Matritsa va uning turlari Matritsa tushunchasi 1850-yilda James Joseph Sylvester


Download 176.58 Kb.
bet3/4
Sana30.03.2023
Hajmi176.58 Kb.
#1308939
1   2   3   4
Bog'liq
Matritsa va uning turlari Matritsa tushunchasi 1850-yilda James

Matritsalarni qo‘shish
Matritsalarni qo‘shish va ayirish amallari bir xil o‘lchamli matritsalar uchun kiritiladiBunda yig‘indi matrisa qo‘shiluvchi matritsalar bilan bir xil o‘lchamga ega bo‘ladi.
Ta’rif va  matritsalarning-yig‘indisi deb, elementlari  kabi aniqlanadigan  matritsaga aytiladi


va  matritsalar berilgan bo`lsin
A + B 
Misol.   va   bo‘lsin.  ni toping.
Yechish.

Matritsalarni qo‘ish amali ushbu xossalarga ega:
10. kоmmutativlik хоssasi: 
20. assоtsiativlik хоssasi: 
30. qo`shish amaliga nisbatan distributivlik хоssasi:
40. sоnlarni qo`shishga nisbatan distributivlik хоssasi:

Matritsani sоnga ko`paytirish va matritsalarni qo`shish amalining yuqоrida aytilgan хоssalari bu amallarning ta’riflari, haqiqiy sоnlarni qo`shish va ko`paytirish amallarining kоmmutativlik va assоtsiativlik хоssalari hamda ko`paytirishning qo`shishga nisbatan distributuvlik хоssasining natijasidir.
Matritsalarni ayirish.
Ta’rif va  matritsalarning ayirmasi deb   matritsaga aytiladi. Bunda  matritsaning elementlari  kabi topiladi.


A - B 

Misol.   va   bo‘lsin.   ni toping.
Yechish. 
Matritsalarni ko`paytirish
satr martitsa va  ustun matritsa bir xil sondagi elementlarga ega bo‘lsin deylik. Bunda   satrning  ustunga ko‘paytmasi quyidagicha aniqlanadi:

ya’ni ko‘paytma matritsalarning mos elementlari ko‘paytmalarining yig‘indisiga teng bo‘ladi.
Matritsalarni ko‘paytirishning bu qoidasi satrni ustunga ko‘paytirish qoidasi deb yuritiladi.
Ikki matritsani ko‘paytirish amali moslashtirilgan matritsalar uchun kiritiladi matritsaning ustunlari soni   matritsaning satrlari soniga teng bo‘lsa,   va   matritsalar moslashtirilgan deyiladi.
Ta’rif o‘lchamli  matritsaning   o‘lchamli   matritsaga ko‘paytmasi   deb,  elementi   matritsaning  -satrini  matritsaning  -ustuniga satrni ustunga ko‘paytirish qoidasi bilan, ya’ni
(qo‘shiluvchlari quyidagi sxemada keltirilgan) kabi aniqlanadigan  o‘lchamli  matritsaga aytiladi.
 

Download 176.58 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling