Mavzu: Amaliy ishlarni tayyorlashda o`qituvchi tomonidan olib boriladigan ishlari Reja
Tirik tabiat burchagidagi hayvonlar
Download 212.74 Kb. Pdf ko'rish
|
9 ma`ruza
Tirik tabiat burchagidagi hayvonlar. Tirik tabiat burchagidagi hayvonlar uchun
akvarium, terraium, kataklar qo`yish uchun joy ajratilishi kerak. Akvarium baliklar, shoxilonlar, suv qo`ng‘izlari, triton, ayrim baqalar, gidra va dafnayalarni saqlash va boqish uchun eng qulaydir. Akvarium suv havzasining sun’iy biogeotsenozi ya’ni chuchuk suv havzasini modeli hisoblanadi. Unda suv hayvonlari hayotining suv o`simliklari elodeya valisneriya, odest, shoxbarg va boshqalar bilan bog‘liqligi ko`rsatiladi. Tirik burchakda zoologiyadan ko`rgazmali va amaliy metodlar bilan o`rganiladigan hayvonlar bo`lishi zarur. Sodda hayvonlardan tufelkaning kulturasi, dars va darsdan tashqari ishlar uchun doim tirik burchakda bo`lishi kerak, buning uchun bir oz somon yoki pomidorning quritilgan bargi bo`lishi kerak. Sentabr oylaridan boshlab akvariumda gidra, akam- tukam va boshqa chig‘anoqli shilliqurtlarni tayyorlab qo`yiladi. Maxsus yashiklarda yomg‘ir chuvalchangini saqlash mumkin. Yashik navbat bilan qatlam – qatlam qilib to`kilgan barglar, poliz tuprog‘i bilan to`ldiriladi va unga 50 tacha chuvalchang joylashtiriladi. Uni salqin joyda saqlash kerak. Mayda sut emizuvchilar, suvda ham quruqlikda yashovchilar ham sudralib yuruvchilar terrariumlarda saqlanadi. Terrarium o`tloq, cho`l va boshqalar shaklida bezatiladi. Botqoqlik hosil qilish uchun temir yoki plastmassa vannacha qo`yiladi. Olmaxon, to`ti va boshqa sayroqi qushlar maxsus kataklarda boqiladi. Tirik tabiat burchagi uchun ajratilgan xonada har-xil hayvonlarni, masalan: akvarium va mahalliy baliq turlari, suvda ham quruqlikda yashovchilarni, sudralib yuruvchilar, qushlar va sut emizuvchilarni boqish mumkin. Maktabning o`quv tajriba uchastkasida tovuq, nutriya, norka, quyon kabi hayvonlarni boqish tavsiya etiladi. Agar tirik tabiat burchak uchun ajratilgan xona kichik bo`lsa yoki torlik qilsa, unda bir muncha yirik qushlar va hayvonlarni saqlash mumkin. Dars vaqtida o`quvchilarning fikrlarini bo`lmaydigan boshqa obektlarni bevosita biologiya xonasiga joylashtirish mumkin. Turli tovush, qo`lansa hid chiqaradigan hayvonlar alohida kichik xonada saqlanadi. Tirik tabiat burchagidagi hayvonlarning ko`plari ustida zoologiya, odam va uning salomatligi, umumiy biologiya bo`yicha zarur tajribalar qo`yilishi mumkin. Masalan; “moddalar almashinuvi” mavzusiga oid V va S avitaminozlar hosil qilish bo`yicha, quyonlarning og‘irligi oziq sifatining ta’siri, tuproq rangining baqa tanasining rangiga ta’sirini, it baliqdagi metamorfozni o`rganish mumkin. Tirik tabiat burchagi yosh tabiatshunoslarning ish joyi hamdir. Bu yerda yosh tabiatshunoslar kuzatuv ishlarini olib borib, uni natijalarini yozadilar, hayvonlar uchun oziq tayyorlaydilar,turli moslama yasaydilar va ta’mirlaydilar. Tirik tabiat burchaklaridagi har bir hayvonning nomi yozilgan etiketkasi, parvarishlash qoidasi va oziqlantirish normasi hamda tajriba o`tkazayotgangan o`quvchining familiyasi ko`rsatilgan bo`lishi kerak. Hayvonlar burchakda tip va sinflar bo`yicha guruxlarga ajratiladi, lekin guruhlashtirish yashash muhiti bo`yicha va ularning tegishli o`simlik bilan birga bo`lishi mumkin. Tabiat burchagida yashovchilarni doimiy va vaqtincha yashovchilargaajratish mumkin. Doimiy yashovchilarga xona gullari, qafasdagi qushlar,akvariumdagi baliqlar, katta guruhlarda esa hayvonlar kiradi. Vaqtincha yashovchilarga qisqa muddatga olib kiriladigan mahalliy o’lka o’simligi, hayvonlar,dastlabki bahorgi gullar, kuzda qiyg’os gullaydigan gulxonadagi dekorativo’simliklar, xonadagi manzarali o’simliklar, hasharotlar va shu kabilar kiradi. Download 212.74 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling