Mavzu : Emotsional holatlar Reja

Tuyg'ular ichki til, signallar tizimi sifatida ishlaydi, bu orqali sub'ekt sodir bo'layotgan voqealarning ehtiyojga asoslangan ahamiyatini bilib oladi. "Tuyg'ularning o'ziga xosligi shundaki, ular motivlar va faoliyatning ushbu motivlariga mos keladigan amalga oshirish o'rtasidagi bog'liqlikni bevosita inkor etadi. Inson faoliyatidagi his-tuyg'ular uning taraqqiyoti va natijalarini baholash funktsiyasini bajaradi. Ular faoliyatni tashkil qiladi, uni rag'batlantiradi va boshqaradi"
Muhim sharoitlarda, sub'ekt xavfli vaziyatdan tez va oqilona chiqish yo'lini topa olmaganida, hissiy jarayonlarning alohida turi - ta'sir paydo bo'ladi. Ta'sirning muhim ko'rinishlaridan biri, V.K.ning fikricha. Viliunas, "mavzuga stereotipik harakatlarni qo'yish, evolyutsiyada aniqlangan vaziyatlarni "favqulodda" hal qilishning ma'lum bir usulini ifodalaydi: parvoz, uyqusizlik, tajovuz va boshqalar "
Tuyg'ularning muhim mobilizatsiya, integrativ va himoya rolini taniqli rus psixologi P.K. Anoxin ta'kidlagan. U shunday deb yozgan edi: "Tananing barcha funktsiyalari, his-tuyg'ulari va birinchi navbatda, deyarli bir lahzada integratsiyalashuvi (yaxlit bir butunga birlashishi) organizmga foydali yoki zararli ta'sirning mutlaq signali bo'lishi mumkin, ko'pincha ular lokalizatsiya qilinishidan oldin ham. ta'sirlar va javobning o'ziga xos mexanizmi organizm tomonidan belgilanadi
O'z vaqtida paydo bo'lgan his-tuyg'ular tufayli tana atrof-muhit sharoitlariga juda foydali moslashish qobiliyatiga ega. U tashqi ta'sirga uning turini, shaklini yoki boshqa o'ziga xos parametrlarini aniqlamasdan tezda, katta tezlikda javob berishga qodir.
Hissiy hislar biologik jihatdan evolyutsiya jarayonida hayot jarayonini o'zining maqbul chegaralarida ushlab turishning o'ziga xos usuli sifatida belgilanadi va har qanday omillarning etishmasligi yoki ortiqcha bo'lishining halokatli tabiati haqida ogohlantiradi.
Tirik mavjudot qanchalik murakkab tashkil etilgan bo'lsa, u egallagan evolyutsiya zinapoyasining darajasi qanchalik baland bo'lsa, shaxs boshdan kechirishga qodir bo'lgan hissiy holatlar doirasi shunchalik boy bo'ladi. Inson ehtiyojlarining miqdori va sifati unga xos bo'lgan hissiy kechinmalar va his-tuyg'ularning soni va xilma-xilligiga mos keladi va "uning ijtimoiy va axloqiy ahamiyatiga bo'lgan ehtiyoj qanchalik baland bo'lsa, u bilan bog'liq tuyg'u shunchalik yuqori bo'ladi".
Jonli mavjudotlar orasida eng qadimgi kelib chiqishi, eng sodda va keng tarqalgan hissiy kechinma shakli bu organik ehtiyojlarni qondirishdan olingan zavq va tegishli ehtiyoj kuchayganda buni amalga oshira olmaslik bilan bog'liq norozilikdir.
Deyarli barcha elementar organik sezgilar o'ziga xos hissiy ohangga ega. Tuyg'ular va organizm faoliyati o'rtasida mavjud bo'lgan chambarchas bog'liqlik har qanday hissiy holat organizmdagi ko'plab fiziologik o'zgarishlar bilan birga bo'lishidan dalolat beradi. ( Ushbu ishda biz ushbu qaramlikni qisman kuzatishga harakat qilamiz.)
Tuyg'ular bilan bog'liq bo'lgan organik o'zgarishlarning manbai markaziy asab tizimiga qanchalik yaqin bo'lsa va unda sezgir nerv uchlari qanchalik kam bo'lsa, yuzaga keladigan sub'ektiv hissiy tajriba shunchalik zaif bo'ladi. Bundan tashqari, organik sezuvchanlikning sun'iy pasayishi hissiy tajribalar kuchining zaiflashishiga olib keladi.
Inson boshdan kechiradigan asosiy hissiy holatlar haqiqiy his-tuyg'ularga, his-tuyg'ularga va ta'sirlarga bo'linadi. Tuyg'ular va his-tuyg'ular ehtiyojni qondirishga qaratilgan jarayonni kutadi, go'yo ular uning boshida. Tuyg'ular va his-tuyg'ular inson uchun hozirgi ehtiyoj nuqtai nazaridan vaziyatning ma'nosini, uni qondirish uchun yaqinlashib kelayotgan harakat yoki faoliyatning ahamiyatini ifodalaydi. “ Tuyg’ular, – deb hisoblaydi A.O.Proxorov, – ham real, ham xayoliy vaziyatlar sabab bo’lishi mumkin, ular ham his-tuyg’ular kabi inson tomonidan o’zining ichki kechinmalari sifatida qabul qilinadi, boshqa odamlarga uzatiladi va ularga hamdardlik bildiradi”