Mavzu : vabo isyoni

Сирдарё вилояти ҳарбий губернатори Гродеков бошчилигидаги аскарлар келиб, қўзғолончилар-дан шафқатсиз ўч ола бошлаган. Қўзғолончилар-нинг бир қисми рус аскарлари таъқибидан қочиб ўзини Анҳорга ташлаган. Эртасига сувдан 80 кишининг ўлиги топилган. Қўзғолончиларнинг қолган қисми Эски шаҳарга қочиб бориб, жоме масжиди олдида бу ерга етиб келган аскарларни тошбўрон қилган. Бунга жавобан ўқ узилиб, 10 киши ҳалок бўлган, кўпчилик яраланган. Қўзғолон бостирилган. Қўзғолончилардан 60 киши суд қилинган, 3 киши ўлимга ва 20 киши турли муддатлар билан қамоқ жазосига ҳукм қилинган.

• 
  Сирдарё вилояти ҳарбий губернатори Гродеков бошчилигидаги аскарлар келиб, қўзғолончилар-дан шафқатсиз ўч ола бошлаган. Қўзғолончилар-нинг бир қисми рус аскарлари таъқибидан қочиб ўзини Анҳорга ташлаган. Эртасига сувдан 80 кишининг ўлиги топилган. Қўзғолончиларнинг қолган қисми Эски шаҳарга қочиб бориб, жоме масжиди олдида бу ерга етиб келган аскарларни тошбўрон қилган. Бунга жавобан ўқ узилиб, 10 киши ҳалок бўлган, кўпчилик яраланган. Қўзғолон бостирилган. Қўзғолончилардан 60 киши суд қилинган, 3 киши ўлимга ва 20 киши турли муддатлар билан қамоқ жазосига ҳукм қилинган.
  

IV. Yangi mavzuni mustahkamlash uchun

• 
  1) Savollar (Tezlik bilan o`quvchilar javob beradilar)
  
• 
  1. Mahalliy aholi huquqlarining cheklanishini nimalarda ko‘rasiz?
  
• 
  2. Toshkent qo‘zg‘olonining boshlanish sabablarini ayting va milliy qadriyatlarga nimalar kirishini izohlang.
  
• 
  3. Qo‘zg‘olon qachon boshlandi? Mustamlakachilar va ularga xizmat qiluvchilaming qaysi harakati xalqni tug‘yonga keltirdi?
  
• 
  4. Qo‘zg‘olon bostirilgandan keyin qanday tadbirlar amalga oshirildi?
  

EPIDEMIK JARAYON, Vobo ichak antroponozo, epidemik tarqalishga moyil. Kasallik manbai deb kasal odam, vibriontashuvchilar – rekonvalestsenlar va sog’lom (tranzitor) vibriontashuvchilar hisoblanadi. Zararlash mexanizmi (fekal-oral), tarqalish yo’li (suv, alimentlar, muloqat-maishiy) boshqa ichak infektsiyalaridegidek. Shu qatorda vaboni tarqalishda suv yo’li katta ahamiyatga ega. Pashshalarni ham ahamiyati yubor, ular vibrionii ahlatlardan ozuqa mahsulotlariga mexanik tashuvchi hisoblanadi. qo’zg’atuvchi organizmdan ahlat va qusuq modda bilan ajraladi. Vibrionni eng jadal ajralish vaqti kasallik belilari yaqqol ko’rinib turgan shakllarda kuzatiladi, lekin engil, aniq belgilarsiz va yashirin shakllar, vibriontashuvchilar epidemik xavfliroq hisoblanadi, chunki ular kamroq aniqlanadi.
Epidemik tumanlarda vabo ko’proq yashash sharoiti yaxshi emas, shaxsiy gigiena qoidalarga rioya qilmaydigan ijtimoyi-iqtisodiy guruhlarni zarardaydi. Bu tumanlarda ko’proq bolalar kasallanadi, chunki kattalarda tabiy ortirilgan immunitet bor. Agarda vabo zaralanmagan tumanlarga kirsa eng sezgir guruh bo’lib kattalar hisoblanadi.