Математика фанини ўҚитишда geogebra дастуридан фойдаланиш. Умарова н. А твхтхқтмоҳМ «Аниқ ва табиий фанлар методикаси» кафедраси катта ўқитувчиси (Ўзбекистон)

МАТЕМАТИКА ФАНИНИ ЎҚИТИШДА GEOGEBRA ДАСТУРИДАН ФОЙДАЛАНИШ.
УМАРОВА Н.А
ТВХТХҚТМОҲМ «Аниқ ва табиий фанлар методикаси» кафедраси катта ўқитувчиси
(Ўзбекистон)
Аннотация: мақолада математика дарсларида Geogebra дастури имкониятларидан фойдаланиш бўйича кўрсатмалар берилган.
Таянч иборалар: Geogebra дастури, 3Д геомерия.
Бугунги кунда бутун дунёда ахбoрoт тeхнoлoгиялари кeнг кўламда ривoжланмoқда. Таълим жараѐнида ўқувчилар ахбoрoт тeхнoлoгиялари ѐрдамида матн билан ишлашни, тасвирий oбъeктларни ва маълумoтлар базасини яратишни, элeктрoн жадваллардан фoйдаланишни ўрганади. Ўқувчилар ахбoрoт йиғишнинг янги усулларини, улардан фoйдаланишни ўрганишади, уларнинг дунѐқараши кeнгаяди. Дарсларда ахбoрoт тeхнoлoгияларининг ишлатилиши ўқишга бўлган мoтивациясини, ўқувчиларнинг қизиқувчанлигини, мустақил ишларнинг самарадoрлигини oширади. Математика дарсларида GeoGebra дастури имкониятларидан фойдаланиб кўпгина мавзуларни ўқитишда кўргазмалилик асосида ташкил этиш мумкин. Жумладан, дастурнинг 3Д геометрия имкониятларини ишга солиб стереометрия бобининг деярли барча мавзуларини ўқитиш мумкин.
GeoGebra - геометрия, алгебра ва математик таҳлилларни бирлаштирган мактаблар учун динамик математик дастур ҳисобланади. Бир томондан, GeoGebra геометрияни интерактив тизими. GeoGebra да векторларни, сегментларни, чизиқларни, кўпбурчакларни ва конуснинг қисмларини, шунингдек функциялари ва уларнинг динамик ўзгаришларини яратишингиз мумкин. Бошқа тарафдан, тенгламалар ва координаталар тўғридан-тўғри киритилиши мумкин. Шундай қилиб, GeoGebra ўзгармайдиган рақамлар, вектор ва нуқталар билан ишлаши мумкин. Функцияларнинг деривативлари ва интегралларини топади ва илдиздан чиқариш каби буйруқлар беради. GeoGebra дастурида кўплаб комбинацияларни ҳам бемалол кўришингиз мумкин.
Мисол учун, пирамиданинг уч ўлчовли фазода тасвирланишини дастур ёрдамида намоиш қиламиз.
Пирамиданинг юқоридан кўриниши:

Учбурчакли пирамидага ички чизилган шар:


Конусга ички чизилган шар умумий кўриниши:

Адабиётлар рўйҳати:

1. 
   Ш.С.Зиёдуллаева. Гeoмeтрия дарсларида ўқувчиларни табақалаштириб ўқитишда ахбoрoт тeхнoлoгияларининг ўрни ―Узлуксиз таълим. Илмий-услубий журнали. – Тoшкeнт, 2008. №3.
   
2. 
   И.С.Бурцев. Методическое пособие по GeoGebra построение графиков, исследование функций.
   
3. 
   http://www.geogebra.org/cms/