Мавзу – 13. Кучланиш ҳолатлари ва олдиндан зўриқтирилган темирбетон элементларни мустаҳкамликка ҳисоблаш

б) мустаҳкамликни қия кесим бўйича ҳисоблаш
Олдиндан зўриқтирилган конструкцияларнинг бўйлама ўқига қия бўлган кесимлар бўйича мустаҳкамлигини ҳисоблаш услуби, оддий конструкцияларни қия кесимлар бўйича ҳисоблаш услубидан фарқ қилмайди. Фақат ҳисоблаш формулаларида таранглаштирилган бўйлама А sp , эгилган А s,inc ва кўндаланг А sw арматураларда ҳосил бўладиган зўриқишлар қўшимча равишда эътиборга олинади. Бундан ташқари, олдиндан зўриқтирилган конструкцияларда олдиндан зўриқтирувчи P кучнинг қия кесим мустаҳкамлигига таъсири эътиборга олинади. Бу қуйидаги формуладан аниқланадиган

коэффициенти орқали амалга оширилади. Бунда, оддий темирбетон конструкцияларни ҳисоблаш учун келтирилган ҳисоблаш формулаларида (1 + φ_f ) қиймат (1 + φ_f + φ_n ) ≤ 1,5 билан алмаштирилади.

Назорат саволлари:
1) Арматура олдиндан зўриқишининг моҳияти нимадан иборат?

2) Олдиндан зўриққан конструкциялар учун қайси арматура ва бетон синфлари ишлатилади?

3) Бетон ва арматурада нима сабабдан кучланишлар ҳосил бўлади?

4) Арматурадаги кучланишларнинг йўқотилиши нима ҳисобига бўлади?

5) Кучланиш ҳолатининг неча босқичи бор?

6) Арматурани зўриқтиришнинг қандай усуллари бор?

7) Арматурадаги зўриқиш миқдори қандай аниқланади?

8) Олдиндан зўриқтирилган арматурада қандай йўқотишлар бўлади?

9) Бетонда олдиндан уйғотилган кучланиш сўнганда, арматурадаги кучланиш қандай бўлади?

10) Элемент қайси босқичда бузилади?

Фойдаланилган адабиётлар

1. 
   Асқаров Б.А., Низомов Ш.Р., Темирбетон ва тош-ғишт конструкциялари. Т., Ўзбекистон, 2003.
   
2. 
   Байков В. Н. , Сигалов Э. Е. Железобетоные конструкции. Общий курс. Изд. 5-ое. М. : Стройиздат, 1991.
   
3. 
   Мандриков А. П. Примеры расчёта железобетонных конструкций. М. , Стройиздат, 1989.
   
4. 
   ҚМҚ 2.03.01-96. Бетон ва темирбетон конструкциялари. Т., 1996 .