Faraz qilaylik, alomatning kritik sohasi bo‘lsin. U holda H gipoteza to‘g‘ri bo‘lganida statistikaning qiymati kritik sohaga tegishli bo‘lish ehtimolligi
alomatning quvvat funksiyasi deyiladi. Alomat quvvati H=H1 bo‘lganida, ya’ni W(H1) ehtimollik asosiy gipoteza noto‘g‘ri bo‘lganida to‘g‘ri yechimni qabul qilishi ehtimolligini anglatadi. Alomatning siljimaganlik xossasi muhim o‘rin tutadi va bu xossa
tengsizlik bilan aniqlanadi.
Asosiy gipoteza H0 ni tekshirish uchun qiymatdorlik darajasi α bo‘lgan ikkita va - alomat to‘plamlari aniqlangan bo‘lsin. Mavjud statistik gipotezalarni ikki guruhga ajratish mumkin: parametrik va noparametrik gipoteza. T.m.larning taqsimot funksiyasi paramerli taqsimotlar oilasiga tegishli bo‘lsin. Ammo, taqsimotning parametrlari noma’lumdir. Masalan, t.m. normal qonunlar oilasiga tegishli bo‘lsa, uning taqsimot funksiyasi ikkita: o‘rta qiymat va dispersiya orqali to‘liq aniqlanadi va H0 gipoteza, bu holda matematik kutilma hamda dispersiya qiymatlari haqida bo‘ladi. Demak H0 gipoteza asosiy noma’lum parametr qiymatlari haqida bo‘lar ekan. Bunday statistik gipotezaga parametrik gipoteza deb ataladi.
Agarda t.m.ning taqsimot funksiyasi umuman noma’lum bo‘lsa, noparametrik gipoteza qabul qilinadi. Noparametrik gipoteza taqsimot funksiyasining ma’lum xossalarga ega ekanligi haqida bo‘lishi mumkin.
Endi parametrik statistik alomatlarini qaraylik. X t.m.ning asl taqsimot funksiyasi quyidagi taqsimotlar oilasiga tegishli bo‘lsin
Faktorial eksperiment eksperimental gipotezani bitta koeffitsient bilan sinab ko'rish uchun ham ishlatilishi mumkin, ammo ikkinchi mustaqil o'zgaruvchi bu boshqaruvchidir:
- birlashtirilgan eksperimental gipoteza - bir tomondan, ikkita (yoki undan ortiq) mustaqil o'zgaruvchining ma'lum bir kombinatsiyasi (kombinatsiyasi) va boshqa tomondan qaram o'zgaruvchining o'zaro bog'liqligi haqidagi taxmin; faqat faktorial eksperimentda tasdiqlangan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
