Masofadan o’qitish tizimlari

Nazorat savollari:
1. Masofadan o’qitish nima?
2. Masofadan o’qitish qanday amalga oshirilida?
3. Masofadan o’qitish kimlarga muljallangan?
4. Elektron darslik deganda nimani tushinasiz?
5. Elektron kutubxona deganda nimani tushinasiz?
6. Elektron kutubxona uzimizning kutubxonadan nima fark kiladi?
7. Elektron kutubxonaning afzalliklari
8. Qanday elektron kutubxonalarni bilasiz?


37–ma’ruza.
Mavzu: Internetda axborotni izlash

Internetning xamma xujjatlari to’g’risidagi barcha axborot ixcham holda izlovchi , server ma'lumotlar bazasida saqlanadi .

Internetda axborotni izlash oynasi.

Izlash tizimlari shartli uch guruxga bo’linadi :

1. Internet spravochniklari.
Berilgan mavzu buyicha www ning eng axamiyatli xujjatlarini topishga imkon beradi. Bu tizimga misol Yahoo izlash serveri :
http://www.yahoo .com/

2.Umumiy maksadlardagi izlash tizimlari ( indeksli )

 Xujjatlarni www da kalit so’zlarga ko’ra topadi . Bunda qiziqtiruvchi axborotga olib kelishi mumkin bo’lgan bir yoki bir nechta so’z kiritiladi , '' Poisk '' (Submit) tugmasi bosiladi . Rambler shunday izlash tizimidir :

http://www.rambler.ru
3.Maxsus izlash tizimlari
Bu tizimlar INTERNET ning boshqa axborot ''qatlam''laridagi , masalan , FTP serverlaridagi , axborotni topishga imkon beradi . LYCOS bunday tizimga misol bo’ladi :
http://stpsearch .lycos.com/
Rambler(www.rambler.ru) Rossiya izlash serveri misolida izlash serverlari interfeysini tushuntiramiz.
Izlash tizimining boshlang’ich sahifasidagi «поле поиска»ga kalit so’zlar kiritiladi. Izlashni tezlashtirish uchun shu saxifadagi «список разделов»ga soxa nomi kiritiladi. Natijada mumkin bulgan sonli reytingga ega bulgan xujjatlar yukori reytingli xujjatlar oldin beriladi. Har bir xujjatga annotasiya, xujjatning internetdagi beriladi.
WWW da chop etish
Gipermatnli xujjatlar HTML tilidan foydalanib , www da chop etiladi . ( ya'ni internetda web saxifalar yaratiladi va joylashtiriladi ) .
HTML – asoslari
HTML texnologiyasida odatdagi matnli xujjatga boshkakruvchi belgilar (TEG lar ) kiritiladi , natijada web sahifa xosil bo’ladi . Web – sahifa yuklanganda brauzer uni TEGlar bilan berilgan kurinishda namoyish etadi . 

Web saxifa oynasining kurinishi.
TEGlar yordamida belgilarning ulchami , yozilishi , rangini uzgartirish , matnning saxifadagi urnini aniklash , grafik tasvirlar , animasiya , tovush va videolarni urnatish , fon rangini uzgartirish va x.k.larni bajarish , web- caxifalarga gipermurojatlar kiritish mumkin .
HTML – saxifani yaratish va taxrirlash uchun matnni formatlashning boshkaruvchi belgilariga ega bulmagan , bloknot tipidagi oddiy matn muxarriridan foydalaniladi .