Massa almashish asoslari. Umumiy tushinchalar Reja

Massa o’tkazishning asosiy tenglamasi kinetikaning umumiy tenglamasidan keltirib chiqarilishi mumkin.
Ushbu tenglamaga binoan, massa almashinish jarayonlarining tezligi harakatga keltiruvchi kuchga to’g’ri va jarayon diffusion qarshiligiga teskari proporsionaldir.
Agar diffusion qarshilik teskari kattalikni (bu yerda R – diffusion qarshilik) deb belgilasak, ushbu tenglamaga ega bo’lamiz:
(1.3)
bu yerda, M – bir fazadan ikkinchisiga o’tgan massa miqdori, kg; F – massa o’tkazish yuzasi, m²; τ – jarayon davomiyligi, s; K – massa o’tkazish koeffitsienti.
Ko’rinib turibdiki, dM/Fdτ ajratib turuvchi yuza birligiga to’g’ri keldigan massa o’tkazish tezligidir.

yoki (1.4)
(1.4) massa o’tkazish jarayonining asosiy tenglamasi deb nomlanadi. Ushbu tenglamaga binoan, bir faza yadrosidan ikkinchi faza yadrosiga uzatilgan massa miqdori fazalar yadrosidagi konsentratsiyalar farqi, ajratib turuvchi yuza a jarayon davomiyligiga to’g’ri proporsionaldir.
Massa o’tkazish koeffitsienti vaqt birligi Ichida harakatga keltiruvchi kuch birga teng bo’lganda, ularni ajratib turuvchi yuza birligidan o’tgan massa miqdorini xarakterlaydi.
(1.4) tenglamani tashkil etuvchi parametrlar birliklariga qarab, massa o’tkazish koeffitsiyenti quyidagi o’lchov birligiga ega bo’ladi: m/s; kg/(h·k·k·b·m²·s); kmol/(h·k·k·b·m²·s).
Massa almashinish jarayonlarining moddiy balansi

Bir xil yo’nalishli fazalar o’rtasida massa almashinish ro’y berayotgan elementar massa almashinish qurilmasining sxemasini ko’rib chiqamiz. Fazalarni ajratib turuvchi yuzaga nisbatan massaviy tezliklarini G va L (kg/soat), tarqaluvchi modda konsentratsiyalarini esa – y va x (kg/kg) deb belgilab olamiz (2-rasm).

A gar y>y_м deb faraz qilsak, tarqaluvchi modda