Matn tahlili

partit en chantant joyeusement.
Fe’llarda ifodalanadigan ish-harakatning barchasi hozirgi, kelasi va o’tgan zamonlar asosida namoyon bo’ladi. Matnlarni tahlil qilishda zamonlar tahlili juda muhim o’rin tutadi. Masalan, birgina hozirgi zamonning o’zi bir necha ma’nolarni ifodalash uchun xizmat qiladi. Bular quyidagilar : 1. Bo’lib o’tgan ish-harakatni aynan hozir bo’layotgandek tasvirlashda :
Je fume en ce moment. Pierre fume beaucoup.
A ce moment arrivent deux étudiants.
Bunday hollarda matnlarda uchraydigan hozirgi zamonni « tarixiy hozirgi zamon » ( Le Présent historique) deb ataydilar.

2. 
   Doimiy takrorlanadigan odatiy ish-harakatlarni (les actions ordinaires) ifodalashda :
   

Il se lève à sept heures et à huit heures il est déjà dans son bureau.

2. 
   Kelgusida bo’ladigan ish-harakatni (les actions futures) ifodalashda :
   

Nous venons dans trois quarts d’heure.
Biz badiiy matnlarda uchrashi mumkin bo’lgan morfologik hodisalarning ayrimlari haqida qisqacha ma’lumot berdik. Siz matnni grammatik jihatdan tahlil qilish jarayonida o’z bilimlaringiz asosida matn tahlilini yanada boyitishingiz mumkin.
Endi biz quyida ma’lum bir matnni grammatik tahlil qilish jarayonida yuqorida qayd etib o’tilgan morfologik hodisalarni qay tarzda tahlil qilish mumkinligi xususida to’xtalmoqchimiz. Buning uchun biz sizlarga zamonaviy fransuz yozuvchilaridan Aleksandr Jardinning Fanfan asaridan bir parcha keltiramiz va unda namuna tariqasida faqat sifatlarni tahlil qilib chiqamiz. Matndagi sifatlarni ko’zga tashlanib to’rishi uchun alohida ajratib ko’rsatamiz. Sifat vazifasini bajaruvchi predlogli qurilmalarni esa tagiga chizib ko’rsatamiz.