Matlab muhiti bilan tanishish. Uslubiy ko‘rsatmalar: matlab 5 dasturini o‘rnatish va ishga tushirish

1-AMALIY MASHG’ULOT


Mavzu: MATLAB muhiti bilan tanishish.
Uslubiy ko‘rsatmalar:
MATLAB 6.5 dasturini o‘rnatish va ishga tushirish.
Ushbu amalni biz quyidagi ketma-ketliklarda amalga oshiramiz:

1. 
   MATLAB 6.5 yexe. Dasturini kompyuterga yuklaymiz va sichqonchaning chap tugmasini ikki marta bosib quyidagi oynani hosil qilamiz:
   

2. 
   Use a File Installation Key ya’ni faylni o‘rnatish uchun kalitni kiritish ni tanlaymiz va Next ni bosamiz.
   

3. 
   Yes ni bosib davom yetamiz:
   

4. 
   MATLAB kalitini bloknotda ochib quyidagi joyga nusxasini joylashtramiz va next bilan davom yetamiz:
   

5. 
   MATLAB 6.5 dasturini o‘rnatish joyini ko‘rsatamiz:
   

6. 
   Ushbu oynada dastur o‘rnatilganda ruxsat berilishi kerak bo‘lgan funksiyalarning barchasini tanlaymiz:
   

7. 
   Next ni bosganimizdan keyin dastur o‘rnatilishni boshlaydi:
   

Uslubiy ko‘rsatmalar:

1. 
   MATLAB — bu vaqt sinovidan o‘tgan matyematik hisoblarni avtomatlashtirish tizimlaridan biridir.
   
2. 
   MATLAB asosan quyidagi vazifalarni bajarish uchun ishlatiladi:
   

• 
  matematik hisoblashlar;
  
• 
  algoritmlarni yaratish;
  
• 
  modellash;
  
• 
  ma'lumotlarni tahlil, tadqiq qilish va vizuallashtirish;
  
• 
  ilmiy va injenyerlik grafikasi;
  
• 
  ilovalarni ishlab chiqish;
  
• 
  grafik ishlanmalarni yaratish va boshqalar.
  

3. 
   MATLAB tizimini ishga tushirilgandan so‘ng ekranda quyidagi to‘rtta oyna paydo bo‘ladi:
   

• 
  Command Window (buyruqlar oynasi) – eng ko‘p ishlatiladigan oyna bo‘lib, unda foydalanuvchining buyruqlari byevosita bajariladi va natijalar kyeltiriladi.
  
• 
  Command History (buyruqlar tarixi) – foydalanuvchining barcha buyruqlari saqlanadi.
  
• 
  Workspace (ishchi fazo) – foydalanuvchi tomonidan buyruqlar oynasiga kiritilgan barcha o‘zgaruvchilarni aks ettiradi.
  
• 
  Surryent Directory (joriy katalog) – provodnik dasturiga o‘xshash funksiyani bajaradi.
  

4. 
   MATLAB matyematik hisoblash tizimida masalalarni yyechish tartibi kyerakli buyruqlarni satr ko‘rinishida byerish orqali amalga oshiriladi. Dasturning kyeyingi vyersiyalarida bir nyecha buyruqlarni myenyu qismi yoki uskunalar panyeli orqali ham amalga oshirish mumkin.
   
5. 
   Dasturda buyruqlar foydalanuvchi tomonidan byeriladi. Buyruqlar esa m-fayl ko‘rinishida saqlanib, chaqirilgandagina ishga tushadi. Dasturning ishlash prinsipi “savol byerib, javobini ol” tartibiga moslashgan. Buyruqlar klaviatura orqali kiritilib, natija Enter tugmasi bosish bilan olinadi.
   
6. 
   Tizimda satrli buyruqlar kiritishning asosiy qoidasi “>>” – katta matyematik ifodalaridan kyeyin yozishdir. Kiritilgan matyematik ifodaning qiymati Enter tugmasi bosilishi bilan ans o‘zgaruvchisiga natijaviy qiymat yuklatiladi. Tizimda o‘zgaruvchilarga qiymatlar “q” – tyenglik byelgisi orqali byeriladi.
   
7. 
   O‘zgaruvchilar sifatida ixtiyoriy xarfdan foydalanish mumkin. Agar bir nyecha ifodadan kyetma-kyet emas, umumiy tarzda natija olish kyerak bo‘lsa, u holda ifodalardan kyeyin “;” –nuqtali vyergul qo‘yish kyerak.
   
8. 
   Byerilgan matyematik ifoda bir satrga sig‘masa kyeyinga satrga “...” – ko‘p nuqta orqali o‘tish mumkin. Shunda, satrlarni yagona ifoda sifatida aniqlaydi va bajaradi.
   

9. 
   Buyruq – MATLAB tizimining standart joydagi obyyekti bo‘lib, quyidagicha formatga ega:
   

, bu yyerda: - buyruqning standart nomi; - har bir buyruq uchun aniqlashtiriladi va kyeltirilmasligi ham mumkin.

10. 
    O‘zlashtirish opyeratori – ikki turga bo‘linadi.
    

1. 
   Oshkor o‘zlashtirish opyeratori:
   

= < ifoda>.

2. 
   Oshkormas o‘zgartirish opyeratori:
   

Ans

11. 
    “↑ ↓” – pastga va yuqoriga tugmalari oldin byerilgan buyruqlarni aniqlaydi va bajaradi.
    
12. 
    Aniq obyyekt bo‘yicha ma'lumotnoma olish uchun quyidagi buyruqlardan foydalaniladi: “»helpnom” yoki“»doc nom”, bu yyerda “nom” —ma'lumotnomasi zarur bo‘lgan obyyektning nomi.
    

13. 
    Konstantalar – MATLAB tilining hisoblash jarayonida o‘zgarmas qiymatga ega obyyekti bo‘lib, quyidagilarga bo‘linadi:
    

1.Sonli konstantalar:

• 
  butun;
  
• 
  haqiqiy;
  
• 
  komplyeks.
  

2.Mantiqiy konstantalar ( True (rost) yoki False(yolg‘on))

3. 
   Simvol (byelgi) ko‘rinishdagi konstantalar (apostrof ichiga olingan byelgilarning ixtiyoriy kyetma-kyetligi).
   

14. 
    O‘zgaruvchilar – MATLABning hisoblash jarayonida o‘z qiymatini o‘zgartiruvchi obyyektlardir. O‘zgaruvchilar oddiy o‘zgaruvchilar va massivlarga bo‘linadi.
    
15. 
    Ifodalar – MATLAB tilining obyyekti bo‘lib, opyeratsiyalar orqali o‘zgarmaslar, o‘zgaruvchilar va funksiyalarning ma'noga ega bo‘lgan to‘plamidir. Ifodalar arifmyetik, mantiqiy va simvolli kabi turlarga bo‘linadi.
    
16. 
    Opyeratsiyalar – matritsalarni ko‘shish, ayirish, ko‘paytirish, darajaga ko‘tarish, o‘ng va chap bo‘lish va x.k.lar bo‘lib, ular haqidagi ma'lumotlarni help ops buyrug‘i orqali olish mumkin.
    

Topshiriqlar:

• 
  byerilgan ifodani hisoblang;
  
• 
  natijani solishtiring.