Mavzu: Agrar korxonalarda moliyaviy rejalashtirish va biznes-reja tuzish

Mavzu: Agrar korxonalarda moliyaviy rejalashtirish va
biznes-reja tuzish.

Reja:
1. Moliyaviy rejalashtirishning aharniyati, asosiy tamoyillari va

Bosqichlari
2. Moliyaviy rejani tuzish tartibi
3. Moliya xizmatining nazorat-tahlil va tezkor tadbirlari

1. Moliyaviy rejalashtirishning ahamlyati, asosiy tamoyillari va

bosqichlari
Rejalashtirish - tadbirkorlik faoliyatining ajralmas qismi bo'lib,
uning mazmuni shundan iboratki, o'z faoliyatini rejalashtirishni
bilmaydigan уою keraksiz deb hisob1aydigan xo'jalik yurituvchi
subyekt o'z maqsadiga erisha olmaydi. Rejalashtirishga jiddiy
yondashish korxonaning barqaror уа samarali faoliyat ko'rsatishi исЬun
zamin yaratadi.
«Moliyaviy rejalashtirish»- tushunchasi ikki xil: xo'jalik
yuritishning umumiy nazariyasi, uning mohiyati nuqtayi nazaridan -
umumiqtisodiy, xo'jalik yurituvchi subyekt nuqtayi nazaridan - aniq
boshqaruv ahamiyatiga ega.
Moliyaviy rejalashtirishning Ьас ikkala tomoni о'zзrо bog'liq.
Rejalashtirishning aniq faoliyat turi sifatidagi mazmuni korxonaning
tashkiliy-iqtisodiy shaklidan kelib chiqqan holda, bevosita xo'jalik
yuritishning umumiy shart-sharoitlari bilan belgilanadi. Korxonada
moliyaviy rejalaming yo'qligi ikkilanishlar, noto'g'ri xatti-harakatlar уа
yo'nalishni bevaqt o'zgartirishlarga olib keladi. Bulaming oqibatida esa
korxonaning moliyaviy holati yomonlashishi, hatto inqirozga olib kelishi
hammumkin.
Moliyaviy rejalashtirishni qo'llash quyidagi muhim sharoitlarni
yaratadi: ish jarayonida vujudga keladigan muammolarni
oydinlashtiradi; keyinchalik ishlarda qarorlarni amalga oshirishda теnejerlarni
rag'batlantiradi; xo'jalik yurituvchi subyekt faoliyatini
" О • .,; Fоrd(ЗО.О7.1863·7.04.1947) - amerikalik ,anoatchi, butun dunyo bo'yicha аVIDпюЬil l3vodlariga .р,
i.tirochi, AQSHda 161 ta pateDt muallifi. Uning .hiori «avtdastlabki davrida .ng arzon avtmnobil1.r chiqargan. Ford Motors Sompony hozir ham mavjud. Manha:
ru.W ikipedi •. org!wikilFord_ O.nri.
395
muvofiqlashtirishni yaxshilaydi; resurslami oqilona taqsimlashga yordam
beradi; korxonada nazoratni kuchaytiradi.
Moliyaviy rejalashtirishning tavsifi уа mazmuni rejalashtirish tamoyiUari
bilan belgilanib, ularga rioya qilish salbiy natijalar riskini
kamaytiradi.
Fransuz olimi л'Fауоl rejalashtirishning asosiy to'rtta: blrlik,
uzluksiz/ik, moslashuvchanlik va aniqlik t.a.moyillarini ko'rsatib, ulami
oqilona ish yuritish dasturining umumiy belgilari deb nomlagan. U
keyinchalik, rejalashtirisbning уana Ьи тиЬiш tэтоуili - ishtirok etish
tэmоуНini asoslagan (9.1-rasm).
Вirlik tamoyili korxonada rejalashtirisbning tizimli amalga
oshirilishini nazarda tutadi. «TiziJm) tushunchasi uni tashkil etuvchi
elementlar o'rtasidagi sabab-oqibatli, uzviy aloqadorlikni уа ulaming
yagona maqsadga yo'nal-tirilganligini bildiradi.
Korxonaning bo'linmalari уа rejalashtirish jarayonining alohida
qismlari rejalashtirish tizimining elementlari Ьо'НЬ hisobIanadi.
Bo'linmalar o'rtasidagi o'zaro aloqadorlik gorizontal darajalarda
muvofiqlashtirish asosida amalga oshirila~.
Mollyavly reJII18hdrlsh tamoylllarl
9.1-rasm. MoUyavty rejalashtirish tamoyillarl.
Rejali faoliyatning yagona yo'na1ishi, ЬисЬа element1ar
maqsadining umumiyligi bo'linmalaming уепikзl birligi (уа'ni
boshqaruv ierarxiyasi), ularning integratsiyalashuvi doirasida amalga
oshirilishi тumkin.
Uzluksizlik tamoyili korxonalarda moliyaviy rejalashtirish
тuntэzam belgilangan sik1 doirasida amalga оslШilishini уа moliyaviy
rejalar navbatma-navbat isblab chiqilishini bildiradi.
Uzluksizlik quyidagi shart-sharoitlardan kelib chiqadi:
- tashqi muhitning uzluksizligi уа ko'zda tutilmagan o'zgarishlar
xo'jalik yuПшусЫ subyekt rejalarining bajarilishini doimo kuzatib
borish уа ularga tegishli tuzatishlar hamda aniqliklar kiritish zaruratini
yuzaga keltiradi;
396
- nafaqat haqiqiy shart-sharoitlarning, ЬзIki korxonaning o'z ichki
imkoniyatlari to'g'risidagi tasavvurining o'zgarisbl. Agar bunday
o'zgarishlar hisobga olinmasa, rejalashtirilgan natija ЬесЬ kimga
keraksiz bo'lib chiqishi mumkin.