Mashinasozlikda avtomatlashgan tizimning klassifikatsiyasi


Download 320.76 Kb.
bet1/3
Sana18.06.2023
Hajmi320.76 Kb.
#1564084
  1   2   3
Bog'liq
Avtomat, avtomatik liniya, moslashuvchan ishlab chiqarish tiziml


AVTOMATIK LINYALAR VA ULARNING TURLARI
REJA

  1. AVTOMATIK LINYALAR

  2. Avtomatik tizim

  3. MASHINASOZLIKDA AVTOMATLASHGAN TIZIMNING
    KLASSIFIKATSIYASI



Mashinasozlikni rivojlantirishning asosiy yo`nalishi mayda
seriyalab, seriyalab, yirik seriyalab va yalpi ishlab chiqarishni
avtomatik liniyalar, uchastkalar, tsexlar va zavodlar zaminida keng
avtomatlashtirishdan iborat.
Avtomatik tizim - ishlov berish texnologik jarayonining bajarilish
tartibida o‘rnatilgan, o‘zaro avtomatik transport bilan birlashtirilgan va
avtomatik yuklash-bo‘shatish (zagotovkani o‘rnatish-tayyor detalni
olish) qurilmalari, shuningdek bir umumiy yoki bir nechta o‘zaro
bog‘langan boshqarish sistemalari bilan jihozlangan texnalogik
uskunalar majmuiga aytiladi.
Avtomatik tizimlar qo‘llaniladigan texnologik uskuna turiga
qarab
quyidagilarga bo‘linadi:
universal dastgoxlar-avtomatlar va yarim avtomat liniyalari;
ko‘p jarayonli dastgohlar;
agregat dastgoxlar tizimlari;
maxsulot dastgoxlar-avtomatlar va yarim avtomatlar tizimi;
aylanma (rotorli) texnologik uskunalar tizimi;
aralash texnologik uskunalar tizimi.
Avtomatik tizimlar ishlov beriladigan detallarni tashiydigan
transport turiga qarab
bikr (sinxron) va moslanuvchi (asinxron)
aloqali avtomatik tizimlarga bolinadi.
Bikr aloqali tizimlarda detallarga tizimdagi texnologik
uskunalarning barchasida bir vaqtda ishlov beriladi va ishlov
berilgandan keyin oraliq qurilmalarda toplanib qolmasdan bir
uskunadan ikkinchi uskunaga toxtovsiz uzatiladi. Shuning uchun
bunday tizimlarni yaratganda har qaysi uskunadagi ish siklining davom
etish vaqti bir-biriga teng yoki kam farq qilishiga erishish zarur.
Bunday tizimlarni kamchiligi shundaki, tizimlardagi biror dastgoh yoki
biror qurilma toxtab qolsa, butun tizim ishlamaydi.
Moslanuvchi aloqali liniyalarda har qaysi texnologik uskuna yoki
uskunalar guruhi o`rtasida magazin-toplagich boladi. Natijada detal
bir uskunada ishlov berilgandan keyin avval toplagichga uzatiladi, bu
toplagichda avvaldan turgan detal esa navbatdagi uskunaga uzatiladi.
Mazkur holda tizimlardagi biror texnologik uskuna toxtab qolsa,
tizimning soz qismi toplagichlardagi detallar hisobiga ishni davom
ettira oladi. Lekin toplagichlar qollanilganda avtomatik tizimlar
murakkablashadi.
Avtomatik tizimlar ishlov beriladigan detallarni tashish usuliga
qarab
yoldoshli va yoldoshsiz boladi. Yoldoshli tizimlar tashish
yoki ish pozitsiyalarida moslamalarga mahkamlash uchun noqulay
murakkab shaklli detallarga ishlov berishda qollaniladi. Yoldoshlar
bilan jixozlangan avtomatik tizimlar detallarni texnologik uskunaning
bajaruvchi organlariga nisbatan puxta va aniq vaziyatda ornatishni
taminlaydi. Ayni vaqtda yoldoshlarni detalni qabul qilish joyiga
qaytaruvchi transport (tashish) qurilmalari avtomatik tizimlarni
murakkablashtiradi va ularning narxini oshiradi.
Avtomatik tizimlar tashish qurilmalarining texnolgik
uskunaning
ish zonasiga nisbatan joylashishiga qarab ochiq yoki
berk boladi. Ochiq tizimlarda tashish qurilmalari texnologik
qurilmalarning barcha ish zonalaridan otadi, berk tizimlarda esa ish
zonalaridan tashqarida otadi.
Berk tizimlarda ishlov beriladigan detallar uskunaning ish
zonasiga alohida-alohida tashish qurilmalari yordamida tashib
keltiriladi.
Ochiq avtomatik tizimlar berk tizimlarga nisbatan oddiy tuzilgan.
Lekin ochiq tizimlar, odatda, uzunroq boladi, chunki ularda
detallarning bir yoki ikki tomoniga ishlov beradigan bir pozitsiyali
agregat dastgoxlar (berk tizimlardagi kop pozitsiyali dastgohlar
orniga) ishlatiladi.
Ochiq tranportyordan foydalanganda agregat dastgoxlarning ish
zonalarini bir sathda joylashtirish ham zarur boladi, bu esa stanoklarni
murakkablashtiradi va ularni ornatish hamda geometrik aniqligini
tekshirishni qiyinlashtiradi. Bundan tashqari, bunday avtomatik
liniyalarda korpus detallarga kop tomonlama ishlov berishda
tontargichlar talab etiladi, natijada tashish sistemasi murakkablashadi
va liniya uzunlashadi. Korsatilgan kamchiliklar detallarni tashish
uchun portal robotlar bilan jihozlangan berk avtomatik liniyalarda
bartaraf etilgan.
Har qaysi pozitsiyada bir vaqda ishlov beriladigan bir hil detallar
soniga qarab
bir va kop oqimli liniyalar boladi, turli detallar soniga
qarab esa
- bir va kop predmetli liniyalar boladi.
Avtomatik liniyalar qayta sozlash imkoniyatining mavjudligiga
qarab
qayta sozlanmaydigan va qayta sozlanadigan yoki
moslanuvchan liniyalar deyiladi. Moslanuvchan liniyalar ikki turga
bolinadi
:
1. Ilgaridan topshiriqda korsatilgan, olchamlari va ishlov berish
tenologiyasi birhil bolgan detallar guruxiga ishlov berishga
qayta sozlanadigan liniyalar;
2. Tuzilishi va ishlov berish texnologiyasi avvaldan malum
bolmagan yangi detallarga ishlov berishga qayta sozlanadigan
liniyalar.
Bunday liniyalar texnologik uskunalarning ayrim qismlarini,
tashish va yuklash qurilmalarini, kesish asboblarini rostlash yoki
almashtirish yoli bilan qayta sozlanadi.
Qayta sozlash jarayonini avtoatlashtirish darajasiga qarab
avtomatik va dastlabki qayta sozlanadigan moslanuvchan texnologik
uskunalar boladi. Avtomatik qayta sozlanadigan texnologik uskuna
mos mexanizmlar va boshqarish sistemalari bilan jixozlanadi.
Moslanuvchan texnologik uskunalar majmui moslanuvchan ishlab
chiqarish sistemasini tashkil etadi. GOST 26228-85 moslanuvchan
avtomatlashtirilgan liniyalar, moslanuvchan moslanuvchan
avtomatlashtirilgan uchastkalar, moslanuvchan avtomatlashtirilgan
tsexlar va moslanuvchan avtomatlashtirilgan zavodlarga bolinadi.

