Qullik sabablari. Bir odamning boshqa odamlarga egalik qilishi qullikning ajralmas belgisi hisoblanadi. Qullar qadimgi rimliklarda ham, qadimgi afrikaliklarda ham bo‘lgan. Qadimgi Gretsiyada qullar jismoniy mehnat bilan shug‘ullangan va buning natijasida erkin fuqarolar siyosatda va san’atda o‘z qobiliyatlarini namoyon etish imkoniyatiga ega bo‘lgan. Qullik ko‘chmanchi xalqlarga, ayniqsa ovchilar va termachilarga kamroq darajada xos bo‘lgan.
Odatda qullikning uch sababi ko‘rsatiladi:
1. Qarz majburiyatining mavjudligi. Bunda o‘z qarzlarini to‘lashga qurbi etmagan odam qarz beruvchining quliga aylangan.
2. Qonunlarni buzish. Bunda qotil yoki talonchini qatl etish uni qulga aylantirish bilan almashtirilgan, ya’ni aybdor jabrlangan oilaga etkazilgan zarar yoki musibat evaziga tovon haqi sifatida topshirilgan.
3. Urush, talonchilik hujumlari, bo‘sundirish. Bunda odamlarning bir guruhi boshqa odamlar ustidan g‘alaba qozongan va g‘oliblar asirlarning bir qismidan qul sifatida foydalangan.
Do'stlaringiz bilan baham: |