«мавжуд бўлмаган ҳайвон» методикаси

Фигуранинг таянч қисмлари таҳлили (оёқлар, панжа, баъзида постамент)
Бунда асосий эътибор бу қисмнинг бутун фигура ва шакл ўлчамлари нисбатига. оёқ қисмининг тана билан қандай бирлашишига, оёқлар ҳамда панжаларнинг қайси томонга йўналтирилганлигига қаратилиши зарур. Агар оёқлар тана билан аниқ, пухта бириктирилса, бу қарор қабул қилишнинг асослилиги, ўйланганлиги, рационаллик белгиси; агар бирлаштириш палапартиш заиф бўлса, ёки умуман бирлашмаган бўлса ёки оёқ, асос умуман бўлмаса бу юзаки фикрлаш, хулоса чиқаришга енгил-елпи қараш, баъзида қарор қабул қилишнинг импульсивлигидан дарак беради. Оёқ, панжа шаклларининг бир хиллиги ва бир томонга йўналганлиги - қарор қабул қилишнинг конформлиги (мустақил эмаслиги), оддийлиги, стандартлиги ҳисобланади. Бу деталларнинг шакли ва ҳолатидаги ҳар хиллик, аксинча, фикр ва установкаларнинг ўзига хослиги, мустақиллиги, баъзида ижодийлик белгиси.

Фигуранинг юқорисида жойлашган қисмлар таҳлили
Қанотлар. қисқичлар, пат, жингалак соч, бантик кабилар ўзига ишонч, қизиқувчанлик, атрофдагиларнинг ишларида иложи борича кўпроқ иштирок этиш, ўз фаолиятига берилиб кетиш белгиси. Безовчи деталлар - намойишкорлик, атрофдагилар эътиборини ўзига қаратишга мойилликдан дарак беради.
Думлар синалувчининг ўз хатти-ҳаракати, қарор ва хулосаларига муносабатини билдиради.
Агар дум қоғозда ўнгга қарата чизилса, бу синалувчининг ўз ҳаракати ва хулқ-атворига муносабат, чапга қараган бўлса, бу ўз фикр? қарорлари, бой берилган имкониягларига, қатъиятсизлигига муносабатни акс эттиради. Бу муносабатнинг ижобий ёки салбий характери думнинг юқорига (ишонч ва тетиклик) ёки пастга (ўзидан қониқмаслик, ўзининг ҳақлигидан шубҳаланиш, айтган гаплари, қилган ишларидан афсусланиш) қаратилишида ифодаланади. Бунда бир нечта. баъзан такрорланувчи бўғинлардан ташкил топувчи, айникса, ҳаддан зиёд қалин, узун ва тарвақайлаб кетган думга эътибор бериш лозим.
Фигура контурлари, бўртиб чиқишлар (арқон, игна типидаги), контур чизиқларининг босиб, қалин чизилиши мавжудлиги ёки йўқлигига қараб таҳлил қилинади, у атрофдагилардан ҳимояланиш белгиси ҳисобланади. Агар бўртиб чиқишлар ўткир бурчаклар билан бажарилса тажовузкор ҳимоя; агар контур чизиғи «бўяб», қора қилиб чизилса - қўрқинч ва ташвишланиш; агар қалқон қўйилса ва чизиқлар иккитадан бўлса (хавотирланиш) чўчиш ва шубҳаланиш сифатида таҳлил қилинади.
Фазовий жойлашувига қараб бундай ҳимоянииг йўналиши аниқланади: фигуранинг юқори контури - ўзига нисбатан ёши катталар, ота-оналар, ўқитувчилар, бошлиқлар, раҳбарлар, яъни тақиқ, зўрликларни амалга оширувчи шахсларга нисбатан; пастки контур - ўзидан ёш жиҳатдаи кичкиналар, қўл остидагиларнинг масхаралаши, қабул қилмаслик, улар ўртасида обрўсининг йўқлиги; ён тарафдаги контурлар - аниқ бўлмаган хавотир, хар қандай вазиятда юзага келиши мумкин бўлган турли хавфга нисбатан ўзини ҳимоя қилишга тайёрлик деб баҳоланади. Агар «ҳимоя» элементлари контур ичида жойлашса, яъни чизилган ҳайвон корпусида бўлса ва улар ўнг тарафга яқин турса, бу реал фаолият жараёнидаги ҳамда чап тарафда бўлса кўпроқ ўз фикр, эътиқод, дидига нисбатан ҳимоя сифатида талқин қилинади.