Мустахкамликнинг тўртинчи назарияси - деталь шаклининг ўзгаришидагина ҳосил бўлган деформациянинг солиштирма патенциал энергиясига асосланган бўлиб, у қуйидагича таьрифланади: мураккаб кучланиш ҳолатидаги деталда хавфли вазият ундаги деформациянинг солиштирма потинциал энергтяси шу деталь материалидан ясалган намунанинг оддий чўзилишдаги хавфли вазияти тегишли деформациянинг солиштирма потенциал энергиясига етганда бошланади.
Зўриқиш ҳолати - жисмнинг куч таъсирида бўлиш ҳолати, зўриқиш ҳолати дейилади.
Контактли зўриқиш ёки эзилиш зўриқиши - контакт юзларида вужудга келадиган сиқувчи зўриқиш
Солиштирма босим - баъзан эзилиш зўриқишдир.
Эзилишни ҳисоблаш формуласи қуйидаги кўринишда бўлади: ёки
Нисбий сурилиш - абсолют сурилишнинг тегишли ён томонига нисбати.
Сурилиш бурчаги - нисбий сурилиш бурчак орқали ифодаланиши.
Сурилишдаги Гук қонуни - агар сурилиш деформацияси эластиклик деформацияси чегарасидан ташқарига чиқмаса, у ҳолда уринма зўриқишлар нисбий сурилишга пропорционал бўлади:
G – катталик сурилиш пайтидаги эластиклик модули деб аталиб, унинг ўлчамлиги Н/см2 ёки Н/мм2.
Сурилиш модули G билан чўзилишдаги эластиклик модули Е орасидаги ўзаро боғланиш бўлиб, бу боғланиш қуйидагича ифодаланади:
- абсолют буралиш бурчак
Нисбий буралиш бурчаги - стержень буралиш бурчаги нинг узунлик l га нисбати:
Нисбий сурилиш - стерженнинг толалари буралиш деформацияси натижасида, бурчак катталигида сурилади.
Кесим марказидан ихтиёрий узоқликдаги зўриқиш:
Қамбар ҳалқадаги буровчи моментнинг зўриқишлар билан мувозанатлашган бир қисми қуйидагига тенг:
Нисбий буралиш бурчагининг қиймати қуйидаги боғланишдан аниқланади: Доиравий кесимли стержень ва валларнинг буралишдаги мустаҳкамлигини кесимга таъсир қилувчи энг катта уринма зўриқиш асосида қуйидаги формулада аниқланади:
Do'stlaringiz bilan baham: |
