундан сўнг ишнинг экспериментал қисмини бажаришга руҳсат берилади.
3.1. Червяк редукторни тузилиши, чизмаси ва техник талаблари билан танишиб чиқилсин. (1-расмга қаранг).
3.2. Конструктив ва технологик принципларга таянган ҳолда йиғилаётган маҳсулот узелларга бўлинсин.
Йиғиш бикрликлари-конус узели, червяк ва бошқалар ва ҳар бир узелга технологик йиғиш схемаси тузилсин.
3.3. Червякли редукторни умумий йиғиш технологик схемаси тузилсин.
3.4. Червякли ғилдирак валининг узелиг ўлчам занжирини тузилсин, унинг ташкил этувчи бўғинлари, эгалловчи бўғинлари ва қўзғалмас компенсаторни ўрнатиш жойи топилсин.
3.5. Қўзғалмас компенсторни четланиши ҳисоблансин. Бунда қамраб олувчи ўлчамлар қамраб олувчи бажарилган. Ўлчам занжирини тузувчи номинал ўлчамлар штангенциркуль ва линейка ёрдамида бажарилади. Конуссимон подшипник монтаж баландликларининг четланишлари 250 мкм.
3.6. Қилинган ҳисобларга асосланиб компенсатор танлансин.

2-расм
3.7. Узелли ва умумий йиғиш технологик схемаларга асосланиб узел, ундан кейин ҳамма червякли редукторни қўзғалмас компенсатори билан йиғилсин.
3.8. Червякли ғилдирак валини йиғишда ўқни ҳақиқий оралиқ қиймати ўлчансин. Бунинг учун редуктор олдинги устунга қўийб индикатор маҳкамланади. Индикаторни учи вални торец юзасига перпендикуляр йўналган бўлади. Индикаторни кўрсатиши оралиқ катталиги қийматини руҳсат этилган қиймат билан таққослансин. (0,1…0,2 мм).
3.9. Иш жойи тозалансин.

Лаборатория машғулоти бўйича ҳисобот мазмуни

ЙИҒИШНИНГ ТЕХНОЛОГИК СХЕМАСИ ҚУРИШ

1. Ишдан мақсад.
2. Керакли жиҳозлар ва ўлчов асбоблари.
3. Қуйидаги назорат саволларига жавоб беринг:
3.1. Маҳсулотни йиғишдаги узел ва детал деб нимага айтилади?
3.2. Йиғишдаги база детал нима?
3.3. Технологик йиғув схемаси нима ва нима учун у ишлаб чиқарилади?
3.4. Компенсатор бўлиб нима ҳизмат қилади ва нима учун у қўлланилади.
4. Экспериментал берилганлар.
4.1. Червякли редукторни ажратилган узеллари рўйҳати.
4.2. Червякли редукторни ҳар бир узели учун технологик йиғиш схемаси (расмга қаранг).
Расм 1. Конус узелини йиғиш схемаси.
Расм 2. Қопқоқ узелини йиғиш схемаси.
Расм 3. Червяк узелини йиғиш схемаси.
Расм 4. Червяк ғилдираги узелини йиғиш схемаси.
4.3. Червяк редукторини умумий технологик йиғиш. Расм 1. Червякли редукторни умумий йиғиш схемаси.
4.4. Қўзғалмас компенсаторни ўлчам ва чегаравий четга чиқишларини ҳисоби. Тўғрилигини текшириш.
4.5. Мослови компенсаторни танлаш ва уни аниқ ўлчамини аниқлаш.
4.6. Редуктордаги червяк ғилдираги валини йиғишда ўқнинг ҳақиқий оралиғини ўлчаш.
4.7. Ҳақиқий оралиқ билан руҳсат этилган оралиқни танлаш.
5. Иш бўйича хулоса. (Хулоса қилиш учун қуйидаги саволларга жавоб берилсин).
5.1. Қўзғалмас компенсаторни руҳсат этилган четланиш, қуйиш номинал аҳамияти қандай.
5.2. Червякли ғилдирак валини оралиғини аниқланган катталиги ва рўҳсат этилган катталиги фарқини қанақа ва йиғишдаги техник талабларни қондирадими?

6. Фойдаланилган адабиётлар

1. В.М. Бурцев и др. Технология машиностроения, в двух томах, М., МГТУ, 1998 г.
2. А.Маталин Технология машиностроения, 1987 г.
3. Ю.Гельфгат. Сборник задач и упражнений по технологии машиностроения.