Mashinasozlikning asosini mashinalarni loyixalash va ishlab chiqarish tashkil etadi. Mashinalar o`z navbatida jamiyat turmush farovonligini ko`rsatadi

Toza ishlov berish

Toza ishlov berishda surish S g’adir-budurliklar parametrlari R_a yoki R_z, keskich qirrasi radiusi – r, ishlov beriladigan material va qirqish tezligining qiymatiga bog’liq bo’ladi.
Tokarlik stanogida qattiq qotishmali keskichlar bilan ishlov berishda qirqish tezligi V=105 m/min bo’lib, g’adir-budurlik parametri ГОСТ 2789-93 bo’yicha R_z=10-20 mkm ta'minlanishi talab qilinadi.
Talab qilinadigan g’adir-budurlik parametrlarini inobatga olgan holda, ma'lumotnoma [5] dan radius r ning har xil qiymatlari uchun (r₁=0,5 mm; r₂=1,0 mm; r₃=2,0 mm) surish S ning jadvaldagi qiymatlarini tanlaymiz.


I.1.07 -jadval
Toza ishlov berishda surish

Ishlov beriladigan material	Qirqish tezligi, m/min	G’adir-budurlik ko’rsatkichi Rz =10-20 mkm
		Qirqich qirrasi radiusi, mm
		0,5	1,0	2,0
Uglerodli konstruksion po’lat	>105	0,4	0,45	0,5

Po’latlarga ishlov berishda agar:

Keltirilgan to’g’irlash koeffitsiyentlarini inobatga olgan holda

/ayl,

/ayl.


Toza ishlov berishda qirqish tezligi xomaki ishlov berishda qanday parametrlardan bog’liq bo’lsa, xuddi shunday shu parametrlardan bog’liq bo’ladi. Farqli tomoni faqat qirqish qalinligi va surish qiymatlarida mavjud bo’ladi.
Toza ishlov berishda g’adir-budurlik parametri R_z=10-20 mkm, qirqish qalinligi diametrga 0,5-2,0 mm chegarasida olish tavsiya etiladi [7]. Loyihalanayotgan stanok uchun qirqish qalinligi radiusga t=0,85 mm qabul qilamiz.
Topilgan chegaraviy surish qiymatlari va qabul qilingan qirqish qalinligi uchun ma'lumotnoma [5] bo’yicha qirqish tezligining jadvaldagi qiymatlarini tanlaymiz. (I.1.08-jad. qarang).
To’g’rilash koeffitsiyenti ni aniqlaymiz [5].
1.Material qattiqligiga bog’liq koeffitsiyent.Detallarga qotishma asbobida ishlov berishda agar qattiqligi:
HB 156…207 bo’lsa ,


I.1.08-jadval
^{O’tish keskichi bilan ishlov berishda qirqish tezligi (}₁  0 ⁾

Qirqish qalinligi, mm	Surish, mm/min	Ishlov beriladigan material – konstruksion po’lat
		Asbob materiali – qattiq qotishma
		Plandagi bosh burchak
		45^0	60^0	90^0
	0,34	150	150	150
1 mm gacha	0,6	125	125	125

HB 285…321 bo’lsa ,

2.Qattiq qotishma markasi va bardoshliligiga bog’liq koeffitsiyent. T15K6 markali bardoshliligi T=60 min. Asbob bilan konstruksion po’latlarga ishlov berishda
3.Ishlov berish turiga bog’liq koeffitsient. Bo’ylama ishlov berishda
To’g’rilash koeffitsiyentining topilgan qiymatlarini inobatga olgan holda:
,


.
Olingan qirqish tezliklari uchun shpindelning aylanishlar chastotasining chegaraviy qiymatlarini topamiz