Mavzu : Transformatorlarning gazli himoyasining o’ziga xosligi. Podstansiya shinalar himiyalar. Transformatorlarni mikroprossesorlarni himoyasi

2.3 Transformatorning tashqi qisqa tutashuvlardan himoyasi
Tashqi qisqa tutashuvlardan himoya transformatr uchun zahira himoya bo‘lib hisoblanadi va undan keyingi himoyalar viklyuchatellar yoki transformatorning asosiy himoyasi ishlamay qolganda ishlaydi.
Transformatorning ishchi maksimal tokini u 40% gacha o‘ta yuklanishi mumkinligini hisobga olgan holda aniqlaymiz
(2.29)

Himoyaning ishga tushish toki:
(2.30)
=662.34 A
bu yerda:
=1,1-zahira koeffitsienti;
=0,8-tok relesining qaytish koeffitsienti;
=2,5 - elektr dvigatellarning o‘z ishga tushish koeffitsienti.
Himoyaning hayallash vaqtini transformatordan ta’minlanuvchi liniyalarga o‘rnatilgan MThlarning eng katta hayallash vaqtidan ( =1,5 s) bir pog‘ona yuqori olamiz
= +D-1,5 s (2.31)
Tashqi qisqa tutashuvlardan himoyaning sezgirlik koeffitsienti
=0,046 (2.32)
Relening ishga tushish toki
=1.14 A
RT-40/2 turdagi tok va EV-132 turdan vaqt relesini tanlaymiz.

5-rasm. Transformator rele himoyasi prinsipial birlamchi zanjir sxemasi


6-rasm. Transformator rele himoyasi prinsipial operativ zanjir sxemasi

4.1Maksimal tok himoyasi
Tanlash xususiyatini ta’minlash uchun MTH larning hayallash vaqtlari iste’molchilardan manbaga tomon yo‘nalishda ortib boradigan qilib tanlanadi.
Ikkita qo‘shni MTH larning hayalash vaqtlari orasidagi farqqa vaqt pog‘onasi yoki tanlash pog‘onasi deb ataladi.
Agar MTH RT-40 turdagi elektromagnit tok relelari asosida bajarilgan bo‘lsa tanlash pog‘onasi t=0,5 s olinadi.
Sinxron elektrodvigatellar rele himoyasining hayallash vaqti t≈1s bo‘lganligi uchun MTH ning hayallash vaqtinit=1+0.5=1.5s olamiz.

Xulosa

Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, ushbu kurs loyihasida tanlangan issiqlik elektr stansiyasi quvvati ta’minoti 600 MVAga tengligiga muvofiq hisob ishlarini qulaylashtirish uchun almashtirish sxemasi tuzilib aniqlandi. Berilgan boshlang‘ich ma’lumotlarga asosan rele himoyasi va avtomatika qurilmalarni hisoblash uchun maksimal va minimal qisqa tutashuv toklari hisoblandi. Qisqa tutashuv toklarini hisoblash natijalari va normal rejim parametrlariga asosan transformatorlar elektr dvigatellar va kondensator batareyasining rele himoyasi hisoblanadi.
Transformatorlar uchun differensial himoya tashqi qisqa tutashuvlardan himoya, o‘ta yuklanishdan himoya va gaz himoyasi tanlandi. Tanlangan himoyalar transformatorning ishonchli va tejamli ishlashini ta’minlaydi. Loyiha uchun berilgan tarmoq sxemasiga asosan hisoblash uchun almashtirish sxemasi chizildi, bazis kuchlanishlari tanlab olinib unga asosan bazis toklari hisoblandi. Keyingi bosqichda almashtirish sxemasining parametrlarini va K1-K4 nuqtalardagi qisqa tutashuv toklari hisoblanib 1.1-jadvalga kiritildi.
Transformatorga himoya tanlashda transformatorda yuz berishi mumkin bo’lgan nonarmal rejimlarni aniqlab avariyalarni oldini olish uchun quyidagi himoyalar qo’llanildi:Transformatorning ichki qisqa tutashuvlaridan bo’ylama differensial himoya; Transformatorning o’ta yuklanishdan MTX himoyasi; Transformatorning tashqi qisqa tutashuvlarida tok otsechkasi (TO).
Bundan tashqari, kurs loyihada kuchlanishi 1000 V dan yuqori va kuchlanishi 1000 V gacha bo‘lgan elektr dvigatellarning himoyasi ham ko‘rib chiqilgan. Elektr dvigatelni himoyalashda tok otsechkasi, o‘ta yuklanishdan himoyalar qo‘llanilganElektr dvigatellari elektr energiyaning 60% iste’molchilari bo’lganligi uchun dvigatellarning himoyasi ham alohida o’rin tutadi. Elektr dvigatellari kuchlanishiga ko’ra 2 guruhga bo’linadi bular: 1000 V gacha elektr dvigatellar va 1000 V dan yuqori elektr dvigatellar. 1000 V gacha bo’lgan elektr dvigatellarni himoyasida eruvchan saqlagich va avtomatlardan foydalandik. 1000 V dan yuqori bo’lgan elektr dvigatellarning himoyasida quyidagi himoya turlaridan foydalandik: Yerga tutashuvdan himoya; Qisqa tutashuvdan himoya; O’ta yuklanishdan himoya; Kuchlanish pasayishidan himoya.