Matematika-informatika fakulteti amaliy matematika yo’nalishi 20. 09- guruh talabasi Saminjonova Feruzabonuning ”Kompyuter tarmoqlari” fanidan ”Windows Server ot talqinlarining funksional imkoniyatlari” mavzusiga oid yozgan mustaqil ishi

 
Virtual server. Kecha-yu kunduz internetga ulangan kompyuterni ishlatish 
oddiy foydalanuvchiga qimmatga tushadi. Shuning uchun ular boshqa serverning 
xotirasidan bo`sh joyni ijaraga olishadi va virtual serverga ega bo`lishadi. Bu xuddi 
o`zingizning internetda vakolat xonangizga o`xshaganday. Albatta, foydalanuvchi 
jismoniy server bilan foydalanish huquqiga ega bo`lmaydi, lekin tarmoq orqali 
virtual serverga kirib, kerakli ma`lumotlarni yozib qo`yishi mumkin. Keyin 
tarmoqqa kiritilgan ma`lumotlarni boshqa foydalanuvchilar kecha-yu kunduz 
o’qishi mumkin. 
Odatda, bunday xizmatni provayderlar ko’rsatadi va uni “xosting” (inglizcha - 
hosting) deb atashadi. 
Serverdagi xosting xizmatlari ikki xil bo’ladi: pulli va bepul. Pulli xosting 
xizmatlarga boy va tez ishlaydi, bepulida esa xizmat turlari kam, ishlash tezligi past 
va saytingizda o`zgalarning reklamalari paydo bo`lib turadi. O`rganishga bepul 
xosting bo’laveradi, lekin jiddiy loyihalar uchun pulli serverlar zarur. 
 
Proksi-server. Proksi-server – foydalnuvchi va internet orasidagi maxsus 
vositachi dastur. Uni ishlatish shart emas, lekin bu dastur yordamida web 
sahifalarining yuklash jarayonini tezlashtirish mumkin. Proksi-server Internetdan 
ko`p ko`radigan sahifalarni qattiq diskdagi omborga saqlaydi va yana shu sahifalar 

---

so`ralganda Internetdan emas, balki xotirasidan ko’rsatadi. 
Odatda, proksi-server ajratilgan serverga o`rnatiladi va tarmoq xizmatlarini ham 
bajaradi: mahalliy tarmoq kompyuterlarini Internetga ulaydi. Tarmoqdagi 
kompyuterlar internet so’rovlarini ajratilgan serverga uzatishadi, serverda esa proksi 
dasturi so’rovlarni internetga chiqaradi va tashqaridan kelgan ma’lumotlarni tarmoq 
kompyuterlariga yetkazib beradi. Yana proksi dasturi yordamida kompyuterlarning 
tarmoqdagi ish jarayonini boshqarib, kuzatib turish ham mumkin.