Matematikadan

bo'ladi?
Yechish. Izlanayotgan pul miqdori x dirham,
deylik. Awal 10 ta ≪orinli≫ jadval chiziladi va
masalada berilgan ma’lumotlar jadvalga quyidagicha
joylashtiriladi:
5 8
4 6
3 2
30 2 0
60 X
187
х 20 2 6 8 >— ^ ь — - —
60-20-2-6-8 ,
topiladi: х = —— —,bundan х = 64 (dir-
30•3•4•5
h^m).
Javob: 64 dirham.
Masalaning yuqorida keltirilgan yechimi
Beruniyga mansub va bu yechim olimning
≪Hind rashiklari haqida kitob≫ risolasida berilgan.
(≪rashik≫ - o‘rin, joy ma’nosini anglat^idi).
Masalani bunday yechish ham mumkin:
1) Bitta g‘ishtning narxi 60 : 30 = 2 (dirham).
2) Bitta g‘ishtning hajmi 5 -4 ■ 3 = 60 (kub birlik).
3) 1 kub birlik g‘isht — = (dirham).
60 30
4) Ikkinchi xil g'ishtning hajmi 8 -6 • 2 = 96
(kub birlik).
96
5) 1 dona ikkinchi xil g'isht — (dirham) turadi.
30
6) Ikkinchi xil g‘ishtning 20 donasi:
96
— • 20 = 64 (dirham).
30
624. Beshta nasos 3 soat davomida 18 m3 suvni torta
oladi. 4 ta shunday nasos 4 soatda qancha
suvni torta oladi?
625. 5 ta otga 30 kunda 9 sr yem beriladi. Shu meyorda
yem berilsa, 12 ta otga 18 kunda qancha
yem berish kerak?
188
shartiarida 7ZUUU so'm oerio qancna yuimi zu