Мавзу: Акциз солиƒи ва унинг бюджет даромадини шакллантиришдаги тутган урни
Aktsiz solig’ining budjet soliqli daromadlarida tutgan o’rni
Download 0.89 Mb. Pdf ko'rish
|
aksiz soligini hisoblash va budjetga tolash tartibini takomillashtirish
|
1.3. Aktsiz solig’ining budjet soliqli daromadlarida tutgan o’rni.
Ma’lumki, egri soliqlarning asosiy vazifasi mablag’ yig’ishdan iborat, ya’ni u fiskal funktsiyani to’liq bajaradi. Lekin bozor jarayonlari rivojlanib borgan sari egri soliqlarning fiskal funktsiyasi bilan bir qatorda boshqa vazifalari ham amal qila boshlaydi. Davlat iqtisodiyotni tartibga solish va ichki bozorni rivojlantirishda hamda himoyalashda asosan egri soliqlarga tayanadi. Davlat bu soliqlar orqali mamlakat hududiga ayrim tovarlarni ko’proq olib kirish yoki olib chiqish va buning aksini ifodalovchi vazifalarni bajarishi mumkin. Egri soliqlar, shu jumladan, aktsiz solig’i ham, bugungi kunda davlat budjetini shakllantirayotgan asosiy
soliqlardan hisoblanadi. Bozor munosabatlariga o’tayotgan ko’pchilik mamlakatlarda egri soliqlar uzoq vaqt fiskal funktsiyani bajaradi. Rivojlangan davlatlar soliq amaliyotini kuzatsak, budjet daromadlarida egri soliqlar salmog’i past darajada bo’lib, rivojlanayotgan mamlakatlarda budjet daromadlari tarkibida egri soliqlar salmog’i birinchi o’rinni egallasa, rivojlangan davlatlarda budjet daromadlari tarkibida esa to’g’ri soliqlar birinchi o’rinni egallaydi 11 . Bizning respublikamiz rivojlanayotgan davlat hisoblanganligi bois, egri soliqlar davlat budjetida hozircha etakchi
11 Перов А., Толкушкин А. Налоги и налогообложение. Учебное пособие. –М.: “Юрайт”, 2012. С. 288 21
o’rinni egallab turibdi. Aktsiz solig’idan tushumlar tahlilidan oldin egri soliqlarning budjet daromadlaridagi ulushini tahlil etsak. Quyidagi jadvalda egri soliqlarning davlat budjeti daromadlaridagi salmog’i to’g’risida ma’lumot berilgan:
Download 0.89 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|