Mavzu: Antraktida qit’asining hayvonot dunyosi Reja

Antraktida dengiz hayvonlari dunyosi
Boshqa yirik okeanlar bilan solishtirganda, Janubiy okeanda baliq oila turlari kam. Turlarga eng boy oilalar salyangoz (Liparidae), baliqlar (Nototheniidae) va ilonbaliqlar (Zoarcidae). Salyangozlar, ilonbaliqlar va nototenoidlar (bu baliq baliqlari va boshqa bir qancha oilalarni o'z ichiga oladi) Janubiy okeandagi 320 dan ortiq tasvirlangan baliq turlarining deyarli 9⁄10 qismini tashkil qiladi. Mintaqada o'nlab ta'riflanmagan turlar ham uchraydi, ayniqsa salyangozlar orasida. Antarktika kontinental shelfidagi va yuqori yonbag'irdagi baliq turlarini qat'iy hisoblaydigan bo'lsak, 220 dan ortiq turlar mavjud bo'lib, ularning soni (100 dan ortiq) va biomassasi (90% dan ortiq) bo'yicha nototenoidlar ustunlik qiladi. Janubiy okean salyangozlari va ilonbaliqlari odatda chuqur suvlarda, muz baliqlari esa sayozroq suvlarda ham uchraydi. Nisbatan turlarga boy oilalardan tashqari, mintaqada boshqa oilalarga mansub bir nechta turlar mavjud: g'unajin (Myxinidae), lamprey (Petromyzontidae), konki (Rajidae), marvarid baliqlari (Carapidae), morid cods (Moridae), ilon baliqlari. (Muraenolepididae), gadid baliqlari (Gadidae), ot baliqlari (Congiopodidae), Antarktika sculpins (Bathylutichthyidae), uchburchaklar (Tripterygiidae) va janubiy kambala (Achiropsettidae). Antarktika konvergentsiyasining janubida topilgan baliqlar orasida deyarli 90% tur mintaqaga endemikdir. Antarktika muz baliqlari klasteriga ko'plab turli turlar kirsa-da, baliqlar o'rtasida umumiy xususiyatlar mavjud. Odatda ular suv ustunida ham, dengiz tubida ham harakatchanlikni oshiradigan yumaloq ko'krak qanotlari va yumaloq tos qanotlari to'plamiga ega. Ularning koʻzlari oʻrtacha kattalikda boʻlib, boshning yuqori qismiga oʻrnatilgan boʻlib, ular dengiz tubidan suv ustuniga oʻtib, oʻljani tutishlarini koʻrsatadi. Og'iz tanasining o'lchamiga nisbatan katta. Tikanli dorsal suzgich tananing yarmida joylashgan va yumshoq orqa suzgichdan ajralib turadi. Yumshoq dorsal suzgich gavda boʻylab choʻziladi va dum suyagidan sal oldin tugaydi. Anal suzgich kaudal suzgichdan oldin tananing pastki qismidagi yumshoq orqa suzgichni aks ettiradi. Kaudal qanotning shakli oilaga qarab farq qiladi, lekin odatda yumaloq, vilkali yoki kesilgan bo'ladi. Faqat artedidrakonidlarning pastki jag'ida qum bo'ylab sudrab o'tuvchi iyagi barbellari va ilgak shaklidagi operkulum bor. Rangi och kulrangdan to quyuq kulranggacha, katta dog'lar bilan. Ba'zi turlari sarg'ish yoki yashil yoki hatto qizil rangga ega.