Mavzu : zoopsixologiya

Mavzu : ZOOPSIXOLOGIYA,

Reja:

• 
  Zoopsixologiya fanining predmet va vazifalari.
  
• 
  Zoopsixologiyaning amaliy qiymati
  
• 
  Zoopsixologiyaning rivojlanish tarixi
  

Hayvonlar psixologiyasi — psixologiyanint hayvonlar psixikasi, uning namoyon boʻlishi hamda ontogenez va filogenezdagi taraqqiyotini oʻrganadigan boʻlimi. 3. dalillaridan bir qancha fanlar, jumladan, bionika va biokiberneti-kada foydalaniladi. 3. solishtirma psixologiya va etologiyat yaqin turadi. 3. ekologiya, neyrofiziologiya, sezgi organlari fiziologiyasi va b. sohalar bilan uzviy bogʻlangan. 3. 18-a oxiri — 19-asr boshlarida mustaqil fan sifa-tida shakllangan. 3. tarixida 2 qarama-qarshi yoʻnalish boʻlgan. Mexanik yoʻnalish boʻyicha hayvonlar avtomat mashinaga oʻxshatiladi (R. Dekart, J.Lyob va b.)- Antropomorfik yoʻnalish boʻyicha inson psixikasi bilan hayvon psixikasi oʻrtasidagi farq inkor etiladi (J.L. Byuffon, J.B. Lamark, Ch. Darvin va b.). Z.da evolyusion yoʻnalishning boshlanishi rus olimlari K. F. Rulye va V. A. Vagner ishlari bilan bogʻliq. Z.ning fan sifatida rivojlanishida I. P. Pavlovnchnt oliy nerv faoliyashi toʻgʻrisidagi taʼlimoti muhim ahamiyat kasb etadi. Bu taʼlimot inson psixikasi hatto eng yuksak tuzilgan hayvon psixikasidan sifat jihatdan keskin farq qilishini koʻrsatadai. Bu farq insonning ijtimoiy hayoti, i.ch. fao-liyati va nutqi bilan bogʻliq. Qiyosiy psixologiya - bu hayvonlarning xulq-atvorini o'rganish bilan bog'liq psixologiya sohasi. Hayvonlarning xulq-atvoridagi zamonaviy tadqiqotlar Charlz Darvin va Georges Romanesning ishi bilan boshlangan va bu soha ko'p sohaga mo'ljallangan mavzuda rivojlangan. Bugungi kunda biologlar, psixologlar , antropologlar, ekologlar, genetikchilar va boshqalar hayvonlarning xulq-atvorini o'rganishga hissa qo'shmoqda.

Qiyosiy psixologiya ko'pincha hayvonlarning xulq-atvorini o'rganish uchun taqqoslash usulidan foydalanadi. Qiyosiy uslub evolyutsion munosabatlarni anglash uchun turlar orasidagi o'xshashlik va farqlarni taqqoslashni o'z ichiga oladi. Qiyosiy usul shuningdek zamonaviy hayvon turlarini qadimgi turlarga solishtirish uchun ham ishlatilishi mumkin.

Qiyosiy psixologiyaning qisqacha tarixi

Charlz Darvin va Jorj Romanes shogirdlaridan Per Flourens 1864 yilda nashr etilgan « Qiyosiy psixologiya» (Psychologie Comparée ) kitobida termini birinchi marta ishlatgan. 1882 yilda Romanlar « Animal Intelligence» nomli kitobini chop etib, va hayvon va inson harakatlarini taqqoslash tizimi. Boshqa muhim qiyosiy fikrlovchilardan Lloyd Morgan va Konrad Lorens ham bor edi.

Qiyosiy psixologiyaning rivojlanishiga, jumladan, Ivan Pavlov va Eduard Torndike va Jon B.

Watson va BF Skinner .

Nima uchun hayvonlar xatti-harakatlarini o'rganish kerak?

Xo'sh, nega hayvonlarning o'zini tutishlarini o'rganishni xohlaysiz? Qanday hayvonlarni o'rganish va turli turlarni taqqoslash insoniy xatti-harakatlar haqida foydali ma'lumotlarni taqdim etishi mumkin?