Moslanuvchan

avtomatik

liniyalar,

moslanuvchan

ishlab

chiqarish modullari, raqamli dasturda boshqariladigan dastgohlar va
boshqa avtomatlashtirilgan texnologik uskunalar asosida yaratiladi.













Moslanuvchan

ishlab

chiqarish

modullari

topshiriqda

ko‘rsatilgan buyumga ishlov berish uchun qayta sozlanadigan asosiy
texnologik uskuna bo‘lib, dasturli boshqarish qurilmalari, asbobni va
buyumni almashtirish qurilmalari (to‘plagich, manipulyator yoki
sanoat roboti), chiqindilarni ketkazish, texnologik jarayonni nazorat
qilish va qo‘shimcha sozlash, shuningdek buyum sifatini to‘g‘rilab
turish qurilmalari bilan jihozlanadi; ish sikllarini avtomatik tarzda ko‘p
takrorlaydi; mustaqil ishlashga mo‘ljallangan va yanada yuqori darajali
sistemalarga joylashish imkoniyatiga ega.
Moslanuvchan avtomatlashtirilgan liniyalar - boshqarishning
avtomatlashtirilgan sistemasi va tashish - to‘plash sistemalari
(zagotovkalar, chala mahsulotlar, buyumlar, asboblar, moslamalar,
chiqindilar, uchun mo‘ljallangan) vositasida o‘zaro birlashtirilgan
raqamli dasturda boshqariladigan dastgohli texnologik uskunalarning
texnologik imkoniyatlarga qarab avvaldan ma’lum bo‘lgan buyum
uchun qayta sozlanadi.
Moslanuvchan avtomatlashtirilgan uchastkalar ham
moslanuvchan avtomatlashtirilgan liniyalarga oxshash tariflanadi.
Moslanuvchan avtomatlashtirilgan liniyalardan farqi shundaki,
buyumlar asosiy texnologik uskunalar boylab mustaqil oqim tarzida
otadi. Moslanuvchan avtomatlashtirilgan uchastkalarining
moslanuvchan avtomatlashtirilgan liniyalardan farqi yana shundaki,
bunda texnologik operatsiyalar (ishlov berish) navbatini ozgartirish
mumkin.

Download 320.76 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling