Масъул муҳаррир: Файзиев Шохруд Фармонович, ю ф. д., доцент

17
INFORMATIKA FANINI O’QITISH METODIKASI FANIDAN ELEKTRON O’QUV 
QO’LLANMALARDAN FOYDALANISH
Namangan Pop tumani 61-maktab Informatika fani o‘qituvchisi 
Usmonova Vazira Sobirjonovna
Annotatsiya: Bugungi kunda ta’lim jarayonini avtomatlashtirishda kompyuter 
texnologiyalardan foydalanish o‘qituvchilarga metodik qo‘llanmalarni yaratishda yuzaga 
keladigan qiyinchiliklarni bartaraf etishda, dars jarayonida o‘quvchilarga nafaqat nazariy 
bilimlar berish, balki amaliyotda ham bilimlarini qo‘llashda yordam beradi. 
Kalit so‘zlar: elektron, texnologiya, qo‘llanma, grafik, axborot, informatika.
Umumiy o‘rta ta’lim maktablarida informatika fanini o‘qitishning asosiy maqsadlari axborot 
to‘g‘risidagi g‘oyalarni shakllantirish, axborot manbalaridan to‘g‘ri foydalanish, axborot 
jarayonini to‘g‘ri tashkil etish, axborot xavfsizligini baholash qobiliyatini shakllantirish, 
kompyuterni hisoblash ma’lumotlariga ob’ektiv munosabat, ya’ni, fikrlashning tanqidiyligini 
rivojlantirish, texnologiyalarga ham, ma’lumotlarga ham ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘lish, 
kompyuterda o‘z ishlarining natijalari, xatolar uchun va kompyuter ma’lumotlari asosida qabul 
qilingan qarorlar uchun va shaxsiy javobgarlikni shakllantirish, brigada usuli bilan murakkab 
muammolarni hal qilishda jamoada ishlashga ehtiyoj va qobiliyatni shakllantirishdan iboratdir.
Yangi davr talablariga rioya qilgan holda ta’lim jarayonini zamonaviy usullarda tashkil 
etish, yangi texnologiyalardan foydalanish va o‘quvchilar faolligini oshirish bugungi kunda 
o‘qituvchilardan talab qilinadigan asosiy vazifalardir. Informatika fanini o‘qitishda turli xildagi 
elektron o‘quv qo‘llanmalardan foydalanish mumkin. 
Multimediali elektron o‘quv qo‘llanmalar oddiy qo‘llanmalarga nisbatan samarali bo‘lib, 
o‘quvchilarni o‘ziga jalb etish, ma’lumotlarni tez izlash, gipermatnli izohlarga murojaat qilganda 
vaqtni tejash imkonlarini beradi. Elektron o‘quv qo‘llanmalarni yaratishda uning ayrim muhim 
jihatlariga alohida e’tibor qaratish zarur. Bugungi kunda ularning mazmuni albatta yangi avlod 
talablariga muvofiq kelishi, shuningdek, bilimlar sohasida zamonaviy ilmiy-texnik taraqqiyot 
darajasiga javob berishi shart.
Elektron o‘quv qo‘llanmalaridan foydalanishda o‘quv kursi mazmunining takomillashuvi va 
murakkablashuvini hisobga olib, maksimal darajada interaktiv bo‘lishini ta’minlash hamda yetarli 
darajada multimediali ma’lumotlarga ega bo‘lishi, zarur o‘quv axborotlarini izlashda qulaylikka 
ekanligini hisobga olish zarur.
Informatika fanida qo‘llaniladigan elektron o‘quv qo‘llanma tizimidan foydalanuvchi samarali 
foydalanishi uchun tizim interfeysi sodda va tushunarli bo‘lishi kerak. Ekranda axborotlarni aks 
ettirishda quyidagi talablar qo‘yiladi: 
- ekranda aks ettiriladigan axborot tushunarli, mantiqan bog‘langan, mazmuni va maqsadiga 
ko‘ra guruhlarga ajratilgan bo‘lishi kerak;
- axborotlarni tashkil etishda ortiqcha kodlashtirish va noto‘g‘ri, tushunarsiz qisqartmalardan 
foydalanmaslik kerak;
- foydalanuvchi uchun odatiy bo‘lgan atamalar o‘rniga axborot texnologiyalariga oid 
atamalardan foydalnishni minimallashtirish; 
- axborotlarni aks ettirishda ekranning chetki qismlaridan foydalanmaslik; 
- ekranda faqat foydalanuvchi ayni paytda qayta ishlayotgan axborot bo‘lishi kerak
Bugungi kunda maktablarda olib borilayotgan masofaviy ta’limda o‘quvchilar electron 
o‘quv qo‘llanmalariga har doimgidan ham ko‘proq ehtiyoj sezadilar. Shunga asoslanib, ta’lim 
jarayonini maksimal darajada samarali tashkil etish va o‘quvchilarga mustaqil o‘zlashtirish 
imkonini beruvchi o‘quv qo‘llanmalarini yaratish dolzarb muammolardan biri bo‘lib hisoblanadi. 
Informatika fani matematika, fizika va bir qancha fanlar bilan uzviy bog‘liqligi va murakkabligini 
hisobga olib, o‘quv qo‘llanmalarini to‘g‘ri tanlay olish o‘qituvchidan alohida e’tibor talab etadi.
Adabiyotlar:
1. Informatika fanini o‘qitish metodikasi fanidan multimediali elektron o‘quv qo‘llanma 
yaratish, B: 9-14.
2. Elektron o‘quv-metodik majmualar mustaqil ta’limning muhim omili, InfoCom.uz.

---

154