Matematik va axborotli modellashtirish. Matematik modellar. Ob’ektiv borliqni o‘rganish va unga ta’sir etish vositasi sifatida


Download 158.16 Kb.
bet3/12
Sana07.05.2023
Hajmi158.16 Kb.
#1440515
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
2-amaliy

Hozirgi paytda matematik modellashtirish iqtisodiy tadqiqotlarda, amaliy rejalashtirishda va boshqarishda yetakchi o‘rin egallab, kompyuterlashtirish bilan chambarchas bog‘langan. Matematika, kompyuterlashtirish sohalari, umumuslubiy va predmet fanlarining rivojlanishi natijasida matematik modellashtirish uzluksiz rivojlanib, yangidan - yangi matematik modellashtirish shakllari vujudga kelmoqda. Kompyuterlarning vujudga kelishi bilan modellashtirishning yangi yo‘nalishi paydo bo‘ladi. Model yaratish va unda tajribalar o‘tkazishda kompyuter katta rol o‘ynaydi. Bunday modellarni immitatsion modellar deyiladi.

Iqtisodiy jarayonlar va voqealarning matematik modellarini qisqacha iqtisodiy-matematik modellar deyiladi. Amaliy maqsadlarda iqtisodiy-matematik modellar iqtisodiy jarayonlarning umumiy xossalari va qonuniyatlari bo‘yicha nazariy-analitik modellarga, konkret iqtisodiy masalalarni yechish (iqtisodiy tahlil, bashoratlash va boshqarish modellari) bo‘yicha esa tadbiqiy modellarga bo‘linadi.

Iqtisodiy jarayonlar va voqealarning matematik modellarini qisqacha iqtisodiy-matematik modellar deyiladi. Amaliy maqsadlarda iqtisodiy-matematik modellar iqtisodiy jarayonlarning umumiy xossalari va qonuniyatlari bo‘yicha nazariy-analitik modellarga, konkret iqtisodiy masalalarni yechish (iqtisodiy tahlil, bashoratlash va boshqarish modellari) bo‘yicha esa tadbiqiy modellarga bo‘linadi.

Modelning aniqligi, natijalarning ishonchlilik darajasini baholash masalasi matematik modellashtirishning asosiy masalalaridan biridir.

Matematik model har xil vositalar yordamida berilishi mumkin. Bu vositalar funksional analiz elementlarini ishlatib differensial va integral tenglamalar tuzishdan to hisoblash algoritmi va kompyuter dasturlarini yozishgacha bo‘lgan bosqichlarni o‘z ichiga oladi. Har bir bosqich yakuniy natijaga o‘ziga xos ta’sir ko‘rsatadi va ulardagi yo‘l qo‘yiladigan xatoliklar oldingi bosqichlardagi xatoliklar bilan ham belgilanadi.

Insoniyatning tabiatni o‘zlashtirishdagi tajriba va bilimlarini to‘plashi axborotni o‘zlashtirish bilan birgalikda kechadi. Aynan mana shu jarayon infosferaning paydo bo‘lishiga olib keldi. Demak infosferaning paydo bo‘lishi axborotni o‘rganish bilan bog‘liq ekan.


Download 158.16 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling